· ŞUBE Giriş Sayfası

 BURSA ŞUBE

 
Şube Kapsamındaki İller:

 BALIKESİR   BURSA   ÇANAKKALE   YALOVA 
 

EMO Bursa Şubesi
Haber Bülteni
SAYI: 118

Tüm Sayılar

 
TMMOB Bursa İKK, EMO ve MMO Bursa Şubeleri ile birlikte doğal gaz zamları hakkında 5 Kasım 2008 tarihinde basın açıklaması yaptı.
 

TMMOB BURSA İKK: DOĞALGAZ ZAMLARI GERİ ALINSIN

TMMOB Bursa İKK, EMO ve MMO Bursa Şubeleri ile birlikte doğal gaz zamları hakkında 5 Kasım 2008 tarihinde basın açıklaması yaptı.

TMMOB Bursa İKK Sekreteri İlhan Demiröz, bu yıl beşincisi yapılan doğalgaz zamlarının karşısında yurttaşların, çiftçilerin, işçilerin tüm toplumsal kesimlerin mağdur olduğundan bahsettikten sonra sanayiciye, meslek odalarına zamların geri alınması için bir platformda buluşma çağrısı yaptı.

TMMOB MMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Nedret Yayla yaptığı basın açıklamasında; "Ankara Belediye Başkanı Melih Gökçek‘ten doğal gaz alacaklarını yıllarca tahsil edemeyen ya da etmeyen AKP iktidarı, kış başlangıcında elektriğe, doğalgaza zam üstüne zam yaparak, tahsil edemediği paraların faturasını halka çıkartmaktadır. Yedi yıl önce enerjide yapılan yanlışlıkları, yolsuzlukları, ithalata bağımlılığı, denetimsizliği, pahalılığı vb. konuları dile getirerek iktidara gelen AKP hükümeti bugün aynı yanlışları kendisi tekrarlamaktadır." dedi.

TMMOB EMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Aktuğ ise "2008: 3 elektrik, 5 doğalgaz zammı" başlıklı basın açıklamasında; "AKP Hükümeti‘nin serbest piyasa ve özelleştirme ısrarı nedeniyle pahalı elektrik ve elektrik kesintileri açmazıyla karşı karşıya kalan halk, yeni yılın ardından Şeker Bayramı‘nda  zam hediyesi almıştı. Yapılan Bu Doğalgaz zammının ardından Kurban bayramında da  net olarak belli olmasa da  % 10-12‘lik bir  elektrik zammı bekliyoruz. Bu yıl içinde konutların kullandığı elektrik için çıplak fiyata uygulanan zam yüzde 64.5‘e ulaştı. Bu zamla elektrik fiyat artışı, Ocak 2003-Ağustos 2008 dönemini kapsayan 5 yıl 7 aylık AKP iktidarı döneminde gerçekleşen tüketici fiyatları endeksindeki yüzde 63.5‘lik artışı da aştı. Böylece 5 yıldır zam yapmadık diyerek oy toplayan AKP Hükümeti‘nin seçim boyası 11 ayda döküldü." dedi.

AKP HÜKÜMETİ ENERJİDEKİ BECERİKSİZLİĞİNİN

 BEDELİNİ HALKA ÖDETİYOR

  Ankara Belediye Başkanı Melih Gökçek‘ten doğal gaz alacaklarını yıllarca tahsil edemeyen ya da etmeyen AKP iktidarı, kış başlangıcında elektriğe, doğalgaza zam üstüne zam yaparak, tahsil edemediği paraların faturasını halka çıkartmaktadır. Yedi yıl önce enerjide yapılan yanlışlıkları, yolsuzlukları, ithalata bağımlılığı, denetimsizliği, pahalılığı vb. konuları dile getirerek iktidara gelen AKP hükümeti bugün aynı yanlışları kendisi tekrarlamaktadır.

