|
7 Ocak 2008 Bursa elektrik kesintisi, Türkiye Elektrik İletim AŞ`nin (TEİAŞ) sanayi trafo merkezindeki kesicinin arızalanması sonucu meydana gelen tripten dolayı Ovaakça Doğalgaz Çevrim Santrali’nin devre dışı kalmasından kaynaklanmıştır.Elektrik Mühendisleri Odası Bursa Şubesi Yönetim Kurulu tarafından bugün (8 Ocak 2008) konuya ilişkin yapılan basın açıklamasının tam metnine yazımızın devamından ulaşabilirsiniz.
Ocak 2008 Bursa elektrik kesintisi, Türkiye Elektrik İletim AŞ`nin (TEİAŞ) sanayi trafo merkezindeki kesicinin arızalanması sonucu meydana gelen tripten dolayı Ovaakça Doğalgaz Çevrim Santrali‘nin devre dışı kalmasından kaynaklanmıştır. Ovaakça Doğalgaz Çevrim Santrali‘nin bir ünitesi zaten bakımda olduğundan dolayı uzun bir süre çalıştırılamamaktaydı. Bir ünitesi de doğalgaz sıkıntısından dolayı bir süre önce devreden çıkarılmıştı. Dolayısıyla kalan bir ünitede, trafo merkezindeki kesicinin arızalanmasıyla devre dışı kalmıştır. 1400 MW‘lık Ovaakça Doğalgaz Çevrim Santrali 300 MW‘ler mertebesine düşmüştür. Bu açığın kapatılması için kentimizde ve Güney Marmara‘nın bir bölümünde dönüşümlü olarak elektrik kesintileri yaşanmıştır. ARZ GÜVENİRLİĞİ TEHLİKESİ BÜYÜYOR Ülkemizde enerjide arz güvenliği sorunu her geçen gün açığa çıkmaktadır. Odamızın uzun yıllardır yapmış olduğu çalışmalarda, raporlarda, sempozyumlarda ifade ettiği gibi enerjideki yanlış politikaların sonuçları karşımıza gelmektedir. 1 Temmuz 2006 tarihinde yaşanan yine kentimizden başlayan 6 saatlik elektrik kesintisi bunun ilk işaretiydi. Dün ise bu işaretlerin ikincisi geldi. Üçüncüsünün gelmeyeceğini bu şartlar altında kimse garanti edemez. Dün yaşanan elektrik kesintisi 154 kV‘luk bara tarafında değil de 380 kV‘luk bara kısmını da etkileseydi, 1 Temmuz‘da yaşanan olayın benzeri dün de yaşanabilirdi. Zaten pamuk ipliğine bağlı enerji arz güvenliği sistemden çekilen 500 ile 1000 MW‘lık açık ile devam ederken sistemden yaklaşık 700 MW‘ın devreden çıkması ile krizin 2009‘da değil daha yakın olduğu ortaya çıktı. Ülkemiz, kurulu gücünün (40540 MW) yaklaşık 27.000-27.500 MW‘ını kullanmaktadır. İhtiyacımız da yaklaşık 27.000 MW‘lar civarında olunca enerjide arz güvenirliği sorunu kendini açık olarak sıklıkla ortaya çıkarmaktadır. Gerekli yatırımları ve atıl durumda olan santrallere bakım yapmayarak yedek rezervini sağlayamayan kamu idaresi bir an önce soruna çözüm bulmalıdır. Kentimizde yaşanan elektrik kesintisi teknik bir sorunla açığa çıkmıştır. Sorununun asıl nedeni ise enerjide arz güvenliğinin sağlanamamasından kaynaklanmaktadır. DIŞA BAĞIMLILIK FATURASI Özelleştirme sürecinin başlamasıyla birlikte 1980‘lerin son yıllarından itibaren dışa bağımlı bir kaynak olan doğalgazın ağırlığının giderek arttığı görülmektedir. Türkiye‘de plansızlık, enerji açığı oluşacağı söylemleri ve sermayeye alan açma yarışı içinde yap-işlet-devret ve yap-işlet projeleri ile doğalgaza dayalı kolay, çabuk ve yapım maliyeti daha düşük olan santraller özendirilmiş, %90‘dan fazlası doğalgaz ile çalışan otoprodüktör santralleri de deyim yerindeyse pıtrak gibi çoğalmıştır. Doğalgazın elektrik üretimindeki payı 1985‘de %0,2 düzeyinde bulunurken, 1990 yılında %17,7‘e, 1995‘de %19,2‘ye, 2000 yılında %37‘e yükselmiştir. 