YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Tüpraş için satış şartları belirlendi
Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.'nin (TÜPRAŞ) yüzde 51 hissesinin blok satışına ilişkin ihalenin ilanı, Resmi Gazete'de yayımlandı. İlana göre, ihaleye, sadece tüzel-kişiler ile ortak girişim grupları katılabilecek.
 

Yatırımcıların ön yeterlilik için en geç 13 Haziran'a kadar başvurmaları ve ön yeterlilik kriterlerinin tamamını karşılaması gerekiyor. ÖİB, başvuruları beş günde değerlendirecek.

Ön yeterlilik başvurusunda bulunan firmaların ait olduğu grubun 2004 yılı bilançosundaki toplam varlıkları en az 750 milyon dolar, toplam özkaynaklarının en az 500 milyon dolar olması, bu firmaların enerji sektöründe tecrübe sahibi olması gerekiyor. Ön yeterliliğin değerlendirilmesinin ardından, bu kriterlere sahip yatırımcılar istekleri halinde mevcut durum tespiti yapmak üzere 1-29 Temmuz arasında 50 bin dolar karşılığında bilgi odasına girebilecekler. Yatırımcılar, bu süreçlerin ardından tekliflerini en geç 2 Eylül 2005 saat 16.00'ya kadar verebilecek. Ayrıca, alıcı firmadan Batman Rafinerisi'ni açık tutma taahhüdü istenecek.

Şener usulü özelleştirme
Abdüllatif Şener, konuyla ilgili soruları yanıtlamadı.

Başbakan Yardımcısı Şener'in, ÖİB'den sorumlu olduğu dönemde Ulaştırma Bakanlığı'na yazdığı 'gizli' yazıda, 'Telekom'u borçlandırıp hisse değerini düşürelim' dediği ortaya çıktı

Özelleştirilmesi yıllardır tartışılan Türk Telekom ile ilgili olarak Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener tarafından Ulaştırma Bakanlığı'na gönderilen 'gizli' yazı, hükümetin özelleştirme mantığı hakkında tartışma yaratacak. Şener'in, borcu artan şirketin hisse değeri düşünce özelleştirilmesinin kolay olacağı gerekçesiyle, özelleştirme öncesi Türk Telekom'un 2-3 milyar dolar borçlandırılmasını istediği ortaya çıktı. Telekom Genel Müdürü Ekinalan, önerinin tartışıldığını ancak uygulanmadığını söyledi.

Şener, özelleştirmeden sorumlu olduğu dönemde Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı adına hazırlanan yazıyı, kendi imzasıyla Ulaştırma Bakanlığı'na gönderdi. Türk Telekom A.Ş.'nin (TTAŞ) özelleştirilmesi için çıkarılacak Bakanlar Kurulu Kararı'nın hazırlanması aşamasında gönderilen 7 Mart 2003 tarihli ve 'B.02.01.ÖİB.0.10.02/1964' sayılı beş sayfalık 'gizli' yazının 'Özelleştirmeden önce TTAŞ'ın makul ölçüde borçlandırılması' başlıklı bölümünde şöyle denildi:

"TTAŞ'ın mevcut mali durumu incelendiğinde atıl borçlanma kapasitesi olduğu görülmektedir. Bu durumda şirketin yatırımlarını sekteye uğratmayacak şekilde makul ölçüde borçlandırılmasının...

Devletin TTAŞ özelleştirmesinden hedeflediği gelirin bir kısmının garanti altına alınmasına,

TTAŞ'a talip olacak potansiyel yatırımcıların muhtemel finansman problemlerinin azaltılmasına yardımcı olacağı dünüşülmektedir. Bu çerçevede, şirket ile Hazine arasında yapılandırılacak veya doğrudan şirket ile piyasalar arasında yapılandırılıp Hazine'ye aktarılacak bir borç ilişkisi, devletin sermaye payının bir kısmını, belirlenecek vadede nakde çekmesine imkân sağlayacak.

Diğer taraftan borç yükü artmış TTAŞ'ın hisse değeri düşeceğinden, bu durum özelleştirme çerçevesinde yatırım yapacak yatırımcıların şirkete kabul edilebilir oranda ortak olmasının önündeki finansman probleminin azaltılmasına olanak sağlayacaktır.

Buradan hareketle, benzer uluslararası telekom şirketleri ile gerçekleştirilen karşılaştırmalar ve sektör ortalamaları incelendiğinde, TTAŞ'ın mevcut mali yapısının 2-3 milyar dolarlık bir borcu, şirketin yatırımlarını sekteye uğratmayacak şekilde kaldırabileceği düşünülmektedir."

