Elektrik Mühendisleri Odası’nın açmış olduğu bir dava sonucu tarafımıza bildirilen yürütmeyi durdurma kararıyla, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK), elektrik üretimi için verdiği yüzlerce lisans açığa düştü
 

 20.03.2006

Elektrik Mühendisleri Odası tarafından 14 Ekim 2005 tarihinde, Bursa Çınarcık-Uluabat Kuvvet Tüneli ve Hidroelektrik Santralı’nın 40 yıl süreyle işletilmesi konusunda Akenerji Elektrik Üretim A.Ş’ye verilen üretim lisansının iptali istemiyle Danıştay’a dava açılmıştı. Davada, bu işlemin dayanağı olan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin ilgili hükmü ile “Elektrik Enerjisi Üretmek Amacıyla Aynı Bölge ve Aynı Kaynak İçin Yapılmış Birden Fazla Lisans Başvurusu Olması Halinde Seçim Yapılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ”in de iptali ve yürütmesinin durdurulması talep edilmişti.

Danıştay 13. Dairesi, Çınarcık-Uluabat Kuvvet Tüneli ve HES için verilen üretim lisansının yürütmesini durdururken,  lisansa dayanak oluşturan yönetmelik hükmü ve tebliğ hakkında da yürütmeyi durdurma kararı verildiğini tarafımıza bildirmiştir. Böylece EPDK tarafından bugüne kadar verilen lisansların da geçersiz olduğu yargı kararıyla saptanmıştır.

Danıştay tarafından yürütmesi durdurulan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 9. Maddesi’nin 4. Fıkrası, şu düzenlemeyi içermektedir:

 “Aynı bölge ve aynı kaynak için yapılan başvurularda; lisans verilebilecek tüzel kişi, ‘Elektrik Enerjisi Üretmek Amacıyla Aynı Bölge ve Aynı Kaynak İçin Yapılmış Birden Fazla Lisans Başvurusu Olması Halinde Seçim Yapılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ’ hükümleri çerçevesinde belirlenir.”

Yine Danıştay kararıyla yürütmesi durdurulan tebliğ ise, “ihale” sözcüğü kullanılmaksızın “ihale kuralları”nı belirleyerek, EPDK’ya yetkisi bulunmamasına karşın ihale yapma olanağı sağlayan bir düzenlemedir. 

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, yasayla kendisine verilen ikincil düzenlemeler yapma yetkisini kötüye kullanarak, her konuda kendini yetkili kılabilecek içerikte yönetmelik ve tebliğler çıkarmaktadır. Bununla da kalmayarak, bu yönetmelik ve tebliğleri içinden çıkılması güç bir hale getiren EPDK, hiçbir öngörü ve planlama yapmaksızın yönetmelik ve tebliğlerde günübirlik değişiklikler gerçekleştirmektedir. Nitekim açılan dava kapsamında bir hükmü iptal edilen yönetmeliğin, çıkarıldığı 4 Ağustos 2002 tarihinden 2005 yıl sonuna kadar pek çok düzenlemesi 19 kez değiştirilmiştir. Yalnızca davaya konu olan yönetmeliğin 9. Maddesi’nin ise 9 kez değiştirildiği görülmektedir.

İkincil düzenlemelerde yaratılan bu karmaşa EPDK’nin vermiş olduğu lisanslara da yansımaktadır. Elektrik Mühendisleri Odası, mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde yaptığı değerlendirme sonucunda; EPDK’nın yetkisi olmamasına karşın verdiği lisanslarla, imtiyaz sözleşmesi imzalanması zorunluluğunu da ortadan kaldırdığını belirlemiştir. İmtiyaz sözleşmesi olmaksızın verilen bir kısım lisansların hiçbir geçerliliği yoktur.

EPDK, adı konulmamış ihaleler yaparken, kendisini öyle bir yetkiyle donatmıştır ki, bir kaynak için tek bir şirketin başvuru yapması durumunda bile,  kamu kaynağıyla ilgili üretim haklarını sabit bir lisans bedeliyle söz konusu şirkete vermektedir. İddia edilen rekabet ortamının bu durumda sağlanmadığı açıktır. Kaldı ki EPDK’nın ne tek bir başvuru olması durumunda, ne de birkaç şirketin başvurması durumunda üstü kapalı bir ihaleyle lisans adı altında kamu kaynağını herhangi bir şirkete tahsis etmesi söz konusu olamaz. 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na göre EPDK’nın ihale yapma yetkisi yoktur. EPDK’nın yetkisi, lisans başvurusunda bulunan şirketin yeterliliği ve piyasadaki işleyişine ilişkin kuralları belirleyip, kontrollerini yapmaktan ibarettir.

EPDK, bugüne kadar 317 üretim lisansı vermiştir. Bunlardan 134 tanesi Elektrik Üretim A.Ş’ye, diğer 183 tanesi ise özel şirketlere aittir. Dava konusu yargı kararı çerçevesinde idarenin, kendiliğinden usulsüz olan lisansları iptal etmesi, hukuk devleti ilkesinin gereğidir.

Kararın gereğinin yerine getirilmemesi durumunda, Odamız tarafından 183 adet lisans da incelenerek, hukuka aykırı olan lisanlar hakkında “yok hükmünde” olmaları nedeniyle iptal istemiyle yargıya başvurulacaktır.

ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI 39. DÖNEM YÖNETİM KURULU