YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Enerjide yol haritası belirlenecek
Türkiye'nin elektriksektöründe ileriye dönük arz ve talep projeksiyonları, ilgili bazı kuruluşlar tarafından alınacak ortak karar ve bilerlencek yeni sttejilerler tespit edilecek. Elektirik sektöründeki yeni yatırım modeli tespit çalışması, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın koordinatörlüğünde belirlecek, 2005-2010 yılları arasında ilava kapasite olarak planlanan yeni tesisler için, yeni yatırım modellerinin tespiti ise DPT, Hazine, Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) arasında varılaca mtübakat çerçevesinde hayata geçirilecek.
 

Söz konusu kuruluşlar arasında yapılacak görüşmelerde, kamunun yeni bir termik santral kurmasına yönelik karar da plan doğrultusunda değerlendirilecek.

TEİAŞ tarafından hazırlanan ve EPDK tarafından uygunu görülen Türkiye'nin 2020 yılına kadar olan elektirik arz ve talep projeksiyonları doğrultusunda şu anda yatarım safhasında olan ve EPDK'da lisans almış özel sektör yatırımlarının beklenen ilave kapesiteliri karşılayıp karşılamayacağı da öncelikle tespit edilecek.

Geçtiğimi yıl içinde Yüksek Planlama Kurulu'ndan onay alan Elektirik Strateji Belgesi'ne göre, önümüzdi yıllarda ilave eletrik kapasitelerini ihtiyaç duyulması bekleniyor.

Bua göre önümüzdeki 2005-2010 yılları arasında ortalama yüzde 7.9'luk enerji talbinini güç yedekleriyle birlikte karşılanabilmesi için 2800 mkw'lık doğalgaz termik santralı ilave yatırıma ihtiyaç duyulabilir. Bu yatırımların elektirik çeşitliliğine göre büyük bölümünün santrallarden karşılanması öngörülüyor.

Bu talebin özel söktör tarafınan planlanan sürede karşılanmaması halinde EÜAŞ'ın EPDK'dan yatırım lisansı olarak yeniden devreye girmesi planlanıyor.

Enerji üretiminde uranyum tekrar gözde
Dünyada petrol rezervlerinin giderek azalması ve hızla büyyen talep karşısında arzın yütersiz kalmasının yanı sıra yetersiz kalmasının yanı sıra petrolün çevre sağlığını ve iklim dengeini bozan bir tüketim düzeyine yükselmesi yeni enerji kaynaklarına yönelmesi yeni enerji kaynakların yönelmeninhız kazanmasına yol açarken epeydir geri plana itilen nükleer enerjide yeniden gündeme geldi. Hava kirliği yapmyan temiz enerji nitiliğiyle öne çıkan nükleer enerji santrallarıyla birlikte onlar da yakıt olarak kullanılan uranyum madeni de bir anda yeni gözde enerji hammaddesi oldu.

Biçiminden ötürü sarıkek olarak da adlandırılan uranyum uzun soğuk savaş yıllarında en çok ABD ve SSCB tarafından füzelerine yerleştirdikleri nükleer başlıklarda ve nükleer denizaltılarda kullandılar. Nükleeer enerji santralları da uranyumun diğer büyük alıcılarıydı.

Soğuk savaşın bitmesi ve nükleer enerji santrallarının gözden düşmesiyle birlikte, hammadde olarak gözden düşen uranyumun fiyatı 2000 yılından buyuna ikiye katlandı. Buna parelel olarak uranyum yatakları ragbeti bindi. Halen dünyada uranyum arayan 30 kadar şirket var. Oysa geçen yılın başında bu rakem sadece altıydı.

Bunu sonucu olarak sektörde aynı zamanda eniden yapılanmalar, satın almalar, birleşmeler de hız kazandı. Uzmanlar, uranyumunu arz-talep dengesinin çok kritik olduğuna işaret ediyorlar. Yakında uranyum talebinde bir patlama yaşanmasının olası olduğğunu belirten uzmanlar, arzdan herhangi bir nedenle bir kesinti olması hlinde aynen petrol piyasasında olduğu gibi darlık meydana geleceğini ve fiyatların hızla tırmanışa geçeceğini ileri sürüyorlar. Avustralya'da Morgan Stanley'de çalışan bir uzmana göre, eğer yakın bir gelecekte uranyum arzını arttırıcı önlemler alınmazsa darlık başgöstermesi kaçınılmaz olacak.

Geleceği belirsizleştiren etkenlerden biri de önümüzdeki yıllarda ne kadar yeni nükleer santral inşa edileceğinin henüz bilinmiyor olması. Dolayısıyla şu anda gelecekte nükleer santralladan kaynaklanacak uranyum talebinin ne olacağı tahmin edilemiyor. Öte yandan birçok devlet olası bir darlık ve fiyat artşı tehlikesi karşısında önmel olarak bugünden uranyum alışlarını artırdı. Bu da fiyatları yukarı çeken bir rol oynuyor ve kimin gerçek gersinimi ne kadar, elinde ne kadar stok var pek bilinmiyor. Merkezi Londra'da bulunan Dünya Nükleer Derneği araştırma direktörü steve Kidd, kim nek kadar uranyum tedariğine gereksinim olduğunu bildiğini iddia ediyorsa, gerçeği söylemiyor diyor.