· ŞUBE Giriş Sayfası

 BURSA ŞUBE

 
Şube Kapsamındaki İller:

 BALIKESİR   BURSA   ÇANAKKALE   YALOVA 
 

EMO Bursa Şubesi
Haber Bülteni
SAYI: 118

Tüm Sayılar

YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Yönetim Kurulu Başkanımız Erdal AKTUĞ'un 20.08.2006 tarihli Kent Gazetesi Köşe Yazısı
 

Geçtiğimiz hafta ülke gündemi savaş, ateşkes, Lübnan’a asker gönderilip gönderilmeyeceği sorunlarının yanında elektrik zammı söylentisi ve aydınlatma gideri altında bir ek vergi kargaşasıyla uğraştı. Gazetelerin, hükümetin sokak aydınlatması giderleri için konutlardan 2 YTL, sanayiden 5 YTL sabit ek ücret talebini yazması üzerine EMO Genel Merkezimizin “Enerjine Sahip Çık Geleceğini Karartma” başlıklı basın açıklamasıyla böyle bir ek verginin neye istinaden talep edildiği sorgulanıp, cevabı da verildi.

Genel Merkezimizin basın açıklamasında çok basit bir hesaplama yapılıyordu: “Kayseri ve civarı hariç olmak üzere 20 dağıtım şirketinin toplam mesken abone sayısı 2005 yıl sonu itibariyle 23 milyon 85 bin 372’dir. Bu durumda, aylık 2 YTL sabit bedel üzerinden konut abonelerinden yılda 554 milyon YTL tahsil edilecektir. Aynı dönemde 3 milyon 567 bin 391 olan ticarethane abonelerinden de aylık 5 YTL sabit tutar üzerinden yıllık 214 milyon YTL toplanacaktır. Böylece toplamda 768 milyon YTL halktan sabit ücret alınacaktır. Ancak 2006 yılının ilk 3 ayındaki sokak aydınlatmasının mali tutarı 75.6 milyon YTL olduğu dikkate alındığında, yıllık sokak aydınlatması gider toplamı yalnızca 302 milyon YTL’dir. Yani genel aydınlatma adı altında halktan iki katından daha fazla para toplanmak istenmektedir.” Yapılan hesaplama çok açıktı. Aydınlatma gideri adı altında hükümet, yurttaştan nereye gideceği bilinmeyen para mı toplayacaktı? Genel aydınlatma giderleri için sabit ücret alınması gibi uygulamalarla her geçen gün vergilerimizin meşruiyeti daha çok sorgulanır hale gelebilirdi. Vergi dairelerinde yazan “Vergi ödemek kutsal bir görevdir” sözlerinin içinin boşaltılması, insanların vergi kaçırmasına davetiye çıkarılabilirdi. Tüm bu gelişmelerin sonucunda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler sokak aydınlatması için ek sabit ücret talebinin doğru olmadığını açıklayarak bu “Deli Dumrul” vergisini yalanladı. Ödediğimiz vergilerin içinde bir temel kamu hizmeti olan genel aydınlatma gideri için bizden toplanacağı söylenen konutlarda 2 YTL, sanayide 5 YTL sonuç olarak cebimizde kaldı.

