YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Birçok anne baba çocuklarının mühendis olmasını ister. Bu mesleğin saygın, getirisi iyi olan bir meslek olduğu düşünülür. Bu yüzden de öğrencilerin girmeyi istediği bölümler arasında üst sıralarda yer alır. Mühendisliğin ağır da bir eğitimi var. Bu alanda çalışmak isteyenler matematik, fizik, kimyaya ilgili olmalı. Mühendislik okumak isteyenlerin dikkat etmesi gereken önemli bir konu ise, bu alanı itibar, aile ya da çevre baskısı nedeniyle seçmemeleri gerektiği. Mühendisliğin birçok dalı var. Ziraat, metalürji, inşaat, makine, genetik... Bu alanlardan bilgisayar ve elektrik mühendisliğini araştırdık.
 

Bİlgisayar Mühendisliği

Bilgisayar mühendisliğinde oldukça ağır bir eğitim veriliyor. İlk 1.5 yıl yoğun biçimde matematik, fizik, kimya dersler veriliyor. Sonraki yıllarda bilgisayar mühendisliğinin temel formasyon dersleri üe disiplin dersleri almıyor. Laboratuvarlar ve proje dersleri, uygulamalar ile de bu eğitim destekleniyor. Öğrenci mutlaka eğitim dönemi dışında bir firmada/kurumda staj yapmak zorunda. Kuruma göre değişse de, en az iki dönem yapılması gereken stajlardan birinin donanım diğerinin yazılım olması gerekiyor.

Esnek istihdam yaygın
Bilişim hizmetlerinin yaygınlaşması, devletin bilişim yatırımları, internetin hayatın her alanına girmesi yetişmiş ve kaliteli işgücü ihtiyacını da artırdı. Sektörün gelişim aşamasında yeterli bilgisayar mühendisi bulunmaması nedeniyle bu alanda farklı formasyonlara sahip ya da sektörün içinde yetişmiş işgücü jstihdamı söz konusu oldu.
 
Bilişim sektörü çalışanları ağırlıklı olarak özel sektörde istihdam ediliyor. Bilgisayar mühendislerinin aldıkları ücretlerde belli bir standarttan söz etmek mümkün değil. Kamuda çalışan bilgisayar mühendisleri yaklaşık 2 bin TL civarında ücret alıyorlar. Bilgisayar mühendisleri kamuda; bakanlıklarda, belediyelerde, üniversitelerde çalışabiliyorlar. Özel sektörde ise diğer bölümlere göre evden çalışma yaygın. Ayrıca kendi firmasını kurup yazılım üreten sayısı da fazla. Savunma sanayinde, GSM şirketlerinde çalışabiliyorlar. Bilgisayar mühendisleri planlama proje, araştırma ve gehştirme-tasarım, üretim/yapım kalite kontrol, işletme-bakım-onarım-teknik destek, müşavirlik-danışmanlık, eğitim ve öğretim, yönetim, teknik satış ve pazarlama alanlarında çalışabiliyorlar.
 
Bilgisayar mühendisliği alanında esnek istihdam yaygın olduğundan, iş kanunlarının getirdiği özlük ve sosyal haklardan yararlanamayan çok.

Kendilerini sürekli yenilemeliler
Bilgisayar mühendislerine, Elektrik Mühendisleri Odası tarafından yaptırılan anket sonuçlarına bakıldığında kamu çalışanları, siyasetin iş hayatma müdahalesinden yakınıyor. "Yöneticilerle olan sorunlar" da, belirtilen memnuniyetsizlikler arasında. Bilişim sektörünü diğer sektörlerden ayıran önemli bir sorun da, "İşyerinin bilgi birikimi olarak birşey katmaması" şeklinde ortaya çıkmış.
 