Ekinalan doğruladı
Söz konusu yazının hangi saikle hazırlandığı konusunda Radikal'in bilgisine başvurduğu Abdüllatif Şener, basın danışmanı aracılığıyla yazıyı faksla istemesine karşın, sessiz kaldı. Telekom Genel Müdürü Mehmet Ekinalan ise özelleştirmeye hazırlık sürecinde şirketin borçlandırılması düşüncesinin ortaya atıldığını, Hazine ile konunun tartışıldığını, fakat önerinin uygulanmadığını söyledi. Ekinalan, amacın ne olduğuna ilişkin soru üzerine, "Bir tür özelleştirme yöntemi olarak değerlendirildi" yanıtını verdi.

Başbakan'a soru
CHP İstanbul Milletvekili Kemal Kılıçdaroğlu, Şener'in yazısını TBMM'ye sunduğu önergeyle Başbakan Tayyip Erdoğan'a sordu. Söz konusu yazıdan haberi olup olmadığını ve yazının 'yasal dayanağını' da soran Kılıçdaroğlu, ayrıca şu sorulara yanıt istedi:

TTAŞ'ın özelleştirilmeden önce borçlandırılarak hisse değerinin düşürülmesini öngören bu strateji, hükümetiniz döneminde diğer kamu kurumlarının özelleştirilmesinde izlenmiş midir?

Özelleştirme kapsamına alınmış bir kamu şirketinin hisse değerinin düşürülmesinin amacı nedir? Buna katılıyor musunuz?

Bu şekilde özelleştirme yapan başka ülkeler de var mı?"

Öte yandan, nisan ayı itibarıyla kasasında 1.9 milyar YTL (1.9 katrilyon lira) nakiti bulunan Telekom özelleştirilirken, kasasında 950 milyon YTL nakit bırakılacağı öğrenildi. Ulaştırma Bakanlığınca hazırlanan tasarı yasalaşırsa, şirketin kasasındaki paranın 600 milyon YTL'si olağan, 350 milyon YTL'si de olağandışı nakit çıkışı için bırakılacak. Geri kalan 1 milyar YTL para ise, yasanın çıkacağı tarihi izleyen bir ay içinde Maliye Bakanlığı'na aktarılacak.

Kasada olağan nakit çıkışları için bırakılacak 600 milyon YTL ile daha sonra oluşacak nakit fazlalarından 1 milyar 450 milyon YTL (1 katrilyon 450 trilyon lira) 2005'te Maliye'ye aktarılacak.

Böylece, 2005'te Telekom'dan Hazine'ye aktarılacak toplam para 2 milyar 450 milyon YTL'yi (2 katrilyon 450 trilyon lira) bulacak. Ara bağlantı ücretlerindeki anlaşmazlığın sulh yoluyla giderilmesiyle Turkcell'den 700 milyon YTL tahsil eden Türk Telekom, Telsim'den de bu yıl 600 milyon YTL tahsil edecek. Maliye'ye aktarılacak paralar içerisinde, sulh yoluyla tahsil edilen bu 1.3 milyar YTL de bulunuyor.

Satılamaz!

Yiğit Bulut

Başlığa sığmayacağı için sadece sonunu paylaştığım cümlenin tamamı şöyle: Bu ülkenin en değerli şirketleri olan ve bu halkın yıllarca vergilerinden kazanılanlar ile yaratılan Tüpraş ve Ereğli blok halinde yabancılara satılamaz, satılmamalı...

Sevgili dostlar, Tüpraş yaklaşık 1 yıl önce 2 milyar dolarlık bir değer üzerinden blok halinde satıldığında hep birlikte elimizden gelen en sert tepkiyi vermiş ve 'yok pahasına' gerçekleşen bu satışı engellemiştik. Maalesef aynı tehlike bugün yine baş gösterdi ve sebebi anlaşılamaz bir şekilde 'halka arz edilebilir' olan Tüpraş'ın blok satılması ısrarı yeniden başladı. Bu gerçeğe bir de Ereğli gibi 'sadece tasfiye değeri 3 milyar doların üzerinde' olan en değerli ikinci varlığımız da eklenince bıçak kemiğe dayandı. Bu noktada hükümete sormak istiyorum:

- Bugün eski başbakanları dahi Yüce Divan'da yargılıyorsunuz, Tüpraş ve Ereğli'yi blok satarsanız, hele bir de yabancılara satarsanız,

yarın bunun çok ciddi bir hesap vermeye dönüşeceğini göremiyor musunuz?