Bakan’ın olmadığını söylediği bu ek vergi talebi nasıl ortaya çıktı bilmiyoruz - ateş olmayan yerden duman tütmez!- ama asıl önemli olan ek vergi talebiyle bu ülke yurttaşlarının ilk kez karşılaşmadığıdır. Geçmiş dönemlerde de elektrik faturalarında “sabit ücret”, “güç bedeli” veya “muhtelif ilave” adlarıyla tüketicilerden ek vergi talepleri yaşanmıştı. 03.10.2000 tarihinde TEDAŞ Yönetim Kurulu, konutlarda 1 YTL, sanayide 10 YTL olmak üzere “güç bedeli” ek sabit ücret talebinde bulunmuş, Danıştay 10. Dairesi’nin kararıyla iptal edilmişti. TEDAŞ da, Danıştay’ın iptaline karşın durmayıp, “güç bedeli” ek sabit ücret talebini, 2001 Mali Yılı Bütçe Kanununun 43. maddesine fıkra düzeyinde ekletip, yasallaştırmaya çalışmıştı. Bunun üzerine TMMOB Anayasa’nın 161. maddesinin son fıkrasındaki “Bütçe kanununa, bütçe ile ilgili hükümler dışında hiçbir hüküm konulamaz”  ifadesine istinaden yapılan işlemin Anayasa’ya aykırılığı nedeniyle dava açmış, kazanmıştı. Ve bizler de yurttaşlar olarak ne mantık ne de yasal düzeyde  hiçbir açıklaması olmayan “güç bedeli” kesintisini geriye tahsil etmiştik. Buna benzer bir uygulama yine 2003 yılında birtakım dağıtım şirketleri tarafından faturalarda “muhtelif ilave” adı altında alınmaya kalkışmış, Odamızın ve Tüketiciler Birliği’nin çalışmalarıyla durdurulmuştu. Peki düzenli vergisini veren bir yurttaş neden böylesi ek ücret talepleriyle karşılaşır? İşin aslı nedir? EMO’nun basın açıklamasında ifade edilmektedir: “Özelleştirmeye dönük uygulamaların boyalı yüzü dökülmeye başlamıştır. Kendi santrallarını çalıştırmayıp, fahiş fiyatla özel sektörden elektrik satın almak zorunda bırakılan kamunun kurumları, böl-parçala yöntemiyle işlevsizleştirilmiştir. Özelleştirmeye hazırlık amacıyla TEK önce ikiye, ardından bu da yeterli görülmeyerek 4’e bölünmüştür. Sonuçta bugünkü karmaşık yapı ortaya çıkmıştır. Geldiğimiz noktada bir kamu kuruluşu olan BOTAŞ, başka bir kamu kuruluşu olan EÜAŞ’tan borcunu tahsil edemediği için çalışanlarının maaşını ödeyememekte, bankaların kapısında dolanarak yüzde 20 faizli kredi aramaktadır.

Bölünüp, hesapları ayrıştırıldığında daha ucuz, daha kaliteli elektrik hizmetini sunacağı iddia edilen kurumlar içler acısı bir hale düşürülmüştür. Türkiye Cumhuriyeti’nin geleceğine, kararlarına ipotek koyan borç sarmalı, parçalanan kamu kurumlarının halka halka büyüyen borç batağıyla derinleşmektedir. Kavga BOTAŞ ve EÜAŞ’la da sınırlı kalmamıştır. EÜAŞ TETAŞ’ı,  TETAŞ TEDAŞ’ı suçlamakta, son aşamada TEDAŞ sorunu kayıp-kaçağa ve borcunu ödemeyen belediyelere bağlamaktadır.”

Burada herkesi içine çeken bir girdap oluşmaktadır. TEDAŞ, yurttaşlardan topladığı paralarla, belediyeye tüketim vergisi adı altında üstüne düşen ödemeyi yaparken, belediyeler TEDAŞ’a olan borçlarını ödemeyip parayı bat-çık, kavşak vb.gibi inşaat işlerine yatırmakta ve bu paraları siyasi rant için kullanmaktadırlar. Karanlık parklarda, bahçelerde, yollarda yanmayan  ampuller onları çok fazla ilgilendirmemektedir. Bunun sonucunda da sanki elektrik enerjisinde bir kriz varmış gibi yanılsama yaratılıp, sonumuzun nereye varacağı belli olmayan nükleer felaketiyle, zam gibi, ek ücret gibi bizleri biraz daha fakirleştirecek politikalara mahkum bırakılarak karanlığa doğru sürüklenmekteyiz. Görüldüğü üzere her şey birbiriyle ilişkilidir ve ülkenin acilen bütüncül, planlı bir yönetim anlayışına ihtiyacı vardır.Aydınlık günler diliyorum.