YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Elektrik Mühendisleri Odası(EMO), elektrik piyasasının çöktüğünü belirterek, Kamunun derhal bir kriz yönetimi oluşturarak, inisiyatifi ele almasını, acil yatırım programı oluşturmasını istedi. EMO'dan konu ile ilgili yapılan açıklamada, yaptıkları uyarıların dikkate alınmaması nedeniyle bugün ülkenin elektrik kesintileriyle karşı karşıya bıraktığı, ülkenin özellikle turizm bölgelerinde elektrik kesintilerinin dolaştırılmaya başlandığı belirtildi.
 

Açıklamada, "Son 5 yıldır yürürlükte olan serbest piyasa mantığı çökmüştür. Yeni Meclis acilen 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu‘nu feshetmelidir. Kamunun derhal bir kriz yönetimi oluşturarak, inisiyatifi ele alması, acil yatırım programı oluşturması gerekmektedir" denildi.

Açıklamada şöyle devam edildi:

"Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı‘nın ‘Elektrik kesintileri olmayacak‘ yönündeki açıklamaları gerçekleri yansıtmamaktadır. Yurdun çeşitli bölgelerinde, özellikle Akdeniz ve Ege bölgelerinde plansız ve programsız bir şekilde kesintiler yapılmaktadır. Klimaların kullanımı puant talepte yükselmelere yol açmakta, puant yük saatlerini de kaydırmaktadır. Dengeleme ve uzlaştırma sistemi çerçevesinde Milli Yük Tevzi Merkezi‘nin dün (30 Temmuz Pazartesi günü) için öngördüğü en yüksek elektrik çekişini gösteren puant yük 28 bin 600 megavattır. Ancak öngörüler puant talebin daha da yükseleceği yolundadır. Bu yıl puant yük çekişinin 30 bin megavatlara ulaşması beklenmektedir.

Elektrik üretimindeki sıkıntı yalnızca "kuraklık ve sıcak hava koşulları" ile açıklanamaz. Sorun bunlardan çok, enerji alanının tamamen serbest piyasaya bırakıldığı son 5 yıldır gerekli yatırımların yapılmamış olmasından kaynaklanmaktadır. Kamuya yatırım yapması yasaklanırken, bir kamu hizmeti olan elektriğin güvenli, sürekli ve ucuz bir şekilde sağlanması amaçları yok sayılarak, enerji alanı özel sektörün kar inisiyatifine bırakılmıştır. 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu‘nun çıkarılmasının ardından kamuda yeni yatırımlar dururken, özel sektör aradan geçen 5 yıllık sürede gerekli yatırımları yapmamıştır. Bakanlığın yüzde 6.3‘lük düşük senaryodaki talep artışı tahminine göre her yıl en az 2000-2500 megavatlık yeni yatırım yapılması gerekirken, özel sektörün yaptığı yatırımlar yıllık 700 megavat düzeyinde kalmıştır. Bu durum ülkenin enerjide yedek kapasitesinin giderek kaybolmasına ve enerjide bıçak sırtı bir dengenin gözetilir hale gelmesine yol açmıştır. Son 20 yıldır yürütülen enerjide liberalleşme ve özelleştirme politikaları sonucunda gelinen nokta karanlıktır.

Tüm bu gerçekler ortada dururken, özel sektör temsilcilerinin hala sorunun üretim ve dağıtım özelleştirmelerinin gerçekleştirilmemesinden kaynaklandığına yönelik açıklamaları en hafif deyimiyle çarpıtmadır. Üretimin yetersiz olduğu noktada yapılacak özelleştirmeler üretimi artırıcı değil, kaos ortamını derinleştirici bir etki yaratacaktır. Bugüne kadar yapılan özelleştirmeler ne yatırımları artırmış ne de ucuz elektrik sağlamıştır. Tam tersine özelleştirme ve serbest piyasa mantığının vardığı açmaz nokta bugün geldiğimiz karanlık tehditidir.

Geçen yıl 1 Temmuz sonrasında yürürlüğe sokulan serbest piyasa uygulaması Dengeleme ve Uzlaştırma Sistemi‘nin çözüm olmadığı da bugün ortaya çıkmıştır. Temel sorun yatırım olmamasıdır. Bunu özel sektör temsilcilerinin de kabul etmesi, 4628 sayılı Yasa kaldırılarak, yeniden kamu yatırımlarının acilen başlatılması gerekmektedir. Bu siyasi iradenin gösterilememesi durumunda ne yazık ki önümüzdeki birkaç yıl içinde daha uzun süreli ve yaygın elektrik kesintileri olacaktır. Hızla elektrik alanında kriz yönetimi oluşturulmalı ve kamu inisiyatifi eline almalıdır. Kısa dönemde hızla alınabilecek önlemler de bulunmaktadır:

Kriz yönetimi, kamu-özel ayrımı olmaksızın, ülkenin tüm üretim kapasitesini en verimli şekilde kullanılacak bir planlama yapmalıdır. Özel sektörün manipülasyonuna son verilmelidir. Kamu santrallarının acil bakım ve rehabilitasyon çalışmaları yapılmalıdır.

Sistemden yüksek enerji çeken, sağlıksız, standart dışı klimaların yurda girişi yasaklanmalıdır.

Elektrik kullanımında ciddi tasarruf önlemleri alınmalıdır.

Tüm önlemlere karşın elektrik talebi karşılanamıyorsa en azından elektrik kesintileri programlanarak, sanayicilerin ve küçük tüketicilerin zarar görmesi engellenmelidir."

(Dünya Online, 31.07.2007)

Bağlantılar

www.dunyagazetesi.com.tr/news_display.asp?upsale_id=321618