- Yılda 450 milyon dolardan fazla net kârı olan Tüpraş'ı, tasfiye değeri bile 3 milyar dolardan fazla olan ve bizim vergilerimiz ile kurulan Ereğli'yi neden bize satmıyorsunuz da, yabancılara ve/veya blok halinde başkalarına satmakta ısrar ediyorsunuz?

- Tamamını blok satmadan önce piyasa mal almaya bu kadar hevesli bir dönemdeyken (o günlerde endeks zirveleri zorluyordu) Tüpraş'ın yüzde 14.76'sı hangi fonlara satıldı? Alım yapanlar hisselerini taşıyorlar mı? Satışın yüzde 10 iskontolu olduğunu düşünürsek, satış sonrası oluşan fiyat hareketi ile birlikte yüzde 30'luk bir kâr oluşma şansı var. Böyle bir denklemin kurulmasına neden izin verildi? Bu satış için neden yüzde 10 iskonto verildi? Daha düşük oran ile alacak yok muydu? Tüpraş'ın 2000 yılında halka açılan yüzde 35'inin yüzde 67'sinin yabancı takasında bir kurumda toplandığı ve son fonlara satış ile yüzde 37'inin bir elde toplanabileceği gerçeği görülemedi mi? Yoksa amaç 'blok sattık' dedirtmeden kontrolü tek elde toplatmak mı?

- Petkim'de yaptığınız halka arz, şunu göstermedi mi: blok satmak yerine halka arz etmek de aynı kaynağı hatta daha fazlasını sağlayabiliyor. (Bu arada Petkim'de yapılan arz da hisselerin çoğunu neden yerli talebe değil de, yabancı talebe verdiniz?) Petkim halka arz edilebileceğini ispatladı, bunu daha önce bin defa söyleyenlere kulak asmadan neden 600 milyon dolarlık komik değerlerle blok satıp şirketi yok etme yoluna girdiniz? (Bu noktada bir hatırlatma, Petkim blok satıldığında 300 milyon dolarlık yatırım programını tamamlamıştı ve bu bilinmesine rağmen yılda iki Petkim kapasitesi kadar ürün ithal eden güzel ülkem üretimi genleştirip ithalatı düşürmek yerine şirketi 600 milyon dolara blok sattı!!)

Sevgili dostlar, 'Umarım siyasi otorite bu sorulara cevap verir ve işlemi durdurur' diyerek, Tüpraş'ın ne olduğunu anlamak için şirket ile ilgili bazı tespitlere geçmek istiyorum:

- 2000 yılında yüzde 35'i 1.2 milyar dolar, 2004 yılında geri kalanı 1.3 milyar dolar. Son dönemde endeks 2.20 sent seviyesini test edince Tüpraş'ın değeri 4.2 milyar doları gördü...

- Özelleştirildiği dönemde ortaya çıkan fiyata göre piyasa değeri 2 milyar dolar olurken , hisse değeri 1 cent'in altındaydı...

- Son altı yılda ortalama değer 1.5 cent ve üstünde...

- Tüpraş, 2003, 2004 döneminin en kârlı üç, piyasa değeri en yüksek sekiz şirketinden biri...

- Sigorta değeri 5 milyar dolardan fazla, yeniden kurulu bedeli yine 5 milyar dolar üzerinde...

- 10 Temmuz 2002, Hürriyet'in haberine göre: AMERİKAN finans çevrelerinin saygın dergisi Forbes'a göre 'En Büyük 500' sıralamasında Türkiye İş Bankası 325'inci, Koç Grubu 371'inci, Sabancı Grubu 453'üncü ve Tüpraş da 480'inci...

Sonuç: Siyasilerin çok komik bir söylemi var; bu yıl özelleştirme gelirleri sayesinde cari açığı ve dış ticaret açıklarımızı sorunsuz olarak finanse edeceklermiş! Güzel, bu sene Tüpraş'ı, Ereğli'yi ve daha birçok devi yok pahasına sattınız ve cari açığı finanse ettiniz, peki gelecek sene ne satacaksınız? Böyle ekonomi mantığı olmaz!

Son söz: Tüpraş ve Ereğli yabancılara asla satılmamalı! Türk halkının bu şirketleri alacak talebi de parası da var. Bu hatayı bu kadar uyarıya rağmen yapanlar, bu işin yarınını da unutmasınlar!