Ocak 2010 elektrik tarifesinin ayrıntıları ortaya çıktı. EMO 41. Dönem Yönetim Kurulu, bugün (31 Aralık 2009) yaptığı basın açıklamasıyla Ocak 2010 tarifesini ve elektrik fiyatlarına yapılan zamları değerlendirdi. Açıklamada, dağıtım özelleştirmeleri nedeniyle elektrik fiyatlarına zam yapıldığı ortaya konularak, özelleştirmelerden vazgeçilmesi, DUY denilen karaborsanın lağvedilmesi, kamu yararını gözeten yeni bir yapılanmanın oluşturulması talep edildi. Açıklamanın tam metnine yazımızın devamından ulaşabilirsiniz.
 

ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI BASIN AÇIKLAMASI

ELEKTRİKTE ÖZELLEŞTİRME ZAMLARI DEVREDE

Elektrik fiyatları, 2010 yılını da zamla açıyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu‘nun duyurduğu Ocak 2010 tarifesine göre çıplak elektrik fiyatları düşürülürken, dağıtıcı şirketlerin hizmet bedellerinde artışlara gidildi.  Bir kamu hizmeti olan elektrik dağıtımının piyasanın kar hırsına terk edilmeye başlamasının ardından elektrik tüketimi üzerinden alınan dağıtım ve perakende satış hizmet bedellerine yüksek zamlar yapıldı. Ocak 2010 tarifesiyle dağıtıcı şirketlerin kasasına giden dağıtım ve perakende satış hizmet bedellerine Ekim 2009 tarifesine göre yüzde 14-22 oranları arasında zam yapıldı. Aralık 2007‘den bu yana dağıtıcı şirketlere doğrudan faturalar üzerinden aktarılan bu hizmet bedellerindeki artış oranı ise yüzde 93.1‘e kadar çıktı.

Konutların kullandığı elektriğin çıplak fiyatı Ocak 2010 tarifesiyle yüzde 1.7 düşürülerek, 17.82 kuruşa çekilirken; dağıtım hizmet bedeli yüzde 22.6, perakende satış hizmet bedeli de yüzde 4.6 artırıldı. Kamunun elinde kalan iletim hizmetinin bedelinde ise yüzde 4.3‘lük indirime gidildi. Tüketim üzerinden tahsil edilen Enerji Fonu, TRT payı ve Belediye Tüketim Vergisi ise elektrik çıplak fiyatındaki yüzde 1.7‘lik indirime paralel olarak düşecek. Ancak sonuçta 1 kilovat saatlik elektrik tüketimi karşılığında her türlü bedel dahil ödenecek tutar Ocak 2010‘dan itibaren yüzde 1.13‘lük zamla 26.9 kuruştan 27.2 kuruşa yükselecek. Böylece 4 kişilik bir aile için kabul edilen 230 kilovat saatlik elektrik tüketimi karşılığında ödenecek fatura da 61.9 TL‘den 62.7 TL‘ye çıkacak.

2009 yılında yaşanan ekonomik krize paralel olarak elektrik talebindeki azalış ve elektrik üretim maliyetlerindeki ciddi düşüşler nedeniyle elektrik fiyatlarında indirim yapılması gerekirken, Ocak 2010 zammıyla konut kullanıcıları için 2009 yılından beri yapılan zam oranı, yüzde 10.4‘e ulaşmıştır. Son 2 yılda yapılan zam oranı ise yüzde 70‘i aşmıştır.

2 yıllık dönem içerisindeki tarife yapıları incelendiğinde ise daha çarpıcı bir sonuç ortaya çıkmaktadır. Elektrik dağıtım kuruluşlarının özelleştirme süreciyle birlikte dağıtım şirketlerinin fatura üzerinden kasalarına aktardıkları dağıtım ve perakende satış hizmet bedellerine ciddi zamlar yapılmıştır. Ocak 2010 zammı da dağıtım ve perakende satış hizmet bedellerindeki artıştan kaynaklanmaktadır. Dağıtıcı şirketler için yapılan zamlar elektrik birim fiyatındaki indirimi ve TEİAŞ‘ın iletim hizmet bedelindeki indirimi yok ettiği gibi faturalarda kullanıcıların ödeyeceği zam ortaya çıkarmıştır. Eğer Ocak 2010 itibariyle dağıtım ve perakende satış hizmet bedellerinde zam yapılmayıp aynı düzeyde tutulsaydı bile konutlar için çıplak elektrik fiyatındaki yüzde 1.7 ve iletim hizmet bedelindeki yüzde 4.3‘lük indirimler, faturada yüzde 1.5‘lik düşüş sağlayacaktı.

Dağıtım ve perakende satış hizmet bedeli Ekim 2009 tarifesine göre Ocak 2010‘dan itibaren konutlar için yüzde 21.48, ticarethaneler için yüzde 22.01, tek terimli tarifeden orta gerilim üzerinden elektrik kullanan sanayiciler için yüzde 13.87, sokak aydınlatması için yüzde 20.19, tarımsal sulama için yüzde 20.52 zamlanmıştır. Dağıtım ve perakende satış hizmet bedellerine 2008 yılından itibaren yapılan zamlar ise ticarethaneler için yüzde 93.12‘ye, konutlar için yüzde 90.1‘e, tarımsal sulama için yüzde 84.3‘e, sokak aydınlatmaları için yüzde 82.3‘e, tek terimli tarifeden orta gerilim üzerinden elektrik kullanan sanayiciler için de yüzde 55.1‘e ulaşmıştır.

Bu hükümet döneminden önce yapılan alım garantili sözleşmeler sonucunda ortaya çıkan fahiş fiyatlar nedeniyle pahalılaşmaya başlayan elektrik fiyatları, AKP Hükümeti döneminde kamu yararını görmezden gelen uygulamalar ve politikalar nedeniyle katlanılamaz düzeylere yükselmiştir. AKP hükümetleri döneminde elektrikte karaborsa yaratılmış ve bu karaborsa kamunun sırtından desteklenmektedir. Kamuya enerji alanında yatırımlardan el çektirilmesi nedeniyle yaşanan arz açığı sorunuyla fiyatlar tırmanırken, 2009 yılında ise elektrik talebindeki azalışa rağmen fiyat artışları durdurulamamış, tam tersine dağıtım özelleştirmeleriyle birlikte yeni fiyat artış baskıları yaratılmıştır. Ne yazık ki AKP Hükümeti, tüm bu olumsuz sonuçlara rağmen, 2010 yılında da elektrik dağıtım alanı başta olmak üzere özelleştirmelere devam edecek görünmektedir. 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu‘nun acilen feshedilmesi, DUY denilen karaborsanın lağvedilmesi, özelleştirmelerin derhal durdurulması, kamu yararını gözetecek yeni bir yapılanmanın oluşturulması gerekmektedir. Bu uyarıların dikkate alınmaması durumunda 2010 yılında da elektrik fiyatlarının artmaya devam edeceğini söylemek kehanet olmayacaktır.

ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI
41. DÖNEM YÖNETİM KURULU
31.12.2009