YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Yeni maden sahaları 7 bin 500 kişiye iş kapısı olacak
Enerji Bakanlığı'na bağlı Maden İşleri Genel Müdürlüğü, bu ay sonuna kadar bin 489 maden sahasının faaliyete açılması amacıyla ihaleye çıkacak.
 

Geçen yıl kabul edilen Maden Kanunu ile madenlerin ruhsatlandırılması, madencilik faaliyeti izinleri, teşvikler, üretim, sevkıyat, devlet hakkı ve özel idare payları ile buluculuk hakkı konularında düzenlemeler yapılmıştı. Uzmanlar, söz konusu düzenlemeleri, madencilik sektörünün canlanması açısından büyük bir adım olarak değerlendirmişlerdi.

Enerji Bakanlığı'ndan alınan bilgiye göre, Maden Kanunu'nun yürürlüğe girmesi ile birlikte hareketlenen maden sektöründe atıl olarak bekleyen 17 bin 251 maden sahasının bu yıl içinde ihale yolu ile özel sektörün kullanımına açılması kararlaştırıldı. Mart ayı sonuna kadar bin 489 maden sahası için yapılacak ihaleye ilişkin ilanlar iki ay süre ile askıda kalacak ve daha sonra haziran ayında kapalı zarf teklifi usulü ile ihale gerçekleştirilecek. İhalesi yapılacak sahalar, yeni Maden Kanunu uyarınca, daha fazla yatırımcının istifadesine sunulmak amacıyla, mermer ruhsatları en fazla 100 hektarlık, maden ruhsatları da en fazla 2 bin hektarlık alanlara bölünerek belirlenecek. Bakanlık bilgi notunda, "İhale edilecek sahaların her birinde 10 kişinin istihdam edileceği ve özel sektöre açılacak olan bin 489 sahanın, üç yıl içinde yarısının faaliyete geçebileceği düşünüldüğünde, yaklaşık 7 bin 500 kişiye istihdam imkanı sağlanmış olacak." denildi.

Petrol fiyatları böyle giderse OPEC üretimi artıracak
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Başkanı Şeyh Ahmed Fahd el Sabah, fiyatlar bu düzeyde seyrettiği takdirde kartelin günlük toplam üretimini 500 bin varil artırabileceğini bildirdi.

OPEC'in yarın İran'ın İsfahan kentinde toplanacak zirvesi öncesinde petrol fiyatları, uluslararası borsalarda rekor seviyelere yakın seyrediyor. ABD hafif petrolünün varili 54,44, Brent petrolünün varili ise 53,10 dolarda bulunuyor. Aynı zamanda Kuveyt petrol bakanlığını da yürüten Şeyh Ahmed, piyasa şartları gerektirdiği takdirde, şu an için günde 27 milyon varil olan toplam OPEC üretim kotasının artırılacağını bildirdi. Talebin beklentilerin üzerinde olmasının, petrol fiyatlarını bir süre daha 50 dolar seviyesinin üzerinde tutacağı ifade ediliyor.

Kadir Dikbaş - Blok satış ile halka arz arasındaki fark
Önceki yazımızda, özelleştirmede blok satış yerine halka arzın daha sağlıklı bir yöntem olduğunu belirtmiş, şartlar elverdiği ölçüde bu yöntemin uygulanmasının önemine vurgu yapmıştık.

Blok satış ve halka arzın bir de fiyat boyutu var tabii ki.

Hak-İş Başkanı Salim Uslu, yazımız üzerine arayıp bugüne kadarki uygulamalarda blok satış yöntemi ile devletin zarara uğratıldığını anlattı. Uslu, en son örnek olarak Tüpraş'ı gösterdi, sermayenin tabana yayılabilmesi için blok satıştan uzak durulması gerektiğini belirtti. Bir uyarıda daha bulunan Uslu, özelleştirme kapsamındaki pek çok şirketinin kârlı kuruluşlar olduğunu, bazı yetkililerin bu kuruluşları kötülemekten vazgeçmesini istedi.

Evet blok satışın, halka arz ve parçalı satıştan daha az gelir getirdiği bir gerçek. Halka arz yöntemiyle olmayıp, İMKB Toptan Satış Pazarı'nda yapılmış bir satış da olsa, Tüpraş'ın son hisse satışı buna en güzel örnek.