Mesleki olarak hızlı bir gelişimin yaşandığı alan olması nedeniyle bilgisayar mühendisleri sürekli kendilerini yenilemek ve meslek içi eğitimlerine devam etmek zorunda. Bilgisayar Mühendisi Birkan Sarıfakıoğlu işyerlerinin bu sorumluluğa yardımcı olmadığını, bilgisayar mühendislerinden bireysel olarak bu ihtiyacın karşılaması beklendiğini söylüyor. Bir başka bilgisayar mühendisi ve blogger Burak Bayburtlu eğitimin yazılım ağırlıklı olduğunu ve daha çok yazılım mühendisliğine yatkın bir şekilde mezun olunduğunu söylüyor. Mezun olunca sorun bitmiyor, bu defa doğru işi seçebilmek zorluğu ortaya çıkıyor. İki seçenek var; ya bir şirkete girip çalışacak ya da kendi işlerini kuracaklar. İş kurmanın en büyük dezavantajı çok ciddi ve mali bürokratik külfetler. Birçok nedenle girişimciliği tercih etmeyen ve bir şirkette çalışmaya başlayanlan da iki yol bekliyor. Bayburtlu kurumsal bir şirkette çalışmayı tercih edenlerin genelde o kurumlarda kullanılan araçlar konusunda uzmanlaştığını ve zaman ilerledikçe farklı bir alana geçmelerinin de zorlaştığını söylüyor: "Daha küçük ölçekli şirketlerde çalışanlar iş hayatının ilk yıllarında daha düşük ücretlerle başlasalar da pek çok farklı disiplin konusunda deneyim kazanma şansları oluyor. Bu da onları ileride kendi işlerini kurabilme konusunda yüreklendiriyor." Bilgisayar mühendisleri donanım ve yazılım olmak üzere 2 farklı alanda faaliyet gösterebilirken, Türkiye‘de daha çok yazılım alanında gelişim kaydedilmiş.

Elektrik Mühendisliği

40‘a yakın alt uzmanlık alanı var

Elektrik mühendisleri sistemlerin kurulumundan işletimine, var olan sistemlerin düzgün çalışmasına, her türlü Ar-Ge çalışmasına, şantiyelerde işin yönetiminde, eğitim alanında araştırmada, proje oluşumunda ve denetiminde, üretim alanında üretim sürecinde kontrol ve düzenleyicilik, hizmet sektöründe doğrudan tüketici sorunlarının ve ihtiyaçlarının çözümünde çalışabiliyor. 60 üniversitede, elektrik, elektronik, elektrik-elektronik mühendisliği bölümlerinde eğitim veriliyor; bunlardan 3 tanesinde elektrik mühendisliği, 7 tanesinde elektronik mühendisliği bölümü, 50 tanesinde ise elektrik-elektronik mühendisliği bölümü bulunuyor. Ayrıca 10 üniversitede elektronik ve haberleşme, 1 üniversitede de telekomünikasyon mühendisliği, 2 üniversitede de kontrol mühendisliği eğitimi veriliyor. Elektrik mühendisliği bölümünün eğitimi de bilgisayar mühendisliği gibi ağır. İlk 1.5 yıl temel bilimler eğitimi alınıyor. Sonraki yıllarda elektrik, elektronik mühendisliğinin temel formasyon dersleri ve disiplin dersleri alınıyor. LLaboratuvarlar ve tasarım dersleri ve uygulamalarla bu eğitim destekleniyor. Öğrenci mutlaka eğitim dönemi dışında staj yapmak zorunda.

Disiplin seçimine dikkat
Elektrik mühendisliği 40‘a yakın alt uzmanlık alanını kapsıyor. En yaygın iki alanı elektrik ve elektronik mühendisliği. Elektrik mühendisi kuvvetli akım diye nitelendiren daha yüksek akımlarla uğraşırken, elektronik mühendisi ise zayıf akım düzeyindeki akımlarla çalışıyor. Elektronik mühendisliği; radyo, TV, iletişim, otomasyon, bilgisayar donanımı, kontrol, güvenlik sistemleri vb. bir çok alanda iş yapabiliyor. Elektrik-elektronik unvanı alanlarda mezuniyet sonrası, meslek yaşamında sorunlar yaşanıyor. Bu bölümde okuyan öğrenciler genelde 3 yıl aynı dersleri alıyor, son sınıfta dal/disiplin dersleri alarak ayrılıyor. Öğrentilere dal/disiplin seçme işinde Elektrik Mühendisleri Odası ile temasa geçmeleri öneriliyor.

