TMMOB adına EMO tarafından düzenlenen V. Enerji Sempozyumu'nda Türkiye'nin enerji politikalarına yönelik uyarılarda bulunuldu.
 

TMMOB adına Elektrik Mühendisleri Odası tarafından düzenlenen "Küreselleşmenin Enerji Sektöründe Yapısal Değişim Programı ve Enerji Politikaları" konulu 5'inci Enerji Sempozyumu'nun açılışında konuşan TMMOB Başkanı Mehmet Soğancı, bugüne kadar Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'nin enerji sektörüne yönelik yaptığı uyarıları ve saptamaları anımsatırken, "Ama ne yazık ki, bu duyurulan sonuç bildirilerinde yazılanlar her zaman yerel ve merkezi iktidarların uyarılması şeklinde oluyor" dedi.
Soğancı, enerjinin ticari bir mal değil, toplumsal bir hizmet olduğuna dikkat çekerken, "Borç nedeni ile enerjisiz bırakılma insan hakları ihlalidir" diye konuştu. Türkiye'nin piyasa uygulamalarıyla ortaya çıkan belirsizlikleri ortadan kaldırmayı ve azaltmayı hedefleyen bir program izlemesi gerektiğini kaydeden Soğancı, şu önerilerde bulundu:
"Bu nedenle başta enerji kaynakları, teknoloji ve finansman açısından dışa bağımlılığını azaltmayı ve ithalatını yönetebilir düzeylere indirmeyi hedefleyen bir geçiş programı hazırlanmalı ve kararlılıkla uygulanmalıdır. Dünyada enerji üretiminin geleceği ile ilgili senaryolar giderek artan ölçüde yeni ve yenilenebilir enerji kaynakları, özellikle de rüzgar, biyokütle ve güneş enerjisi üzerine kurulmakta, nükleer güç santralleri mevcut haliyle gelişmiş ülkelerin enerji envanterinden çıkarılmaktadır. Önerilen geçiş programının yaşama geçirilebilmesinin öncelikli koşulu sektördeki kamu yönetiminin güçlendirilmesi ve kamu kuruluşlarında etkinlik düzeyinin yükseltilmesidir."
TMMOB Başkanı Soğancı, Türkiye'nin enerji konusundaki acil önceliklerini de şöyle sıraladı:
"İthal enerji kaynaklarına olan bağımlılık azaltılmalıdır. Yerli ve yenilenebilir enerji kaynakları uygun, verimli ve gelişmiş teknolojiler kullanılarak üretime sokulmalıdır. Enerji sektörüne yönelik politikaların uzun vadeli, ve planlamaya dayalı olması gereklidir. Kaynakların etkin şekilde kullanımının yolu planlamadan geçmektedir. Türkiye'de enerji verimliliğinin yükseltilmesi gereklidir. Verimliliğin ve tasarrufun arttırılması için düzenlemeler gerektiği gibi esas itibariyle konu teknolojik gelişme ve kullanılan teknoloji ile ilişkilidir. Bu konu, hem enerji kaynaklarının elde edilmesi, dönüşüm ve tüketim aşamasında kullanılan teknolojiler hem de sanayi ve ulaşımda kullanılan teknolojilerle bir bütün olarak ele alınmalıdır. Enerji alanında bilim-teknoloji politikalarının oluşturulması, teknolojik yenilenme ve gelişmenin programlanması gereklidir. Bilim ve teknoloji politikalarının oluşturulması ve uygulanmasında her düzeyde toplumsal yarar dikkate alınmalı ve gözetilmelidir. Enerji sektöründeki adımların Türkiye'deki sosyal dengesizliği ve bölgelerarası eşitsizliği arttırıcı yönde olması kabul edilemez. Enerjinin tüm yurttaşlar için temel bir ihtiyaç olduğundan hareketle bu yönde gerekli önlemler alınmalı, sosyal politikalar enerji sektörüne içselleştirilmelidir. Şeffaf bir enerji piyasası oluşturulacağı iddia edilmektedir. Enerji alanı ile ilgili tüm veriler, projeksiyonlar, fiyatlar dahil bir veri bankası oluşturulmalı ve kamuoyuna açık olmalıdır."
Mehmet Soğancı, AB'nin metinlerinde yer alan Türkiye'nin enerji politikalarına ilişkin ifadelere dikkat çekerek, "Bu süreçte Türkiye'nin enerji sorunları ve çözüm yolları yoktur. Bu yaklaşım benimsenirse, ülkemiz enerji politikaları AB'nin sorunlarına çözüm temelinde gerçekleşecektir. Enerji politikalarında temel çözüm önce bizim önceliklerimiz ve ihtiyaçlarımız olmalıdır" dedi.

BAĞIMSIZLIĞI ESAS ALAN POLİTİKALAR İZLENMELİ

EMO Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Ulusaler açılış konuşmasında, "Ülkemiz hem öz kaynakların kullanımında hem de enerjide uluslararası geçiş yolu olma noktasında, bağımsızlığı esas alan reel politikalar oluşturmak ve izlemek zorundadır" dedi. Sanayi ve ulaşım politikaları gözden geçirilerek, Dünya Bankası ve IMF politikalarının ötesinde kamusal bir hizmet anlayışıyla hareket edilmesi gerektiğine dikkat çeken Ulusaler, "Planlamanın önemini kavrayarak bir yandan petrol ve doğalgaz bağımlılığını aşağı çekerken diğer yandan da kömür ve tüm su kaynaklarının değerlendirilmesi gerekmektedir" diye konuştu. Enerjide bir kaynağa bağımlılığın ülke enerji arz güvenliği açısından oluşturduğu tehlikeye işaret eden Ulusaler, bütçeden enerjiye ayrılan kaynağın yetersiz olduğunu, kamunun özelleştirmeler gerekçe gösterilerek kamunun enerji alanından çekildiğini anlattı. Ulusaler, liberal piyasanın getirdiği en önemli riskin planlamanın piyasa aktörlerine bırakılması olduğunu ifade etti. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı Yusuf Günay'ın "yabancı sermayenin gelmesi için devletin yatırım yapmayacağına dair söz vermesini istemesini" de eleştiren Ulusaler, şöyle konuştu:
"Yetkisi olan fakat kamuoyuna karşı hiçbir siyasi sorumluluğu olmayan bu düzenleyiciyi kim kontrol edecektir? Düzenleyicinin düzenleyicisi kimdir? Dünya Bankası mı, IMF mi, Brüksel mi?"
EMO Başkanı Ulusaler, elektrik sektöründe rekabetin söz konusu olamayacağını, doğal tekel olması, talep eğrisinin esnek olmaması nedenleriyle anlatırken, "Fiyat yükselttiğinizde tüketicinin tercih edebileceği ikame ürün yoktur. Özellikle vatandaşın elektrik fiyatlarını neredeyse ikiye katlayacak durumların kaçınılmaz göründüğü bölgesel tekeller oluşmasına neden olacak dağıtımda özelleştirme uygulamaları derhal durdurulmalıdır" uyarısında bulundu.
Ulusaler, yeniden Türkiye'nin gündemine giren nükleer santrallere Türkiye'nin ihtiyacı olmadığını savunarak, "Çocuklarınız sizleri yarın minnet ile anmasını istiyorsanız, teknoloji sahibi olmak gibi bir hedefiniz varsa, dünya petrol devlerinin de yöneldiği, Ar-Ge harcamalarına büyük paylar aktardıkları 'Gelecek güneştedir' saptamasını dikkate alarak güneş teknolojilerine sahip olmak hedef olarak seçilmelidir" diye konuştu.