· ŞUBE Giriş Sayfası

 ANKARA ŞUBE

 
Şube Kapsamındaki İller:

 AFYONKARAHİSAR   ANKARA   ÇANKIRI   ERZİNCAN   ERZURUM   KASTAMONU   KAYSERİ   KIRŞEHİR   KONYA   NEVŞEHİR   SİVAS   TOKAT   YOZGAT   AKSARAY   KIRIKKALE 
 

EMO Ankara Şubesi
Haber Bülteni
SAYI: 2023.4

Tüm Sayılar

YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
EMO Ankara Şubesi olarak Şubat ayından bu yana gerçekleştirdiğimiz forumlar zinciri ile adım adım İç Anadolu'yu enerji açısından değerlendirme fırsatı yakaladık. Bu forumlar zincirinin ilk halkası olarak 24 Şubat 2007 tarihinde Ankara'da gerçekleştirdiğimiz forum, yerel ölçekte verileri gözden geçirme fırsatı yaratmanın yanı sıra, genel enerji sorununa da bağlantılı olarak incelendi. Bu çerçeveden bakarak, öncelikle Ankara'nın elektrik enerjisi üretimi açısından kendi kendine yeter olduğu hatta bir miktar üretim fazlasını bağlaşımlı (enterkonnekte) sisteme verdiği gözler önüne serildi. Tabii, bu üretimin çok büyük bir kısmının özel sektör kuruluşu olan bir doğalgaz santrali ile yapılıyor olması ve doğalgazda dış bağımlılık gerçeğini de göz ardı etmeden. Bir başka dikkat çeken nokta ise Çayırhan Termik Santralının da Ankara'da üretilen elektrik enerjisinde hayli yüksek bir orana sahip olması. Yani Ankara, kendine yeterli elektriği üretmekle birlikte çevresel açıdan bu üretimin ciddi bir emisyon etkisi de bulunmakta.
 

Ankara‘da bulunan tarım alanları biyo-yakıt üretimine uygun bitkiler açısından da elverişli olarak değerlendiriliyor. Sanayi tüketiminin çok fazla olmadığı, elektrik tüketiminin meskenlerde ağırlıklı olarak gerçekleştiği de bir başka gerçek. Kentsel büyüklüğün de etkisiyle Ankara‘da enerjinin (elektrik enerjisi ve diğer türler) verimli kullanımının önemli olduğu da bir gerçek. Çığ etkisi diyebileceğimiz bir biçimde, bu büyüklükte ve nüfus yoğunluğunda bir kentin, her anlamda planlı bir gelişme sürdürmesi beklenmekte ancak bugüne kadar bu yönde yerel yönetimlerin sürekli yanlış uygulamalarına tanık olundu. Özellikle ulaşım alanında toplu taşımacılığın henüz tam anlamıyla oluşmadığı, daha kirletici ve geçici çözümlerin tercih edildiği, Çayyolu metrosu örneğinde olduğu gibi "plan" kavramının inanılmaz derecede göz ardı edildiği görülüyor.

Plansızlığın Faturası

Ülke genelinde gözlemlenen Enerji Politikalarındaki plansızlığın faturası Ankara özelinde yavaş yavaş görünmeye başlamakta. Öncelikle master plan hazırlanma(ma)sı konusunda yaşananlar nedeniyle şehrin gelişmesine seyirci kalınmakta, kontrolsüz ve kaçak olarak yapılaşma ve büyümeler karşısında geçici altyapı yatırımları ile hızlı fakat pahalı çözümler tercih edilmekte, daha sonra yüksek maliyetler nedeniyle köklü altyapı yatırımları yapılmamaktadır.

Özellikle elektrik dağıtımı alanında dayatılan yanlış politikalar sonucu kamunun tekelinde olan ve olması gereken enerji dağıtımı özelleştirilmeye çalışılmakta ve bu uğurda her türlü beceriksizlik mubah sayılmaktadır. Özelleştirmeyi haklı göstermek için yıllardır uygulanan cinlikle uygulanarak hem kaynak israfına yol açılmakta hem de halkımız bu beceriksizliklerin kurbanı yapılamaktadır. Dağıtım Şebekesinin bakımı taşeronlaştırılmış olduğu için periyodik bakımlar zamanında yapılmamakta, arıza ekipleri de taşeronlara devredilmenin sonucu hızla kamu hizmeti mantığından kar etme mantığına doğru yol almaktadır.