İlk 2 yılda iş bulma sorunu var
2009 yılı kontenjanlarına bakıldığında, elektrik mühendisliğine 550, elektronik mühendisliğine 554, elektronik haberleşme mühendisliğine 815, elektrik-elektronik mühendisliği bölümüne de 4.392 öğrenci alınacak. Elektrik, elektronik, elektronik haberleşme ve elektrik-elektronik mühendisliği bölümlerinden 2008 yılında da 3.637 öğrenci mezun oldu. Elektrik Mühendisleri Odası 41. Dönem Yönetim Kurulu Başkanı Musa Çeçen, elektrik-elektronik mühendisliği mezunlarının iş bulma olanaklarının elektrik mühendisi unvanına sahip olanlara göre daha zor olduğunu ve mezunların yarıdan fazlasının ilk 2 yılda iş bulma sorunu yaşadığını söylüyor. Çeçen, Türkiye‘de formasyon eğitimi adı altında mühendisliğin temel çerçevesi verildiği için sektörde pratik mühendislik bilgisinin azlığından söz ediyor. Sektörün aradığı; kendisini iyi yetiştiren, diplomasının arkasına sığınmayan, bilgisayara hakim mezunlar. Mühendisler çok çeşitli alanlarda çalışabiliyor. Kamu ve özel sektör ayrımı yanında büroda, şantiyede, fabrikada, yurtdışında çalıştığı gibi Ar-Ge, proje, pazarlama gibi alanlarda da çalışabiliyorlar.Her alanın ücreti farklılık gösteriyor. Kamuda ilk işe giren yaklaşık 2 bin TL alırken, özel sektör bazen bu rakamın biraz üstünü verebiliyor. Şantiye ve yurtdışı işlerde 3 bin dolara çıkabiliyor. Elektrik mühendisleri kendi işlerinin sahibi de olabiliyor. Bakanlıklar, belediyeler, kamu kurum ve işletmeleri, üniversiteler ilk sayılabilecek kamu kurumları. Özel sektörde ise GSM firmaları, özel TV‘ler, beyaz eşya üreticileri, elektrik-elektronik malzeme üreticileri ve bunların satış ağları, bilgisayar donanımı işleri sayılabilir.

Mahalle baskısına göğüs gerin
Bu alanı seçecek öğrencilerin mahalle baskısına göğüs germeleri gerektiğini belirten Örücü: "Meslek seçiminiz itibar mücadelesine dönüşmesin. Kuvvetli bir matematik bilginiz ve yeteneğiniz yanında fen dersleri ve de aranız iyi ise ve ayrıca analitik bir düşünce yapınız varsa bu meslek tam size göre. Mezun olunca hangi alanda çalışmak isteniyorsa o alanın istediği özelliklerin sizde olup olmadığına ya da bu özellikleri edinmeye, var ise geliştirmeye bakın. Çok seçici ya da ne iş olsa yaparım davranış biçiminden uzak durun. Yeni mezunlarda yaygın bir eğilim, mezuniyetten sonra hemen lisanüstü eğitim yapmak; akademik bir kariyer hedefiniz yoksa bu konuda acele etmeyin. Lisansüstü eğitim programları askerliği bir süre ertelemenin ya da hayata atılamamanın sığınağı olmasın. lisansüstü eğitimi artık şekillenen iş alanınızın ihtiyaçları doğrultusunda yapın. Ülkemizde bir çok kurum/işyeri artık çalışanların bu tip lisansüstü eğitim programlarına katılmasını ve eğitimini destekliyor."

Bilgisayar Mühendisliği

ARTILARI
- Hayatın her alanına giden bir meslek olması.
- Mesleki tatminin yüksek olması.
- Ücretlerin görece yüksek olması.
- işbulmanın kolay olması.
- Toplumsal saygınlık.

EKSİLERİ
- uzun çalışma saattleri.
- 40 yaşın üzerinde iş bulmanın zorluğu.
- Yoğun stres.
- Bilişini alanında diğer meslek dallarının da faaliyet göstermesi.
- Mesleki ve sendikal örgütlenmedeki yetersizlik.

Elektrik Mühendisliği

ARTILARI
- Evrensel bir meslek dalı
- İyi bir eğitim alınması.
- İş olanakları yaygın.
- Ücretler yüksek.
- Mesleki tatmin.

EKSİLERİ
- Eğitimle iş hayatının uyuşmazlığı.
- Yasal ve kurumsal olarak yaşanan mevzuat eksikleri.
- Yetki ve sorumluluklarını netleşmemesi.
- Kamu kesiminde görece düşük ücret.
- Eğitim kalitesinin düşürülmesi.
- Mühendis arzının artırılması.

(Hürriyet İnsan Kaynakları; 02.08.2009)