YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Ayla Yılmaz
PETKİM'in halka arzı 26/04/05
Daha önce blok satış yöntemi ile özelleştirilmek istenen, daha sonra satışı iptal edilen PETKİM'in en son halka arzının sonuçları geçtiğimiz hafta açıklandı. ÖİB Başkanı Metin Kilci, PETKİM'in halka arzının diğer halka arzlardan farklı olduğunu, bu halka arzın " öncelikle bir özelleştirme halka arzı, başka bir ifadeyle kamunun halka arzı" olduğunu, mülkiyetin tabana yayılmasının yanında, sermaye piyasalarının derinliğine ve borsanın gelişimine katkıda bulunacağını vurgulamıştı. Ne demekti "bu bir özelleştirme halka arzıdır" tanımlaması? Bu düpe düz özelleştirmedir. Sözcük oyunları ile özelleştirmeye yeni bir tanım mı getirilmek istenmektedir? Hatta bu halka arz falan da değildir. Açıkca yabancılaştırmadır. Neden mi?
 

PETKİM'in halka arzı için ilk oran yüzde 30 olarak açıklanmış, talep fazlası olunca da bu oran SPK tarafından yüzde 4.5 artırılarak toplam yüzde 34.5'a yükselmiştir. ÖİB Başkanı'nın açıklamasına göre satışın yüzde 71.5'i yabancı kurumsal yatırımcılara yapılmış. Bu oran yabancıların talebinin yalnızca yüzde 23'ü demekmiş. Böylece yabancı yatırımcılar yalnızca PETKİM'in geleceğine değil, Türkiye ekonomisinin geleceğine de yatırım yapmış oluyorlarmış. Acaba yabancılar Türkiye ekonomisine yatırım mı yapıyorlar, yoksa ipotek mi koyuyorlar? Toplam sermayenin yüzde 26'sına denk gelen bu oran yarın PETKİM'in sahibinin ismi bilinmese bile yabancı bir şirket olacağının işaretini veriyor. THY ve TÜPRAŞ'tan sonra PETKİM de yabancı yatırım fonlarının kontrolüne geçmiş oluyor böylece. Bu fonlar kimin kontrolündedir, arkasında hangi şirket veya şirketler vardır göreceğiz. Yurt içi satışların toplamı yüzde 21.1 oranında kalmış. Bu oran da bir gün el değiştirererk yabancıların eline geçebilir. Bir de bakmışsınız ki, PETKİM, "X" şirketinin oluvermiş. Bu tahmin yalnızca PETKİM için geçerli değil. Halka arz yöntemi ile özelleştirilen diğer şirketler için de geçerli.

Petrol-İş Sendikası'nın PETKİM ile ilgili raporunda şirketin ülke ekonomisi için ne kadar değerli ve dev bir kuruluş olduğuna genişçe yer verilmiş. 410 milyon dolar tutarındaki kapasite ve modernizasyon yatırımlarının yüzde 80.5 gerçekleştirilmiş ve bu gerçekleşme PETKİM'in kendi öz kaynakları ile tamamlanmış. THY'nın halka arzında da olduğu gibi PETKİM'in halka arzından elde edilen gelir ÖİB'nin kasasına mı girecek, yoksa PETKİM'in eksik yatırımı için mi kullanılacak? ÖİB'nin açıklamasına göre, halka arzdan toplam 385.4 milyon YTL, yani 287 milyon dolar gelir elde edilmiş. Şimdi bu gelir nerede ve nasıl kullanılacak? Reklam, tanıtım ve roadshow için ne kadar harcama yapıldı, bu harcamalar PETKİM'in kasasından mı çıktı? Bütün bunların yanıtını da "başarılı" bir halka arzdan sonra ÖİB'nin açıklaması gerekmektedir. Kamuoyu bu bilgileri de öğrenirse, PETKİM'i "daha da sahiplenir".