YAZILI BASINDA ODAMIZ

Özgür yazılım dünyasının önemli ismi Richard M. Stallman‘ın seçme yazılarından oluşan "Özgür Yazılım, Özgür Toplum" başlıklı kitabı Elektrik Mühendisleri Odası tarafından çevrilerek, yayımlandı. Kitapta yazılımın oluşturulma süreçlerine ve mülkiyeti konusundaki tartışmalara ışık tutan Stallman, "özel mülk" yazılımlar yerine, "özgür" yazılımları öneriyor.

Richard M. Stallman‘ın seçme yazılarından oluşan "Özgür Yazılım, Özgür Toplum" Elektrik Mühendisleri Odası tarafından yayımlandı. Serkan Çapkan, İzlem Gözükeleş, Tahir Emre Kalaycı, Çiğdem Özşar ve Birkan Sarıfakıoğlu tarafından İngilizce aslında çevrilerek yayına hazırlanan "Özgür Yazılım, Özgür Toplum", Özgür Yazılım Hareketi‘ne ilişkin Türkçeye kazandırılan en önemli metin olarak değerlendiriliyor.

Richard M. Stallman tarafından birçok farklı ortamlarda yayınlanmış makale ve konferans tartışmalarından oluşan "Özgür Yazılım, Özgür Toplum" derlemesi, yazılımın nasıl oluşturulduğu, yazılımda hangi fikri mülkiyet araçların söz konusu olduğu ve yazılım topluluğunun gerçekte neyi temsil ettiği üzerine tartışmalar yürütülüyor. Özgür yazılım felsefesinin ortaya çıkışı ile "özgür yazılım" ve "açık kaynak yazılım" tartışmalarına yer verilen kitap, yazılım sahipliği, telif hakları ve yazılım patentleri konularına ışık tutuyor. "Özgür Yazılım, Özgür Toplum" kitabında Genel Kamu Lisansı ve copyleft kavramlarına ilişkinde detaylı bilgiler yer alıyor. Kitapta "GNU Projesi ve Özgür Yazılım", "Telif Hakkı, Copyleft ve Patentler", Özgürlük, Toplum ve Yazılım" ve "Lisanlar" başlıklı 4 ana bölüm yer alıyor.

Özgür Yazılım Nedir?

Özgür Yazılım kavramının yazılımın ücreti ile ilgili olmadığını kaydeden Stallman, özgür yazılım kullanıcılara tanıdığı olanakları kitapta şöyle sıralıyor:

"- Herhangi bir amaçla programı çalıştırma özgürlüğü

-Yazılımın nasıl çalıştığı üzerine çalışma ve yazılımı ihtiyaçlara göre uyarlama özgürlüğü (Kaynak koduna erişim bunun için bir ön şarttır)

- Komşunuza yardım etme şeklinde kopyaları yeniden dağıtma özgürlüğü

-Programı daha da geliştirme ve elde ettiğiniz yazılımı tüm toplumun faydalanması için herkesle paylaşabilme özgürlüğü (Kaynak koduna erişim bunun için de bir ön şarttır)"

Özgür Yazılım Felsefesi ve Başarıları

Özgür Yazılım Hareketi, 1983 yılında kitabın yazarı Richard Stallman tarafından başlatılan ve kullanıcıların yazılımı kullanma, dağıtma, üzerinde değişiklik yapma ve üzerinde değişiklik yapılmış sürümlerini tekrar dağıtma haklarına şimdi ve gelecekte sahip olmalarını hedefleyen bir hareket olarak dikkat çekiyor. Binlerce gönüllüsü ile tekelleşmiş yazılım firmalarına karşı hem teknik hem de felsefi olarak ciddi bir alternatif sunan Özgür Yazılım Hareketi, teknik üstünlükleri olan bir işletim sistemi geliştirmenin yanı sıra yazılım üretim sürecini de toplumsal fayda bakış acısı ile değiştirmeye çalışmaktadır. Özgür Yazılım Hareketi‘nin yaratığı Apache web sunucuları, MySQL veritabanı sunucuları ve Firefox İnternet tarayıcısı ticari rakiplerine karşı ciddi bir yaygınlık oranı ile kullanılmaktadır. Apache ve MySQL bugün İnternet sayfaların yayınlanmasını sağlayan sunucular da en çok kullanılan ikili olarak bilinmektedir. Ayrıca GNU/Linux işletim sistemi dağıtımları da kullanım oranları bakımında ciddi bir başarı elde etmiştir. (http://www.emo.org.tr/)

(Birgün; 10.12.2009)