2008‘de yapılan ilk dört zam ile % 47.07 oranında gerçekleşen doğalgaz fiyat artışı, son % 23.85‘lik zamla 11 ayda % 82.15 oranına ulaşmıştır. Bilindiği üzere Yüksek Planlama Kurulu Kararı uyarınca enerji KİT‘lerinde sözde "Maliyet Bazlı Fiyatlandırma Mekanizması" adıyla ve IMF ve ABD‘ye verilen taahhütler uyarınca otomatik zam uygulamasına geçilmiştir. Böylelikle doğal gazda aylık, otomatik zamlar yürürlüğe koyulmuştur. Bu uygulama uyarınca doğalgaz fiyatları Ocak, Haziran, Ağustos ve Ekim ayları başında yapılan zamlara ek olarak yürürlüğe giren yeni zamla konutlarda ÖTV ve KDV dahil fiyatlar % 82.15 oranında artmıştır.

Son on bir aylık dönemde, konut/işyeri v.b. tüketicilere uygulanmak üzere BOTAŞ‘ın dağıtım şirketlerine uyguladığı satış fiyatları aşağıdadır:

Yukarıdaki rakamlara gaz dağıtım şirketlerinin uyguladığı ve 5,5 cente kadar varan birim hizmet ve amortisman bedelleri de eklendiğinde, kentlerde doğalgaz satış fiyatı 1.07 YTL/m³‘e ulaşacaktır.

Gerek yalnızca bu durum gerekse doğalgaza aylık, elektriğe üç ayda bir zam yapılacak olması bütün halk kesimlerine gündelik yaşamda kâbus yaşatır düzeydedir. Yeterince ısınmak ortalama bir gelir düzeyine sahip aileler için artık lüks olmuştur.

Doğalgaz fiyat artışları ekonomi ve enerji yönetimindeki başarısızlıktan beslenmektedir. Türkiye‘nin yüksek düzeyde petrol ve doğalgaz ithalatına bağımlı olması yanında petrol fiyatlarındaki düşüşe karşın döviz fiyatlarındaki artışlar da artık bir faktör olarak devreye girmektedir. Ayrıca kentsel gaz dağıtım şirketlerinin birim hizmet ve amortisman bedellerinin yüksek tutulması da sürekli fiyat artışlarına yol açmaktadır.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Bursa Şubesi bu durumdan çıkış için şu temel adımların atılmasını önermektedir:

•·        BOTAŞ mutlaka verimli olarak çalıştırılmalı, iktidara yakın belediyelerin başarılı gözükmesi için BOTAŞ‘ın kaynaklarının kullanılmasından vazgeçilmeli, Ankara Büyükşehir Belediyesi‘nin borçları ivedilikle tahsil edilmelidir.

•·        Türkiye, doğalgaz temin/alım/ithalatı, arama, yerli üretim ve tüketim politikalarını kamusal çıkarları gözeten bir anlayışla doğru bir şekilde oluşturmalı, iflas etmiş olan özelleştirme, küçültme, parçalama politikalarını terk edilerek, kamusal merkezi planlamaya geçilmelidir.

•·        Arz güvenliği ve ithalatta arz çeşitliliği sağlanmalı, Rusya ve İran‘a bağımlılığın azaltılmasına yönelik çalışmalar yürütülmeli; güvenilir yeni kaynaklardan arz çeşitlendirilmesi sağlanmalı; Azerbaycan‘dan yapılacak ithalatın artırılma olanakları araştırılmalı; Türkmenistan‘dan ülkemize doğru boru hattı tesisi çalışmalarına hız verilmeli; Mısır‘dan gelen boru hattı çalışmaları sonuçlandırılmalıdır. TPAO eliyle Türkmenistan, Kazakistan, İran v.b. ülkelerle ortak üretim anlaşmaları yapılmalıdır. Kriz durumları için uygulanabilir acil eylem planları hazırlanmalıdır.

•·        Arz güvenliği açısından doğalgaz depolama kapasitesi acilen artırılmalıdır.

•·        Enerji verimliliği temel bir enerji politikası olarak benimsenmelidir.
Yurtiçi doğalgaz arama çalışmaları artırılmalı ve mevcut kaynakların ülke çıkarları gözetilerek işletilmesi için yasal düzenlemeler yapılmalıdır.