Ülkeyi ticarethane, vatandaşı müşteri görme anlayışı ile bugün gelinen noktada, Yeni Dünya Düzeni politikaları tarafından dayatılan ve süslü sözcüklerin ardında gizlenen ‘özelleştirme‘ nihayet en yetkili ağızlardan bütün ülkeye itiraf edilmiştir: "seçimden önce özelleştirme yapmayalım, zam yaparlarsa biz bundan siyaseten zararlı çıkarız" diyenlerin devlet adamı olması talihsizlikten başka ne olabilir? Gönül isterdi ki, devlet adamlarımız, "özelleştirme olunca zam yaparlar halkımız bundan zararlı çıkar" diye düşünselerdi. Böyle düşünmek için hala fırsatları var.

Yerel yönetimlerdeki plansızlıktan kaynaklı olarak da Ankara‘da zaman zaman belirli semtlerde sorunlar yaşanmakta. Özellikle geçtiğimiz kış aylarında alt geçit, yol genişletme vb gibi altyapı çalışmaları sırasında yerel yönetim şantiyelerinde yapılan çalışmalar nedeniyle plansız kesintiler ve tehlikeli arızalar ortaya çıkmıştı. Hem altyapı işlerinde çalışanları hem de semt sakinlerini tehlikeye atan bazı arızalar, kamu kurumları arasındaki koordinasyonsuzluğun bariz göstergesiydi.

Ankara‘da elektrik denince Eskişehir Yolu ve Havaalanı Yolu aydınlatmasına değinmeden olmaz. Bu iki güzergâh aydınlatması kamuoyunda haklı olarak fazlasıyla tartışılmaktadır. Mühendisliğin temel tanımlarından biri "bilim ve teknolojiyi halkın yararına en optimum şekilde kullanmak" olarak geçer. Eskişehir Yolu ve Esenboğa Yolu bu temel tanımın dışına düşmektedir. Bu yolarla harcanan kaynaklar israf boyutlarına varmış durumdadır. İthal ağaçları ve ithal kaldırım taşlarını bir kenara bıraksak bile, yol boyunca yerleştirilen aydınlatma direkleri sayı açısından, birim fiyat açısından ve yol dışı bölgeleri aydınlatma açısından birer "en kötü planlama" örneğidir.

Özellikle, yol kenarlarındaki ağaçlara ve tarlalara aydınlık sağlayan ilave armatürler estetik kaygısıyla ilave edilmiş, sadece ek bir yatırım maliyeti değil aynı zamanda gereksiz elektrik kullanımı açısından kaynakların optimum kullanımı ilkesi ile tezat oluşturmaktadır. Esenboğa yolundaki altgecitlerin -gerekliliği başlı başına tartışma konusudur- duvarlarındaki granitlerin yol açtığı aydınlatma bozukluğu da çok önemli bir noktadır.

Kamuoyunun Sesine Kulak Verilmeli

Bütün bunlardan çıkaracağımız sonuç, gerçekten halkı gözeten enerji politikalarına ihtiyaç duyulduğunu söyleyebiliriz. Mevcut bürokratik yapılanmaların -yerel yönetimler ve genel yönetimler anlamında- bu konuda yetersiz kaldıkları, elit bir kesim tarafından ve halkı göz ardı eden yaklaşımlarla dayatıldığı, kamuoyunun sesine kulak verilmediğidir.  Değerlendirmelerde gelişmiş ülke fiyatlarının temel alındığı ancak ülkemizdeki çalışan gruplarının gelir düzeylerinin dikkate alınmadığı, her konuda olduğu gibi enerji alanında da politikaların kar odaklı tasarlandığıdır. Bugün ihtiyaç artık, kamusal tekel niteliğinde olan enerji alanının rant alanı olmaktan çıkarılması gerekmekte. Halkın müşteri olarak algılanması, her şeyin tüccar zihniyetiyle kurgulanmasından derhal vazgeçilmelidir.