2005 yılında ise doğalgazda elektrik üretimi, %43,8 oranı ile toplam elektrik üretiminin yarısına yaklaşmıştır. Bugün ise Başbakan Erdoğan‘ın ifade ettiği üzere ürettiğimiz elektriğin yüzde 52‘si doğalgaz çevrim santrallerinden elde ettiğimiz elektrikten sağlanmaktadır. Bu oran elektrik enerjisinde dışa bağımlı olduğumuzun açık delili olup enerji politikalarının yanlışlığının örtük itirafı olarak anlaşılmalıdır. Çünkü bir ülke eğer elektrik enerjisinin %52 oranındaki kısmını dışa bağımlı kaynaklardan sağlıyorsa bu uluslararası siyasal gelişmelerinde de karşılıklı etkiyeceği sonucunu doğurur. Nitekim Rusya‘nın son dönemde Asya‘da yaptığı anlaşmalar dikkate alındığında, Nabucco Projesi gibi doğalgazdaki ülke çeşitlendirme stratejisinin çıkmaza girdiği bilinmektedir. İran‘ın durumunda ABD‘yle ilişkiler nedeniyle var olan belirsizlik göz önünde bulundurulduğunda Türkiye‘nin Azerbaycan dışında elinde alternatif kalmadığı da görülmektedir. Bu ise Rusya‘nın doğalgaz satışında belirleyici olması ve zamların kaçınılmazlığını artırmaktadır. Ki Cumhurbaşkanı Abdullah Gül‘ün ABD gezisinin ardından İran‘ın ülkemize verdiği doğalgazı kesmesi siyasi gelişmelerin enerji alanında belirsizlikleri arttıracağını göstermektedir. Enerjide dışa bağımlılık haliyle siyasette de dışa bağımlılığı doğuracaktır. ENERJİ POLİTİKALARININ İFLASIN SONUÇLARI Bir kamu hizmeti olan elektrik alanı, yaşadığımız elektrik kesintisi olayında da görüldüğü gibi, termik santralleri, doğalgaz santralleri, trafolar, dağıtım ve iletim şebekeleri ile birlikte bir bütündür. Bu bütünün parçalanmış olmasının da ülkemize yarar değil, zarar getireceği açıktır. Daha fazla sistemde tahribat yaratmadan hemen, şimdi, acil olarak kamusal çözümler üretilmesi gerekmektedir. Bu nedenle acilen yapılması gerekenler: * Arz güvenirliği sağlanmalıdır. * Bir an önce 4646 ve 4628 gibi yasalar kaldırılarak kamu idaresinin yatırım yapmasının önü açılmalı ve dışa bağımlılık azaltılmalıdır. * Doğalgaz depolama alanları acilen devreye sokulmalıdır. * Enterkonnekte şebeke yenilenmeli, alternatif ring hattlar yapılmalı, iletim hatları gözden geçirilmelidir. Gerekli bakımlar için ödenek ayrılmalıdır. * Milli Yük tevzi merkezi yük alma ve atma koordinasyonunu iyi sağlamalı tüm konuşmalar kayıt altına alınmalı bazı yaptırımlar sözleşmelere konmalıdır. * Enerji sisteminde otoprodüktör ve otoprodüktör grupları, güneş, rüzgar santralleri, hidrolik santraller, termik santraller, komple bir bütünün parçası olarak çözülmeye çalışılmalıdır. * Özelleştirmeler yeniden gözden geçirilmelidir. Elektrik üretim ve dağıtım şirketlerinin özelleştirilmeleri yapılırken ileride ne gibi sorunlar yaratacağı düşünülmeli adımlar şimdiden doğru atılmalı yeni projeler buna göre hazırlanmalıdır. Dağıtım ve üretim şirketlerinin özeleştirilmesinden derhal vazgeçilmelidir. 7 Ocak 2008 Bursa elektrik kesintisinin açığa çıkardığı gibi Elektrik Üretimi ve Dağıtımı birlikte, kamu eliyle ve yerli kaynaklarla yapılmalıdır. Odamız enerjinin kendisinin değil enerji yönetiminin sorun olduğunu yıllardır belirtmektedir. Bu nedenle Enerji Politikaları ve Yönetimi kamu tarafından, uzmanlar, meslek odaları ve yurttaşların katılımıyla planlanmalı ve uygulanmalıdır. Bugünümüzü doğru planlayıp yönetemeyenlerin yarınlarımızı planlayıp yönetmeye hiç hakları yoktur Enerjine Sahip Çık, Geleceğini Karartma 08 Ocak 2008 Erdal AKTUĞ TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası
Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı
|
Tanıtım
BURSA ŞUBE
TEDAŞ BÖLGE MÜDÜRÜ ŞUBEMİZİ ZİYARET ETTİ
