· ŞUBE Giriş Sayfası

 ANKARA ŞUBE

 
Şube Kapsamındaki İller:

 AFYONKARAHİSAR   ANKARA   ÇANKIRI   ERZİNCAN   ERZURUM   KASTAMONU   KAYSERİ   KIRŞEHİR   KONYA   NEVŞEHİR   SİVAS   TOKAT   YOZGAT   AKSARAY   KIRIKKALE 
 

EMO Ankara Şubesi
Haber Bülteni
SAYI: 2023.4

Tüm Sayılar

 
TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şubesi, ODTÜ-TEKPOL Bilim ve Teknoloji Politikaları Araştırma Merkezi tarafından “Ar-Ge, Yenilik ve Teknoloji Politikaları Forumu” 27-28-29 Ocak 2011 tarihlerinde ODTÜ-KOSGEB Konferans Salonu’nda gerçekleştirildi. Forumda “Dünyada ve Türkiye’de Ar-Ge Yenilik, Ar-Ge Tanımları, Yenilik ve Açık Yenilik, Ar-Ge Metodolojileri ve Süreç Modelleri, Fikri Mülkiyet, Yenilik ve Ar-Ge, Ar-Ge Yasaları ve Teşvikler, Bilim ve Teknoloji Politikaları” konu başlıklarında oturumlar düzenlendi.
 

Türkiye`de araştırma geliştirme faaliyetleri açısından mevcut durum; teknoloji politikalarının belirlenme süreçleri ve uygulamaları, Ar-Ge çalışmaları ile ilgili teşvikler ve yasal mevzuatlar gibi konular akademisyenler, sektör uygulayıcıları, geliştirme konusunda faaliyet gösteren kuruluşlar ve destek mekanizmalarında yer alan kuruluşlarla birlikte meslek Odaları`nın da bakış açılarını içeren Forumun 1. günü yapılan açılışta ilk olarak ODTÜ TEKPOL`den Erkan Erdil konuştu.

Erdil`in ardından söz alan EMO Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Pektaş şunları söyledi; "Değerli konuklar, değerli basın emekçileri, hoş geldiniz, EMO Ankara Şubesi adına hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Öncelikle, çalışmada emeği geçen hocalarımıza (Erkan Erdil ve Serhat Çakır hocalarımız başta olmak üzere), sunumları ve paylaşımları ile bu etkinliğin içini doldurmamızda bize destek veren değerli konuşmacılarımıza ve şubemiz sempozyum görevlilerine teşekkür ediyorum. Geçtiğimiz günlerde sayın Başbakan‘ın sanayicilerden araba istemesi ile bilim ve teknolojiye sahip olmak bir kez daha gündeme geldi. Ki bu ülke bundan 40 yıl önce araba yapabiliyordu. Hazin hikayedir sadece depoya benzin konulmaması nedeniyle heba edilmiş onca emek, birikim ve ekonomik kaynak söz konusudur. Araba ya da başka bir teknolojik imalatın yapılabilmesinin önkoşulu ilgili alanda bilgi birikimine sahip olunmasıdır. Bilgi birikimi de araştırma geliştirme faaliyetleri ile elde edilir.

Peki nedir Araştırma Geliştirme veya Ar-Ge faaliyeti?

Araştırma ve Deneysel Geliştirme (Ar-Ge); İnsan, kültür ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bu dağarcığın yeni uygulamlar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmalardır.

• Temel Araştırma : Görünürde herhangi bir temel amacı veya uygulaması bulunmayan çalışma,
• Uygulamalı Araştırma : Yeni bilgi amaçlı özgün araştırma,
• Deneysel Geliştirme : Araştırma veya deneyimden elde edilen bilgiden yararlanarak yeni ürün, süreç, sistem, hizmet oluşturmak veya varolanları önemli ölçüde geliştirme çalışması.

