|
Okyanus suyunun ısınması, mercanların hızla yok olmasına yol açıyor. Sadece 1998 yılında, dünyadaki tüm mercanların yüzde 16’sı yok olmuştu.
LONDRA - Bilim insanları, Hint Okyanusu’nda Afrika’nın doğusundaki Seyşeller adalarında meydana gelen, okyanus suyunun ısınmasına bağlı mercan ölümlerini araştırıyor. Uzmanlar, okyunus sularında mercanların yanı sıra balıkların da yok olduğunu, buna karşılık yosunların hızlı bir artış gösterdiğini ortaya çıkardı. Hint Okyanusu’nda 1998 yılında olağanüstü bir olay meydana gelmiş ve su sıcaklığı tarihin en yüksek seviyesine çıkmıştı. Bu ani ısı artışı, Seyşeller’deki mercanların yüzde 90’ının solarak (beyazlaşma) ölmesine neden olmuştu. Mercanların solması, küresel ısınmanın en belirgin göstergelerinden sayılıyor. Dünya denizlerinde mercanlar 285 bin kilometre kare alan kaplıyor ve denizlerdeki yaşamın yüzde 25’ini destekliyor.
Araştırmayı yürüten University of Newcastle profesörü Nick Graham, mercanların solmasının dünya denizlerinde daha sık rastlanır olduğunu ve sıcaklıklardaki öngörülen artışla bunun daha da tehlikeli bir hal alacağı uyarısını yapıyor.
BİR DERECE’LİK ARTIŞ DAHİ DENGEYİ BOZUYOR Mercanlar, denizlerde fotosentetik yosunlarla karşılıklı bir etkileşim içinde yaşıyorlar. Ancak deniz suyu ısısının yaz normallerinin üstüne çıkması halinde, mercanlar bünyelerinde barındırdıkları tek hücreli yosunları salmaya başlıyorlar. Bunun bir nedeni olarak, yosunların yüksek ısıda toksin üretmesi gösteriliyor.
Oysa, yosunlar mercanlara enerjilerini ve renklerini veren temel unsurlar. Dolayısıyla yosunlar terkedince, mercanlar renk yitiriyor. Aşırı yüksek ısının süreklilik göstermesi halinde de, mercanlar topluca solarak ölüyorlar.1998 yılında mercanların solması Seyşeller adalarına özgü bir durum değil; aynı yıl bütün denizlerdeki mercanlar benzer bir akıbetin kurbanı olmuştu. Sadece 1998 yılında dünyadaki tüm mercanların yüzde 16’sının yok olduğu tahmin ediliyor. Ancak Seyşeller’deki durum, diğer yerler arasında en dramatik olanıydı.
BESİN ZİNCİRİNDE KALICI HASAR Arada geçen 7 yıllık süre zarfında, solan mercanların bir çoğu kendini yenileyemeyi başaramadı. Mercanların ortadan kaybolması, besin zincirinde birçok su canlısının besinsiz kalmasına neden oluyor.
Araştırmalar, dört balık türünün bölgesel olarak soyunun tükendiği ve altı türün de tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını gösteriyor. Mercanların yok olması sonucunda bölgedeki deniz canlısı çeşitliliğinin yarı yarıya azalması riski bulunuyor.
GELECEK 30 YILDA YENİDEN OLABİLİR Biyo-çeşitliliğin azalması, ekosistemi daha kırılgan hale getiriyor. Küçük balıklar, büyük balıklara göre çok daha hızlı yok oluyorlar, ancak küçük canlıların ortadan kaybolması besin zincirinde daha kalıcı hasarlara yol açıyor ve bu hasar zamanla katlanıyor. University of Newcastle bilim ekibinin araştırmasında, yosunların yayılmasını önleyen otobur balıkların soyunun tükenmesinin en önemli tehlikelerden biri olarak altını çiziyor.
Bilgisayar modellemeleri, gelecek 30 yılda bir kez daha büyük çaplı bir mercan solması olayının meydana gelebileceğini gösteriyor.
Kaynak: Araştırma Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanmıştır.
|
|
|