Hatırlanacağı gibi Tüpraş'ın yüzde 65,76'lık hissesi, 1,3 milyar dolar bedelle, geçen yılki ihalede en yüksek teklifi veren Zorlu Holding-Tatneft (Rusya) ortaklığına satılmıştı. Ancak satış işlemi, mahkeme tarafından iptal edildi.

Bu olayın ardından Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), şirketin yüzde 51'ini elinde tutarak kalan yüzde 14,76'lık kısmı, farklı bir yöntemle satışa çıkardı. 4 Mart 2005 tarihinde Borsa'da gerçekleştirilen satışta, 569 milyon YTL (Yaklaşık 446 milyon dolar) gelir elde edildi.

Böylece ÖİB, blok satıştan daha kârlı bir iş yapmış oldu. Çünkü iptal edilen blok satışta 290 milyona denk gelen yüzde 14,76'lık hisse bedeli (Bu hisselerin satış esnasındaki borsa değeri 350 milyon dolar civarındaydı), 446 milyon dolara çıkmıştı. Yani 156 milyon dolar fazladan gelir. Bunu bütün satışa uyarlayacak olursak 1,3 milyar dolarlık Tüpraş ihalesi, 2 milyar dolara çıkmış oluyor.

Kısacası, parçalayarak Borsa'da yapılan satış, devletin kasasına daha fazla para girmesini sağladı.

Şu anda ÖİB'nin Tüpraş'taki hissesi yüzde 51'e indi. Bu hisse, bundan sonra blok olarak satılsa da, artık yapılan son hisse satışı bir gösterge olacak ve daha yüksek teklif beklenecek. Muhtemelen geride kalan hisseler için bile 1,5 milyar dolayında bir teklif gelecek.

Sırada Petkim var. Şirketin ne kadarının halka arz edileceği geçen hafta belli oldu. ÖİB, yüzde 30'luk halka arz için Sermaye Piyasası Kurulu'na müracaat etti. Şimdi blok olarak satışa çıkarılan, ancak ihale süreci iptal edilen Petkim'de de halka arz yöntemi uygulanacak. Büyük ihtimalle Tüpraş'ta elde edilen olumlu sonuç burada da söz konusu olacak, hisseler daha pahalıya gidecek. Yüzde 4,14'lük hissesi önceden halka açılmış olan Petkim'in yüzde 88,86'lık kısmı ÖİB'nin elinde bulunuyor. Yüzde 7'si de Emekli Sandığı'na ait.

Bu arada yakın zamanda özelleştirilmesi beklenen ve ihale duyurusu yapılan bazı şirketler var. Bunlar Sümer Holding, Tügsaş ve Tekel'e ait bazı işletmeler ile Türk Telekom'un yüzde 55'i.

Türk Telekom, ÖİB'in son dönemde halka arza gösterdiği ilgiye rağmen blok olarak satışa sunulmuş durumda. Yaklaşık 3,5 milyar YTL sermayeye sahip, kasasında 1 milyar dolara yakın nakiti bulunan ve 1,5 katrilyon kâr eden bu kuruluşun blok satışının kolay olmayacağı bir gerçek. İşe halka açılma ile başlansa belki daha iyi bir netice alınacaktı. Ama bu yol tercih edilmiş. Bundan sonraki gelişmeleri hep birlikte göreceğiz.

Blok satış için hazırlıklar yapılan ve ihale şartnamesi bitmek üzere olan bir diğer büyük kuruluş ise Seydişehir Alüminyum. Halka arz yöntemi burası için de düşünülebilirdi. Yapılmadı ama geç kalınmış da sayılmaz. Henüz ihaleye çıkılmış değil. Tesis, kâr eden bir kuruluş ve Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın açıklamasına göre, taliplisi de çok.

Özellikle büyük hacimdeki özelleştirmeler için halka arz ve parçalı hisse satışı daha isabetli bir yöntem olarak görülüyor. Nitekim, pek çok ülkede bunun örnekleri mevcut. Bu konu, malın değerini bulmasının yanında sermayenin tabana yayılması açısından da önemli. Umarız satışlar için oluşan olumlu hava iyi değerlendirilir.