Bu tanımdan yola çıkarak baktığımızda ülkemizdeki mevcut durumu ve geleceği tartışmak için bir etkinlik yapma fikri ortaya çıktı. Uzun bir süre çaba harcayarak, toplumda araştırma geliştirme faaliyetleri hakkındaki farkındalığı arttırmak istedik. Ve olabilirse, ki olmaması için hiçbir neden yok, bunu gelecek yıllarda da daha öznel konuları geniş bir çerçevede tartışarak tekrar etmek ve bu etkinliği kurumsallaştırmak istedik. AYTEP Forumu kapsamına bugün ve önümüzdeki üç gün boyunca; öncelikle Ar-Ge ve Yenilik (inovasyon) tanımlamalarını yaparak ve temel kavramalarını açıklayarak tartışma zemininin çerçevesini belirlemeyi, etkinlik boyunca da bu çerçeveye sadık kalarak tartışmaları yürütmeyi hedefliyoruz.Etkinliğin yapılacağı üç gün içinde, temel tanımlar ve kavramların yanısıra, Dünyada ve Türkiye`de Bilim ve Teknoloji, Yenilik ve Yenilik Sistemleri, Teşvik Mevzuatları, Fikri Mülkiyet ve Telif hakları, Teknokentler ve Ar-Ge Teknoloji Politikaları başlıkları altında oturumlar düzenlenecek ve bu ana başlıklar irdelenecektir. Yapılan sunuşlar çerçevesinde katılımcıların soru sorabilecekleri gibi katkı da koyabilecekleri bir format benimsenmiştir. Yapılacak tartışmalar ile, konu zenginliğini tartışmaya katılan kesimlerin zenginliği ile harmanlayarak, ülkemizin bilim ve teknoloji konusundaki bilgi birikimine katkı sunulmaya çalışılacaktır.

Ayrıca, bu etkinlik süresince yapılacak tartışmalar ile, Ar-Ge Kültürü, Bilim ve Teknoloji İnsan Kaynağı, Teknoloji Yönetimi gibi kavramlar; ileride daha geniş ve derinlemesine tartışılmak üzere gündeme taşınacaktır. Bir meslek odası olarak, bilim ve teknoloji kuruluşlarının, gündelik siyasetin peşine takılmayan ve bu kesimlerden beklentisi olmayan bir yapılanma ve ilişkiler ağı içinde olması gerektiğine inanıyoruz. Adalet, bilim, yasal düzenlemeler gibi bazı temel olgular herkese bir gün gerekebilir. Bu kavramların içinin boşaltılması bir gün ihtiyaç duyulduğunda içini boşaltanlara da zarar verebilir. Bizce; Bilim ve Teknoloji, eğitim, adalet, sağlık gibi temel alanlar bağımlılıktan ve gündelik siyasetten özenle uzak tutulması gereken alanlardır. Bu bağlamda bugüne kadar yaşanan ve halen tekrarlanan, Yüksek Öğrenim Kurumunun örtünme ve rektör atama sıralaması konuları dışında bir işlevi olmayışı gibi bazı örnekleri olumlamak mümkün değildir. YÖK‘ün ne zaman, kimler tarafından ve ne amaçla ortaya çıkarıldığı ise başlıbaşına bir başka konudur. Bu arada YÖK`ü, kendisine hasım ilan ettiği öğretim görevlilerini ispiyonlama mekanizması olarak görenlerde çıktı ve bu örnekler yaşandı.

Eğitim konusunda bir başka güncel tartışma konusu olan teknoloji fakülteleri tartışması da bilim ve teknolojiye yüzeysel bakışı göstermesi açısından önemli bir olumsuz örnek teşkil etmektedir.

Bu çerçevede, ülkemizin bilimi ve teknolojiyi sadece takip eden ve sadece kullanan bir pozisyonda kalmasının doğru olamayacağı, teknoloji transferi için harcanan kaynakların daha verimli bir şekilde teknolojiye sahip olmak ve geliştirmek için kullanılması daha akılcı olacaktır. Enerji ve ekonomi alanındaki bağımlılıkların yanısıra teknolojik ve siyasi bağımlılıklarımızın da var olduğu inkar edilemez. Ancak, ülke çıkarlarını gözeten, akılcı, gerçekçi ve bilimsel bir anlayış ile teknolojik bağımlılık azaltılabilir ve hatta bazı alanlarda yokedilebilir.

AYTEP Forumu ile, bu temelde ulusal bilim ve teknoloji politikalarının oluşturulması süreçlerine dair birikimlerin paylaşılması için varolanlara ilaveten bir kanal daha oluşturulacaktır. Bu yıl ve gelecekteki etkinlikler, öncelikle en geniş katılımı sağlayacak platformlar olma özelliğinin yanısıra konulara olabildiğince farklı pencerelerden bakılmasına da olanak sağlama hedefinde olacaktır. Sözü daha fazla uzatmayıp birbirinden değerli konuşmacılarla yapacağımız tartışmalara bir an önce geçebilmek için sözlerimi sonlandırırken; emeği geçen herkese tekrar teşekkür eder, yararlı, verimli ve ufuk açıcı bir etkinlik olmasını diler, EMO Ankara Şubesi adına saygılar sunarım."