•·         TPAO‘nun Karadeniz ve ülke bütünündeki doğalgaz ve petrol arama çalışmaları desteklenmelidir.

•·        TPAO ve BOTAŞ birleştirilmeli; doğalgaz depolama tesisleri ve doğalgaz iletim hatları özerk bir kamusal yapı bünyesine alınmalıdır.

•·        Doğalgaz alım sözleşmelerinin devredilmesi uygulaması sona ermelidir. Doğal Gaz Piyasası Yasası‘nda değişiklik yapılarak ithalat kısıtlamaları kaldırılmalı ve BOTAŞ‘ın mevcut doğalgaz sözleşmelerinin özel kuruluşlara devrine son verilmelidir.

•·        Doğalgaz fiyatları üzerindeki %18 KDV %1‘e düşürülmeli, ÖTV kaldırılmalıdır. İthal edilen doğal gazın alım fiyatlarında gerçekleşebilecek düşüşler, anında tüketicilere yansıtılmalıdır.

•·        Yerli ve yenilenebilir enerji kaynakları etkin bir şekilde değerlendirilmeli ve gerekli yatırımlar ivedilikle yapılmalıdır. 05/11/2008

TMMOB

                                                                                Makina Mühendisleri Odası

                                                                                Bursa Şube Yönetim Kurulu

2008:  3 elektrik, 5 doğalgaz zammı

 AKP Hükümeti‘nin serbest piyasa ve özelleştirme ısrarı nedeniyle pahalı elektrik ve elektrik kesintileri açmazıyla karşı karşıya kalan halk, yeni yılın ardından Şeker Bayramı‘nda  zam hediyesi almıştı. Yapılan Bu Doğalgaz zammının ardından Kurban bayramında da  net olarak belli olmasa da  % 10-12‘lik bir  elektrik zammı bekliyoruz. Bu yıl içinde konutların kullandığı elektrik için çıplak fiyata uygulanan zam yüzde 64.5‘e ulaştı. Bu zamla elektrik fiyat artışı, Ocak 2003-Ağustos 2008 dönemini kapsayan 5 yıl 7 aylık AKP iktidarı döneminde gerçekleşen tüketici fiyatları endeksindeki yüzde 63.5‘lik artışı da aştı. Böylece 5 yıldır zam yapmadık diyerek oy toplayan AKP Hükümeti‘nin seçim boyası 11 ayda döküldü.

AKP‘nin Zam Serüveni

AKP Hükümeti, konutlarda kullanılan elektriğin fiyatını, çıplak fiyat üzerinden yüzde 18.2, iletim, dağıtım ve perakende hizmet bedellerindeki artışlarla birlikte ise yüzde 19.5 oranında artıran yeni yıl zammını 1 Ocak 2008 tarihinde devreye soktu. Seçimlerin hemen ardından yapılan bu fiyat ayarlamasıyla sanayide çıplak elektrik fiyatı yüzde 11.7, ticarethanelerde yüzde 17.5 artırıldı. Ocak ayında sanayicinin fiyat artışı konutlara göre daha düşük düzeyde tutulurken, bu dönemde tarifede en çok zam gören kullanıcılar yüzde 21.1 ile şehit aileleri ve muharip malul gaziler oldu.

Hükümet, serbest piyasa ısrarı nedeniyle girilen elektrik sıkıntısı ortamında özel sektörün kar realizasyonuna yönelik zam taleplerini karşılamak için 1 Ağustos 2006 tarihinde Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği ile karaborsa sistemini devreye soktu. Bu uygulama ile söz konusu piyasada elektriğin birim maliyeti 19 Ykr‘yi aştı. Bu maliyetin tüketicilere aktarılmasını öngören düzenleme ile 20 dağıtım şirketinin tarifesine bu sistemin maliyeti yansıtıldı. Bu uygulamanın Haziran 2008‘de devreye alınmasıyla 1 Temmuz‘dan geçerli olmak üzere karaborsa zamları tarifelere yansıdı. Böylece 1 Temmuz 2008‘den itibaren çıplak elektrik fiyatları yüzde 25.7 oranında artırıldı.

