YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Meral TAMER

2003 başındaki projeksiyon, elektrik tüketiminin 2010'da 294 milyar kwh olacağıydı. Yeni projeksiyondaki rakam 216 milyar kwh

"Nükleerde rakamları konuşturursak" başlıklı dünkü yazımda, Elektrik Mühendisleri Odası EMO'nun geçen hafta yaptığı önemli bir basın açıklamasından yola çıkarak, Türkiye'nin gelecek yıllardaki elektrik talebi konusunda, Enerji Bakanlığı ve EMO'nun birbirinden hayli farklı tahminlerine yer vermiştim:
 

* "Enerji Bakanlığı: 2005'te 197 milyar kwh, 2010'da 294, 2020'de 570 milyar kwh
* TEAŞ: 2005'te 212 milyar kwh, 2010'da 290, 2020 yılında 547 milyar kwh
* EMO: 2005'te 171 milyar kwh, 2010'da 224, 2020 yılında 310 milyar kwh.
Bugün 142 milyar kwh olan üretim dikkate alındığında, 5 ay sonra 2005'teki talebin 145 milyar kwh olacağını varsayabiliriz. Dolayısıyla bizimki de dahil, tüm tahminlerin sapmış olduğu görülmektedir. Bu sapma Enerji Bakanlığı'nın tahminlerinde % 26.4, EMO'nun tahminlerinde % 15.2'tir."

Müsteşar Demirbilek
Yazımda Enerji Bakanlığı'na da, hesaplamayı nasıl yaptığını ayrıntılarıyla anlatması için çağrı yapmıştım. Müsteşar Doç. Dr. Sami Demirbilek, dün sabah erkenden telefonla aradı ve ayrıntılı bilgi verdi.
EMO'nun açıklamasında yer alan bakanlığa ilişkin talep projeksiyonunun, 2003 başına ait olduğunu belirten Demirbilek, bu yılki yeni tahminlerde talebin geri çekildiğini bildirdi ve özetle dedi ki:
"2003 başındaki hesaplamamızda, 1988'den bu yana GSYİH büyüme oranlarını dikkate almış ve gelişmekte olan ülkeler için genelde kullanılan GSYİH 1 büyüyorsa, elektrik tüketiminin 1,1 büyüyeceği varsayımıyla gelecek projeksiyonumuzu yapmıştık. 2004 nisanında tamamladığımız ve web sayfamıza da koyduğumuz yeni projeksiyonda ise şu 2 senaryo var:
1) Baz senaryo : GSYİH'daki artışta yaptığımız düzeltmeler sonucu elektrik talebinin 2010'da 242 milyar kwh, 2020'da 500 milyar kwh olacağını söylüyoruz.

İmalat sanayii kritik
2) GSYİH büyüme oranlarındaki 1'e 1,1 esnekliğinin bizi yanlış yönlendirebileceğini düşünerek ikinci bir senaryo hazırladık. Bu senaryoda GSYİH artışında alt sektörlere bakma ihtiyacını hissettik: Gerek tarım, gerekse hizmetler sektöründeki dalgalanmalar, elektrik talebinde önemli değişiklik yaratmıyor. Fakat imalat sanayiinin elektrik talebinde etkisi büyük. İmalat sanayii elektrik talebini nasıl etkileyecek diye baktığımızda, GSYİH artışında daha mütevazı rakamlar ortaya çıktı. Bu senaryoya göre 2010'da elektriğe talep 216 milyar kwh, 2020'de 406 milyar kwh olacak."

Bakanlığın 3 tahmini
Enerji Bakanlığı'nın 3 projeksiyonunu da alt alta koyarsak:

2003 başındaki tahmin: 2005'te 197 milyar kwh, 2010'da 294, 2020'de 570 milyar kwh
2004 nisanındaki 1. senaryo: 2010'da 242 milyar kwh, 2020'de 500 milyar kwh
2004 nisanındaki 2. senaryo: 2010'da 216 milyar kwh, 2020'de 406 milyar kwh
Müsteşar Demirbilek, bu bilgileri verdikten sonra "Ama biz şunu söylüyoruz. 2010'da talep 210 - 240 milyar kwh arasında oluşacak. 2020'de 420 - 460 milyar kwh arasında oluşabilir. Bugünden 16 yıl sonrası için bir tahminde bulunmak elbette çok zor. Ancak 2010 yılı için kesinlikle 270 milyar kwh gibi bir taleple karşılaşmayacağımızı söyleyebiliriz."
İnanılır gibi değil ama, 2010 yılına ilişkin elektrik talebinde bakanlığın 2. senaryoda yaptığı projeksiyon, Elektrik Mühendisleri Odası'nın aynı yıla ait 224 milyar kwh'lık tahmininin de gerisinde.
Sizi bugün biraz fazlaca rakamlara boğdum, ama konu önemli. İşin ucunda da 3 nükleer santral tartışması var. Sayın müsteşarın verdiği bilgilerin ışığında şimdi kafama takılan soru şu:
Gelecek 16 yıldaki elektrik talebiyle ilgili tahmininde 15 ay içinde hatırı sayılır değişiklik ve "indirim" yapabilen Enerji Bakanlığı'nın, 15 ay sonra yeni bir projeksiyonla ve daha da mütevazı rakamlarla karşımıza çıkmayacağı ne malum? Bunda bir sakınca yok elbette, keşke öyle olsa...
Gerek geçmiş hükümetlerden miras kalan her türlü rakam ve kavram kargaşası, gerekse ekonominin hal ve gidişi, bu tür revizyonları gerektirebilir ve Türkiye'nin kurulu kapasitesi belki 16 yıl sonra bile ihtiyaca yetebilir.

mtamer@milliyet.com.tr