Pektaş`ın ardından çağrılı konuşmacı TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ömer Anlağan "Temel Ar-Ge ve Yenilik Kavramları" konulu bildirisini sundu. Sunumuna Ar-Ge`nin tanımı ile başlayan Anlağan, Ar-Ge`yi, "Araştırma ve deneysel geliştirme (Ar-Ge), insan, kültür ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcının arttırılması ve bu dağarcığın yeni uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmalardır" diye tanımladı.

Ar-Ge`yi, ‘Uygulamalı Araştırma`, ‘Temel Araştırma`, ‘Deneysel Geliştirme` olarak üçe ayıran Anlağan şöyle konuştu; "Temel araştırma, görünürde özel herhangi bir uygulaması veya kullanımı bulunmayan ve öncelikle olgu ve gözlemlenebilir olayların temellerine ait yeni bilgiler elde etmek için yürütülen deneysel veya teorik çalışmalardır.

Temel araştırma sonuçları genellikle satılmaz, bilimsel dergilerde yayımlanır veya ilgilenen meslektaşlara dağıtılır. Temel araştırma bazen güvenlik nedeniyle "gizli" ilan edilebilir.

Uygulamalı araştırma da yeni bilgi elde etme amacıyla üstlenilen özgün bir araştırmadır. Bununla birlikte, öncelikle belirli bir pratik amaç veya hedefe yöneliktir.

•         Uygulamalı araştırma, ya temel araştırma bulgularının olası kullanımlarını ya da belirli ve önceden tanımlanmış hedeflere ulaşmanın yeni yöntem veya yollarını belirlemek için yürütülür.

•         Belirli sorunları çözmek amacıyla,mevcut bilgi ile eklerinin değerlendirilmesini kapsar.

Deneysel Geliştirme; Araştırma ve/veya pratik deneyimden elde edilen mevcut bilgiden yararanarak yeni malzemeler, yeni ürünler ya da cihazlar üretmeye; yeni süreçler, sistemler ve hizmetler tesis etmeye ya da halen üretilmiş veya kurulmuş olanları önemli ölçüde geliştirmeye yönelmiş sistemli çalışmadır.

Ar-Ge Türlerini Ayırt Etme Ölçütleri

Temel, Uygulamalı Araştırma, Deneysel Geliştirme Örnekleri:

•         Temel Araştırma: Atomun yapısının incelenmesi,

•         Uygulamalı Araştırma: Polimerlerin üretimiyle ilgili olarak, reaksiyonların optimize edilmeye çalışılması,

•         Deneysel geliştirme: Laboratuvar düzeyinde optimize edilen işlemin "ölçeğini büyütme" ile polimerin olası üretim yöntemlerinin araştırılmasını değerlendirilmesini.

Temel, Uygulamalı Araştırma, Deneysel Geliştirme Örnekleri:

•         Temel Araştırma: Elektron bandının yapısı hakkında bilgi edinmek üzere bir kristalin elektromanyetik radyasyonu emmesinin incelenmesi,

•         Uygulamalı Araştırma: Radyasyon saptamasının (duyarlılık, hız vb. gibi) belirli özelliklerini elde etmek için, bu malzemenin (örneğin sıcaklık, safsızlık, yoğunluk vb. gibi) değişik koşullar altındaki elektromanyetik radyasyon emiliminin incelenmesi,

•         Deneysel Geliştirme: (İgili spektral aralıktaki) mevcut radyasyon detektörlerinden daha iyilerini elde etmek için bu malzemeleri kullanarak bir cihazın hazırlanması.

Sosyal ve beşeri bilimler için örnekler:

•         Temel Araştırma: İktisadi büyümede bölgesel farklılıkları belirleyen etkenlerin teorik olarak araştırılması,

•         Uygulamalı Araştırma: Devlet politikası geliştirmek amacıyla teorik çalışmaların yapılması,

•         Deneysel Geliştirme: Araştırma sayesinde keşfedilen kanunlara dayanan ve bölgesel eşitsizlikleri değiştirmeyi amaçlayan işlemsel modellerinin geliştirilmesi.

