TMMOB adına EMO tarafından düzenlenen V. Enerji Sempozyumu'nun açılış bildirisini sunan Kamu Hizmetleri Uluslararası Araştırma Birimi Yöneticisi David Hall'un sunduğu "Enerji Alanında Özelleştirme ve Liberalleşme Ekseninde Avrupa Birliği Gaz ve Elektrik Direktifleri" konulu bildiri, serbestleşmenin küçük tüketiciler için ucuz maliyetli enerji anlamına gelmediğini, serbestleştirilen Avrupa piyasasında tekelci yapının hakimiyetini ortaya koydu.
 

David Hall, enerjide özelleştirmelerin uygulandığı Avrupa ülkelerindeki durumu irdelerken, etkin toptan satış piyasasının bulunmadığını anlattı. Hall, müşterilerin enerjiyi sağlayan şirketi değiştirmesinde de ciddi problemler olduğuna dikkat çekti. Hall şu saptamalarını ortaya koydu:
"Mesken ve yoksul tüketiciler için olan fiyatlar sanayi tüketicileriyle kıyaslandığında çok yüksektir. Etik olmayan satış uygulamaları mevcuttur. Tedarikçi değiştirme ücretleri yüksektir. Küçük tüketiciler en ucuz tedarikçiyi bulma konusunda yetkin değildir. Bu problemlerin sonucunda mesken tüketicileri, perakende rekabetinden çok fayda sağlayamamışlardır. Perakendicilerin ucuz toptan satın alışları endüstriyel tüketicilere tahsis etmeleri, mesken tüketicilerini daha pahalı sözleşmeleri kabul etmeye mecbur bırakmaktadır."
ENERJİDE KITLIK OLUP OLMAYACAĞI TAHMİNİ YAPILAMAYACAK
Bölgedeki ülkelerde baskın şirketlerin varlığına da dikkat çeken Hall, enerjinin serbest piyasaya bırakılmasıyla yatırımlar konusunda oluşan sıkıntının AB direktifinde de zımnen kabul edildiğini kaydetti. Hall, şöyle konuştu:
"Şirketler, eğer uzun vadeli, düşük riskli enerji satın alma antlaşmaları ile geri dönecek hükümet ihalelerine teklif verebiliyorlarsa, riskli bir piyasada mücadele edecek yeni bir elektrik santraline yatırım yapmayacaklardır. İkinci olarak, serbest piyasada bir çok muhtemel proje açıklanacak ancak bunların küçük bir kısmı gerçekleştirilecektir. Merkezi otoritenin muhtemel planların ne oranda gerçekleşeceğini tahmin etme şansı yoktur ve bu sebeple herhangi bir kıtlık olup olmayacağı tahmininde de bulunamaz. Üçüncü olarak yeni tesis inşası piyasa fiyatlarının düşmesine vesile olacaktır ve bu yeni kapasitenin etkisini olumsuzlayan erken emekliliklere yol açabilir."
TÜKETİCİLER HER ZAMAN YÜKSEK MALİYET ÖDÜYOR
Şirketler için elektrik santralına yapılan yatırım maliyetinin düşük olduğunu, tüketicilerin ise her zaman yüksek sermaye bedeli ödemek zorunda kaldıklarına dikkat çeken Hall, "İngiltere'de 2003 yılında, Ulusal Denetim Bürosu, NETA'nın gelişmesi ve faaliyete geçirilmesinin ilk 5 yıl için bedelinin yaklaşık 770 milyon sterlin ya da tüketici başına 30 sterlin olduğunu saptamıştır. Küçük tüketiciler için perakende rekabetin başlaması, tüketicilere 900 milyon sterline mal olmuştur. Verimliliğin artırılarak rekabetin yürütülmesinin çok etkili olacağı, ek maliyet ve işlem maliyetleri ödenmesi gerekeceği için pek de inandırıcı gözükmemektedir" diye konuştu.