Aynı tarihte Yüksek Planlama Kurulu kararıyla devreye alınan Maliyet Bazlı Fiyatlandırma denilen otomatik zam uygulamasının ilk yansıması 1 ay önce şeker bayramında yapılan yüzde 10.7 oranınındaki zamla yürürlüğe girdi. Böylece yılbaşından bu yana yapılan zam KONUTLARDA %  64.5‘e ,  SANAYİDE % 55.4‘e,  TİCARETHANELERDE  % 63.5‘e ulaşmış oluyor. Çıplak elektrik fiyatlarına yapılan zam; şehit ve gazi aileleri için yüzde 68.6‘ya ve kalkınmada öncelikli illerdeki mesken kullanıcıları için de yüzde 65.2‘ye ulaştı. 

Maliyet Bazlı Fiyatlandırma kararına göre 1 Ocak 2009 tarihi itibarıyla elektrik fiyatları 2009 yılı programına göre yeniden belirlenecektir.   

Elektrik fiyatında kayıp-kaçak bedeli

Hükümetin dağıtım bölgelerini özelleştirmeye yönelik hazırlığı çerçevesinde 1 Temmuz 2008 zammından itibaren çıplak elektrik fiyatı içindeki kayıp ve kaçak bedeli ayrıca açıklanmaya başlanmıştır. Buna göre tüketiciler çıplak elektrik fiyatının yüzde 13.6‘sını kayıp ve kaçak bedeli olarak ödemektedirler. Tarifelere bakıldığında 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren kayıp ve kaçak bedeli yüzde 10.7 oranıyla aynı düzeyde zamlandırılmıştır. Kayıp ve kaçak bedeli olarak en fazla ödemenin yüzde 25.4‘lük payla aydınlatmadan kesildiği, ikinci sırada yüzde 18-19 oranıyla tarımsal sulamanın geldiği, üçüncü sırada da yüzde 15 oranıyla şehit ve gazi ailelerinin kayıp ve kaçak bedelini fazla ödediği görülmektedir.

Zamlarla 1 Yılda 4.5 Milyar YTL Tahsil Edilecek

Türkiye‘de 2007 yılında 30 milyon 24 bin abone 155 milyar 135 milyon kilovatsaatlik elektrik tüketmiştir. Bu tüketimin parasal değeri 15 milyar 25 milyon YTL olmuştur.  Tüketimin hiç artmadığı düşünülerek, Ocak zammının 1 yıl, Temmuz zammının 6 ay, Ekim zammının da 3 ay geçerli olduğu dikkate alınarak kaba bir hesaplama ile zammın parasal karşılığı hesaplanmıştır. Elektriğe 1 yıl geçerli olmak üzere ortalamada yüzde 16; 6 ay geçerli olmak üzere ortalamada yüzde 22.3, 3 ay geçerli olmak üzere ortalama yüzde 9.5 zam yapıldığı dikkate alındığında, 2007 yılı düzeyindeki elektrik tüketiminin parasal değeri olarak 19.6 milyar YTL tahsil edilecektir. Böylece yapılan zamlarla halktan 4.5 milyar YTL‘yi aşan bir para toplanmış olacak.

Zamdan Kimler Ne Kadar Etkilenecek?

Türkiye‘de elektrik tüketiminin dağılımına bakıldığında, 36.5 milyar kilovatsaati aşkın tüketimle en çok konut tüketicilerinin zamdan etkileneceği görülüyor. Hane halklarının, diğer sektörlerin ürünlerini de tüketmek zorunda oldukları dikkate alındığında, enerji girdi maliyetlerindeki artışların yansıtılmasıyla yaşanacak zam furyasından da ayrıca etkilenecekleri açıktır. Elektrik fiyatlarına yapılan zam, ekmek gibi temel yaşamsal ihtiyaçlara varıncaya kadar pek çok ürün için zamların devreye girmesi anlamını taşımaktadır.

