YAZILI BASINDA ODAMIZ

Elektrikte Büyük Tehlike

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Ulusaler, dağıtım özelleştirme sürecindeki belirsizliklere ve erteleme taleplerine dikkat çekerek, ihalenin ertelenebileceği görüşünü bildirdi. Ulasaler, Türkiye‘nin karanlıkta kalma tehdidiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu.

3 dağıtım bölgesinin özelleştirilmesi ihalesinin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle dava açan Elektrik Mühendisleri Odası, "Enerjine Sahip Çık, Geleceğini Karartma" başlıklı kampanya başlattı. EMO Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Ulusaler, kampanyanın tanıtımı amacıyla düzenlediği basın toplantısında, "Türkiye, elektrik alanındaki özelleştirme uygulamaları nedeniyle karanlıkta kalma tehdidiyle karşı karşıyadır" dedi.

Ulusaler, Enerji Bakanlığı‘nın düşük talep tahmin senaryosuna göre yıllık yüzde 6.3 talep artışı için 2 bin 520 megavatlık santral yapılması gerektiğini söyledi. Ancak Ulusaler, EPDK‘nın Eylül 2006 itibariyle 6 bin 586 megavatlık yeni tesis için lisans verdiğini, EPDK‘nın bugüne kadar verdiği lisanslardan da yalnızca 1600 megavatlık bölümünün işletmeye açıldığı yönündeki açıklamaları anımsattı. Ulasaler, buna göre, yılda Türkiye‘nin kurulu gücünün yalnızca yüzde 1‘i düzeyinde santralin faaliyete geçebildiğine dikkat çekti.

Kemal Ulusaler, özel sektörün bu yılın ilk yarısı itibariyle elektrik üretimindeki payının yüzde 52.6 düzeyine geldiğini belirtirken, bu yapının TETAŞ‘ın elektrik satış fiyatlarını önce yüzde 23, ardından 2007 yılından geçerli olmak üzere yüzde 8 düzeyinde arttırmasına neden olduğunu anlattı.

Yap-işlet santrallerinin 6.67 cente, yap-işlet-devret santrallerinin 8.26 cente, işletme hakkı devredilen santrallerin de 6.18 cente elektrik satın alınırken, kamu santrallerinin ortalama üretim maliyetinin 4.4 cent düzeyinde olduğuna dikkat çeken Ulusaler, özel sektörden pahalı elektrik alımının bedelini kamunun ve halkın ödediğini söyledi.

Ulusaler, elektrik sisteminde, üretici, iletim, toptan satıcı, dağıtıcı, perakendeci olmak üzere öngörülen 5‘li saadet zinciriyle her birinin yüzde 10‘ar kar payı eklemesi durumunda 100 birime üretilen elektriğin fiyatının 253 birime yükseleceğini, buna vergi, fon ve payların da eklenmesiyle 300 birime kadar çıkacağını belirtti. Aynı elektrik hizmetini tek elden kamunun yapması durumunda ise, yüzde 10‘luk kar payı eklense bile tüketiciye 145.2 birimle satılacağını söyleyen Ulusaler, Görüldüğü gibi 100 birimlik üretim maliyeti olan elektrik, araya girecek çeşitli özel sektör kuruluşlarıyla yaklaşık 2.5 katına tüketiciye satılacaktır" dedi.

Kayıp-kaçak oranı düşük ve karlı 3 bölgenin öncelikle satışını eleştiren Kemal Ulusaler, TEDAŞ‘ın 2005 yılı sonunda 162 milyon 183 bin YTL olan vergi sonrası karından 195 milyon 870 bin YTL olan 3 bölgenin vergi sonrası karı düşüldüğünde kamunun 33 milyon 688 bin YTL zarara geçeceğini bildirdi.

Dağıtım özelleştirmesinde öngörülen tarife yapısıyla da 40 kalemlik faturanın, yatırımlar ve işletme hakkı devir bedelleriyle halka yansıtılacağını söyleyen Ulusaler, kamunun her zaman özel sektörden daha ucuz yatırım finansmanı bulabileceğinin de altını çizdi.

Kemal Ulusaler, 3 dağıtım bölgesi ihalesinde verilen ön yeterlilikleri de eleştirirken, ön yeterlilik alan firmalardan biri olan Prisma Enerji‘nin Kaliforniya krizi ve finansal oyunlarıyla tanınan batık Enron şirketini devralmış bir şirket olduğunu, bu şirketi de Ashmore Energy International Limited olarak Cayman Adaları‘nda bir şirketin satın almış olduğunu açıkladı. İhaleye Avrupa‘nın 7 büyük tekellerinden olan büyük çok uluslu şirketlerin katılmakta olduğuna dikkat çeken Ulusaler, dağıtım özelleştirmelerine yönelik tekelleşme kaygılarını da iletti.

http://www.digimedya.com/Content/News/159412.aspx

(DIGIMEDYA 27.12.2006)