|
Adını Anadolu Parsı'ndan alan bilgisayar işletim sistemi Pardus, 26 Aralık'tan itibaren İnternet üzerinden indirilmeye başlandı. Özellikle kamu sektöründe yaygın olarak kullanılması beklenen Pardus’un en gelişkin özelliği tam Türkçe desteği içermesi. Yeni işletim sistemi, Türkçe Doğal Dil İşleme Kütüphanesi ve Yazım Denetimi Eklentisi Zemberek sayesinde, ofis uygulamalarında ve pek çok masaüstü programında eksiksiz Türkçe sözlük ve yazım denetimi desteği veriyor. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE) bünyesinde yürütülen Uludağ Projesi kapsamında geliştirilen açık kaynak kodlu özgür işletim sistemi Pardus hakkında ayrıntılı bilgiyi ve indirme adreslerini yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE) bünyesinde yürütülen Uludağ Projesi kapsamında geliştirilen açık kaynak kodlu özgür işletim sistemi Pardus'un 1.0 sürümü, 26 Aralık'tan itibaren İnternet üzerinden yayınlanmaya başlandı. Linux temelli bir işletim sistemi olan Pardus, tam ve düzgün Türkçe desteği yanında, kurulum ve kullanım kolaylığı açısından önemli yenilikler barındırıyor. Seçkin bir yazılımcı ekibi tarafından geliştirilen ve yenilikçi teknolojilerle donatılan Pardus'un küresel Linux camiasında da geniş yankı uyandırması bekleniyor. Özgür Yazılım Yaklaşımıyla Geliştirildi Pardus'un ilk kararlı sürümü hakkında bilgi veren Pardus Geliştiricisi Doç. Dr. Erkan Tekman, Pardus'u özgür yazılım yaklaşımıyla ve açık kaynak kodlu olarak geliştirdiklerini söyledi. Tekman, Pardus'un kısaca "GPL" olarak adlandırılan Genel Kamu Lisansı ile özgürce dağıtılacağını bildirdi. Tekman, Pardus üzerinde ilk çalışmaların ulusal bir işletim sisteminin gerekliliğinin görülmesi üzerine 2003 yılı sonunda başlatıldığını, 2004 sonbaharında ise plan ve tasarım aşamalarından uygulama aşamasına geçildiğini belirtti. Tekman, açık kaynak kodlu yazılımların kapalı ve sahipli yazılımlara göre birçok üstünlüğü bulunduğunu da ekleyerek şunları söyledi: "Bunların başında güvenlik geliyor. Açık kaynak kodlu yazılımlar, geliştirilme sürecinden kullanılma aşamasına kadar on binlerce göz tarafından denetleniyor. Kötü niyetli bir programcı ya da kuruluş tarafından yerleştirilebilecek bir kod parçasının böyle bir ortamda gizlenmesi mümkün değil. Ayrıca, kaynağın açık olması nedeniyle olası güvenlik açıkları hızla yamanabiliyor. Yazılımın büyük bir programcı kitlesi tarafından denetlenmesi ve incelenmesi, o yazılıma kararlılık anlamında da büyük katkı sağlıyor. Kaynak kodunun isteğe ve gereksinime göre özgürce değiştirilip yeni amaçlara hizmet edecek şekilde uyarlanması da yazılıma benzersiz bir esneklik kazandırıyor. Küresel Linux camiası tarafından bir nevi imece usulü ile üretilen işletim sistemi, gerek lisanslama yöntemi ve gerekse bakım ve yönetim kolaylığı ile toplam bilgisayar edinme ve sahip olma maliyetinde önemli tasarruf sağlıyor." Tam Türkçe desteği Tekman'ın bildirdiğine göre halen, Türkçe desteği olanlar da dahil, 300 civarında Linux dağıtımı bulunuyor. Ancak Pardus, kullanıcılara tam ve düzgün Türkçe desteği sunmasıyla diğer bütün Linux dağıtımlarından ayrılıyor. Yeni işletim sistemi, Türkçe Doğal Dil İşleme Kütüphanesi ve Yazım Denetimi Eklentisi Zemberek sayesinde, ofis uygulamalarında ve pek çok masaüstü programında eksiksiz Türkçe sözlük ve yazım denetimi desteği veriyor. Tekman, Pardus'un diğer özellikleri hakkında da şu bilgileri verdi: "Sistemde kurulu yazılımların birbirleriyle uyumlu çalışmasını sağlayacak olan bir yapılandırma yöneticimiz var. Bu uygulamaya ÇOMAR adını verdik. Pardus’un paket yönetim sistemine ise PiSi dedik. ÇOMAR ve PiSi, büyük küçük hiçbir Linux dağıtımı tarafından ele alınmaya cesaret edilememiş iki önemli problemi özgün yöntemlerle ve son derece akıllıca çözüyor. ÇOMAR ve PiSi’nin küresel Linux camiası ile GPL lisansı kullanılarak paylaşılmasını TÜBİTAK’tan ilk özgür yazılım ihracatı olarak ilan edebiliriz." Ofis paketi ile birlikte Pardus'un kurulumunda birçok popüler özgür yazılım da bilgisayara yükleniyor. Bunlar arasında Firefox İnternet tarayıcısı, OpenOffice.org ofis paketi en bilinenleri. Bununla birlikte Pardus 1.0 CD’sinde İnternet araçlarından oyunlara, çokluortam oynatıcılarından kişisel bilgi yöneticilerine kadar bir masaüstü kullanıcısının tüm ihtiyaçlarına cevap verebilecek onlarca özgür uygulama yüklü olarak geliyor. Pardus'un yaygınlaşmasıyla Türkiye'nin yazılım ithalatında önemli tasarruf elde edilmesi, yazılım maliyetlerinin azalmasına bağlı olarak donanım satışlarında ve bilgisayarlaşma oranında artış görülmesi, e-dönüşüm ve bilgi toplumu olma sürecinin hızlanması bekleniyor. Pardus'un dünyaya açılmasıyla da, uluslararası bilişim platformunda Türkiye'nin kendine sağlam bir yer edineceğine inanılıyor. (Daha ayrıntılı bilgi ve Pardus’u indirmek için: www.uludag.org.tr)
|
Tanıtım
ANKARA ŞUBE
DUYURU
ICCI 2024 FUARINA GİDİYORUZ