Sosyal ve beşeri bilimler için örnekler:

•         Temel Araştırma: Öğrenme yeteneğini belirleyici çevre etkenlerinin analizi,

•         Uygulamalı Araştırma: Çevresel dezavantajları dengelemek üzere tasarlanan eğitim programlarını değerlendirmek amacıyla öğrenme yeteneğini belirleyen çevre etkenlerinin analiz edilmesi,

•         Deneysel Geliştirme: Belirli çocuk sınıfları için hangi eğitim programının kullanılması gerektiğini belirleme yöntemlerinin geliştirilmesi.

•         Eğitim ve öğretim

•         İlgili diğer bilimsel ve teknolojik etkinlikler

•         Diğer sınai faaliyetler

•         Yönetim ve diğer destek etkinlikleri."

Prof. Dr.Ömer Anlağan, Yenilik (İnovasyon)`un tanımını yaparak devam ettiği sunumunda, eski Finlandiye Başbakanı Esko Aho`nun "Ar-Ge parayı bilgiye döndüren, yenilik bilgiyi paraya döndüren süreçtir" sözünü anımsatarak yeniliğin tanımını şöyle yaptı; "Bir yenilik, işletme içi uygulamalarda, işyeri organizasyonunda veya dış ilişkilerde yeni veya önemli derecede iyileştirilmiş bir ürün (mal veya hizmet), veya süreç, yeni bir pazarlama yöntemi ya da yeni bir organizasyonel yöntemin gerçekleştirilmesidir.

•          Yenilik Ar-Ge faaliyetleri içerebildiği gibi, içermeyebilir.

•         Yeniliğin genel bir özelliği, gerçekleştirilmiş olması gerektiğidir.

Dört tür yenilik ayrımı yapılmaktadır:

1. Ürün yenilikleri,
2. Süreç yenilikleri,
3. Pazarlama yenilikleri ve
4. Organizasyonel yenilikler."

Ömer Anlağan sunumunda Ar-Ge ve yenilik konularında Türkiye`deki gelişmeleri, TÜBİTAK başvuru projelerini de  aktardı.

Ar-Ge, Yenilik ve Teknoloji Politikaları Forumu 1. Gün 1. oturumunda "Dünyada ve Türkiye`de Bilim ve Teknoloji-1" konu başlığı ele alındı. Ankara Üniversitesi SBF Öğretim Üyesi Ali Fıkırkoca`nın oturum yöneticiliğini yaptığı oturumda, TÜBİTAK`tan Serhat Çakır ‘Türkiye`de Ar-Ge, Vizyon 2023 ve Sonrası`, ODTÜ TEKPOL`den Erkan Erdil ‘BRICS`de Ar-Ge`, TÜBİTAK`tan Çınar Adalı ‘AB`nin AR-Ge Politikaları` konularını izleyenlere aktardı.

Ar-Ge, Yenilik ve Teknoloji Politikaları Forumu 1. Gün  2. Oturum`da "Dünyada ve Türkiye`de Bilim ve Teknoloji-2" konu başlığı ele alındı. ODTÜ Öğretim Üyesi Tuncay Birand`ın yöneticiliğini yaptığı oturumda, DPT`den Özgür Kader Özer ‘DPT Destekleri`, TÜBİTAK`tan Miray Karakuzu ‘Bilim ve Teknolojide İnsan Kaynakları`, EMO Ankara Şubesi`nden Bora Güngören ‘Ar-Ge Kültürü ve Teknoloji Yönetimi` konularını izleyenlere aktardı.

Ar-Ge, Yenilik ve Teknoloji Politikaları Forumu 1. Gün  3. Oturum`da "Yenilik Sistemi ve Gelecek" konu başlığı ele alındı. TOBB ETÜ Öğretim Üyesi A. Talha Yalta`nın yöneticiliğini yaptığı oturumda, Ankara Üniversitesi SBF Öğretim Üyesi Ali Fıkırkoca ‘Avrupa Birliği`nin İnovasyon Sistemi`, Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Yeşim Üçdoğruk ‘Farklı Yenilik Süreçlerinin Firma Üzerindeki Etkileri`, TÜBİTAK`tan Hüseyin Güler ‘Ulusal Bilim Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016`, EMO Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Yedek Üyesi Burak Oğuz ‘Açık Yenilik` konularını izleyenlere aktardı.

Toplantılar izleyenlerin sorularının katılımcılar tarafından yanıtlanması ile sona erdi.

Fotoğraflar