Elektrik tüketiminin sektörel dağılımına bakıldığında 22.1 milyar kilovatsaat ile en çok elektrik tüketiminin "ticarethane, yazıhane, turizm, el sanatları ve diğer hizmetler grubu" tarafından gerçekleştirildiği görülüyor. Ancak sektörlerin toplulaştırılmış olması nedeniyle iyi bir analize imkan vermeyen bu grup dışındaki elektrik tüketimlerine bakıldığında elektrik zamları; 15.5 milyar kilovatsaat elektrik tüketimi olan demir çelik sektörü ile 14.5 milyar kilovatsaatlik elektrik tüketen tekstil sektörlerini ciddi şekilde etkileyecektir.

Hastanelere, Okullara Tehdit

Serbest piyasa ve özelleştirme ısrarının getirdiği sorun yalnızca pahalı elektrik sonucunda yoksunluk ve yoksulluğun artmasıyla sınırlı kalmamaktadır. Hastane, okul gibi temel kamu hizmeti veren kurumlar, bu zamlar  sonrasında elektrik faturalarını ödeyemedikleri için elektriklerinin kesileceği tehdidiyle karşı karşıyadırlar. Böylesi bir yönetim anlayışı ne demokrasi, ne insan hakları, ne sosyal devlet anlayışıyla bağdaşmaz.

Zamlar Dünyadaki Fiyat Artışlarıyla Açıklanamaz

OECD‘nin enerji fiyatları endeksi, zaten yüksek fiyatlar ödeyerek enerjiye ulaşabilen yurttaşların AKP iktidarı döneminde kriz yıllarını aratmayan yüksek zamlara maruz kaldıklarını gösteriyor. Bu zamlar, iddia edildiği gibi yalnızca dünyadaki enerji fiyat artışlarıyla açıklanamaz. Nitekim Türkiye‘nin enerji fiyatları artışının OECD ülkelerinin oldukça üzerinde gerçekleşmesi de bunun açık göstergesidir. Bu nedenle Türkiye‘nin müdahil olamadığı dış kaynaklı artışların haricinde ülke içinde enerji alanında yaratılan kaosun dikkatle incelenmesi gerekmektedir.

Enerji Fiyat Artışı Şampiyonu TÜRKİYE

OECD enerji fiyat artışları endeksi, Türkiye‘de zamların tek başına dünyadaki fiyat artışlarıyla açıklanamayacağını gösterdi...

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) enerji fiyatları endeksine göre Türkiye enerji fiyatları en çok artan ülke konumunda bulunuyor. 2000 yılının baz alındığı endeks çalışmasına göre, Türkiye son yapılan  zamların yansımamış haliyle 596.54 olan Ağustos 2008 endeksiyle tüm OECD ülkelerini geride bıraktı. Türkiye‘ye en yakın ülke konumundaki Slovakya‘nın bile endeks değeri 223.53‘te kaldı.

Hükümet bir an evvel enerji politikalarını masaya yatırarak, vatandaşa fatura kesme anlayışından uzaklaşmalı, sorunun gerçek kaynağı olan, egemenlerin çıkarına odaklanmış, kamu üzerinden bu kesimlere kaynak aktarmaya dayalı politikalardan vazgeçmelidir.

Çözüm; siyasal etkilerden arındırılmış, yönetiminde toplumun tüm örgütlü kesimlerinin temsil edildiği, şeffaf ve denetime açık kamu örgütlenmesinden geçmektedir. Bu yapı ile ülkede yaşayanların bir kesiminin değil, tüm yurttaşların ortak çıkarı gözetilebilecektir. Yaşanan sorunların daha da derinleşmeden aşılabilmesinin tek çözümü budur.

Bu çerçevede kaynak çeşitlendirmesi ile enerji alanında dışa bağımlılığı azaltarak, yerli ve yenilenebilir kaynakları değerlendirecek, planlama anlayışını esas alan kamunun acilen devreye girmesi gerekmektedir.

EMO BURSA ŞB

11. DÖNEM YÖNETİM KURULU

05.11.2008

Fotoğraflar