YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Meral TAMER

Enerji Bakanlığı'na göre 2020'de Türkiye'nin elektrik talebi 570, EMO'ya göre 310 milyar kwh. Bakanlık, projeksiyonu gelişmiş ülke formatında mı yapıyor?

Elektrik Mühendisleri Odası EMO'nun, nükleer santrallarla ilgili olarak 28 temmuz günü yaptığı önemli bir açıklama, hızlandırılmış tren katliamının gölgesinde kaldı.
 

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Fransa ziyareti öncesine yetiştirilen son paket, biliyorsunuz Türkiye'de 3 nükleer santral birden yapılmasını öngörüyor. Enerji Bakanı Hilmi Güler, gerekçesini kamuoyuna defalarca açıkladı:
"2020 yılında ülkemizin enerji ihtiyacı 570 milyar kwh olacak ve mevcut tüm kaynaklar kullanılsa dahi bu ihtiyaç karşılanamayacak!"
EMO'nun güme giden önemli açıklamasında ise 2020 yılında Türkiye'nin elektrik enerjisi ihtiyacı 310 milyar kwh olarak öngörülüyor. Bakanlığın 570 milyar kwh'lık ya da TEAŞ'ın 547 milyar kwh'lık tahmininin çok çok altında.
Son 25 yıl içinde Türkiye'de her iktidar değiştiğinde, "pek yakında karanlıkta kalacağımız" masallarını dinlemiş ve ilk başlarda da maalesef saf saf inanmış bir gazeteci olarak beni artık kimse, şu ya da bu hükümetin ayağı yere basan isabetli tahminde bulunduğuna inandıramaz.

Tahminlerdeki sapma
Kaldı ki EMO'nun verdiği rakamlar da, gösterdiği gerekçe de akla daha yakın geliyor. Açıklamadan aynen aktarıyorum:
"Ülkemizin hali hazırda sanayileşme ve enerji planlarının olmaması, ekonominin istikrarsız ve dış etkilere açık olması, gelişmiş ülkeler formatında yapılan talep tahminlerini her zaman yanıltıcı kılmaktadır.
Değişik kurumların 2000'de yaptıkları enerji talep tahminleri şöyledir:

Enerji Bakanlığı: 2005'te 197 milyar kwh, 2010'da 294, 2020'de 570 milyar kwh
TEAŞ: 2005'te 212 milyar kwh, 2010'da 290, 2020 yılında 547 milyar kwh
EMO: 2005'te 171 milyar kwh, 2010'da 224, 2020 yılında 310 milyar kwh.
Bugün 142 milyar kwh olan üretim dikkate alındığında, 5 ay sonra 2005'teki talebin 145 milyar kwh olacağını varsayabiliriz. Dolayısıyla bizimki de dahil, tüm tahminlerin sapmış olduğu görülmektedir. Bu sapma Enerji Bakanlığı'nın tahminlerinde % 26.4, EMO'nun tahminlerinde % 15.2'tir."

EMO bile abarttıysa...
Gördüğünüz gibi en yakın tahmin EMO'nun, ama o bile Türkiye'nin gelecek yılki elektrik ihtiyacını 5 yıl öncesinden tahmin etmeye çalışırken fevkalade bonkör davranmış!
Özkaynak durumumuza gelince... EMO'ya göre hidrolik, kömür, rüzgar, jeotermal, güneş ve diğer yenilenebilir kaynaklar dikkate alındığında 2020 yılında Türkiye'de 482 - 569 milyar kwh'lık bir kapasite oluşacak. Bakanlık, kendi tahmini doğrultusunda yeni projeleri devreye sokarsa, EMO'ya göre Türkiye'de çok büyük bir enerji fazlası olacak ve Türkiye, elektrik fazlasını toprağa vermek zorunda kalacak.
Bu çok ciddi bir iddia. Mesut Yılmaz - Cumhur Ersümer ikilisinin iktidar dönemlerinde başımıza sardığı anlaşmalar nedeniyle zaten şimdiden kullanmadığımız elektriğin bedelini, doğalgaz santrallarının sahiplerine ödemekteyiz. Hatta AKP hükümetinin, hem tüketicinin kesesine dokunan, hem de sanayinin rekabet gücünü azaltan bu akıl almaz sözleşmelerin koşullarını yeni pazarlıklarla hafifletmek için var gücüyle çalıştığını da biliyoruz. Enerji Bakanlığı, hesaplamayı nasıl yaptığını ayrıntılarıyla anlatmalı.

Atıklar Toroslar'a
Gelelim nükleer enerjinin "temiz ve güvenilir" enerji kaynağı olduğu iddiasına... Nükleer atıkların 250 yıl toprakta kaldığını bilsek de, geçmişi çabuk unutuyoruz. EMO, Ecevit hükümeti dönemindeki pazarlıklarda, Akkuyu'da oluşacak atıklarla birlikte Fransa'nın kendi atıklarını da Toros Dağları'na gömmek istediğini ve Akkuyu'ya bu nedenle özel bir önem verdiğini anımsatıyor. Açıklamadan aynen aktarıyorum:
"Framatome ve Siemens ortaklığı NPI'nın Akkuyu'da nükleer santral yapımına talip olmasının nedeni, daralan pazar sorunundan çok, Avrupa'nın nükleer atıklarını Akkuyu atıkları ile harmanlayıp Toroslar'a gömmek isteğidir. Geçmiş yılları anımsamakta fayda var: NPI yetkililerinin "Nükleer atıkların Türkiye'de Toros Dağları'nda güvenli (!) bir şekilde depolanabileceği" önerilerinin altında yatan, derenin taşı ile derenin kuşunu vurmak hesabından başka bir şey değildir." Siemens'ten bir yetkilinin "Nükleer atıkların Toroslar'a gömülebileceği" önerisini, Sayın Bakan hatırlamıyor olabilir, ama ben hatırlıyorum.

mtamer@milliyet.com.tr