YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Elektrik, "kara borsa" fiyatına alınır hale geldi. Sabancı Holding'in "Devlet bizden pahalıya alıp vatandaşa ucuza satıyor. Fark, hepimizin sırtından çıkıyor" çıkışında bulunduğu elektrikte, vatandaşın cebinden 2007 yılında 1,3 milyar YTL fazla para çıktığı belirlendi.
 

Elektrikte arz güvenliğini sağlamakta zorlanan Enerji Bakanlığı, özel sektör elektriğini teklif edilen en yüksek fiyattan aldığı, satın aldığı elektriği devreden çıkarırken de ayrıca para ödediği için elektriğin birim maliyetinde yüzde 170‘i aşan artış yaşandı.

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), Dengeleme Uzlaştırma Yönetmeliği (DUY) ile elektrik piyasasında oluşan maliyetleri hesapladı. ANKA‘nın ulaştığı EMO raporuna göre, devletin daha önce 7,04 YKr olan elektrik satış fiyatı bu sistemle 19,1 YKr‘ye çıktı. Özel sektörden azami fiyatla yapılan alımın 2007 için toplam maliyeti 3,1 milyar YTL, önceki sisteme göre fazla ödeme miktarı da 1,3 milyar YTL olarak hesaplandı. Sisteme ilişkin süreç şöyle gelişti:

-KARANLIKTA KALINCA FAHİŞ FİYAT SİSTEMİ BAŞLADI

1 Temmuz 2006‘da özellikle ülkenin güney ve batısını etkileyen geniş kapsamlı bir elektrik kesintisi yaşanınca DUY sistemine geçildi. 1 Ağustos 2006‘da uygulamaya geçen sistem ile "sanal piyasa"da elektrik arz ve talebi buluşturuldu. Arz açığına karşı da özel sektöre, teklif edilen en yüksek fiyattan alım garantisi sunuldu. Enerji Bakanlığı Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ) tarafından yürütülen DUY sisteminde, sistemde arza ihtiyaç olduğunda özel sektör şirketlerinden fiyat teklifleri alındı. Gün içinde dahî değişen bu fiyatlama sisteminde teklif edilen en yüksek fiyat, daha düşük teklif sunan şirketler de dahil olmak üzere özel sektör elektriği için geçerli oldu. Bu sistemde devlete elektrik satan şirketlere, elektrik alımına son verildiği zaman için ayrıca "yük atma (sistemden çıkış)" maliyeti ödendi. Yüksek alım fiyatlarına sistemden çıkış bedeli de eklenince, elektrik "kara borsa" fiyatına alınır hale geldi.

-10 BİRİM ELEKTRİKTEN 1‘İ YÜZDE 170 ZAMLI

"Kara borsa" (sistemde 0 ve 1 kodlu olarak anılan) elektrik alım miktarı 2007 yılında 16 milyon 268 bin MWh oldu. 2007 yılında uzlaştırmaya esas olarak 169 milyon MWh elektrik satışı yapıldı. Dolayısıyla kara borsada toplamın yüzde 9,62‘si kadar satış gerçekleşti.

8 Şubat 2008 efektif döviz satış kuru esas alınarak yapılan karşılaştırmada, DUY öncesi 7,04 YKR olan elektrik birim maliyetinin DUY çerçevesinde 2007‘nin tamamında ortalama 19,1 YKr‘ye yükseldiği belirlendi. Böylece her 10 birim elektrikten 1‘inin alındığı "kara borsa elektriği" yüzde 171 oranında fazla ödeme ile devlet tarafından satın alındı.

2007‘de gerçekleşen alım miktarı ile toplam maliyet 3 milyar 111 milyon YTL olurken, DUY öncesi sistemdeki fiyat esas alınsaydı aynı miktarda elektriğe 1 milyar 741 milyon YTL ödenecekti. Sonuç olarak; DUY sistemi nedeniyle söz konusu alım çerçevesinde vatandaşın sırtından 1 milyar 370 milyon YTL fazla para çıktı.

Kısa süre içinde elektrikte net arz açığı yaşanması beklenen Türkiye‘de, fazladan ödenen 1,3 milyar YTL ile 900 MW‘lık hidroelektrik veya kömür, 1800 MW‘lık doğal gaz santralı kurulabilirdi.

2007 KARA BORSA ELEKTRİK MALİYETİ(Bin YTL)*

          Alım    Sistemden çıkış   Toplam

 Ocak    202.513     25.127        227.641

 Şubat   112.741     38.813        151.554

 Mart    145.664     49.026        194.691

 Nisan   173.023     34.480        207.504

 Mayıs   187.393     46.067        233.460

 Haziran 241.058     36.833        277.892

 Temmuz  312.444     24.004        336.449

 Ağustos 256.977     54.130        311.107

 Eylül   199.522     82.635        282.158

 Ekim    206.164     68.383        274.547

 Kasım   257.008     28.531        285.540

 Aralık  289.491     39.441        328.933

 07Top.2.584.003    527.478      3.111.481

  DUY ÖNCESİ VE SONRASI MALİYET FARKI*

              Birim mal.(YKr)    Top.maliyet(milyon YTL)  

 Miktar(MWh)  2007  DUY öncesi    2007   DUY öncesi    Fark

 16.267.632   19,1    7,04       3.111     1.741       1.370

*0 ve 1 kodlu alımlar için

(Net Gazete, 04.03.2008)

Bağlantılar

www.netgazete.com/NewsDetail.aspx?nID=759741