JAPONYA‘DAKİ FELAKET ZİNCİRİNDEN NÜKLEER UYARILAR Japonya‘da meydana gelen 8.9 büyüklüğünde şiddetli depremin ardından bölgede nükleer santrallar konusunda alarm verilmiştir. Miyagi Bölgesi‘nde yer alan Onagawa Nükleer Tesisi zarar görmüş, santralın bir türbininde yangın çıkmıştır. Buradaki yangın söndürülürken, bazı santrallarda soğutma sistemi çalışmadığı bildirilmiştir. Ardından gelen haberler ise ne yazık ki endişelerin gerçeğe dönüştüğünü göstermektedir. Fukuşima 1 santralında patlama olduğu ve nükleer sızıntı meydana geldiği açıklanmıştır.Yaşananların ardından santralın bulunduğu alandan 170 bin kişinin tahliye edildiği açıklandı. Japonya tarihinde hükümet ilk kez nükleer acil durum ilan etti ve bu durum halen devam ediyor. Aslında 1986 yılında yaşanan Çernobil Faciası‘ndan bu yana depremlerin tetiklediği ya da farklı teknik hatalarla meydana gelen onlarca kazanın gizlendiği ve sonuçları hakkında güvenlik, teknolojik sır vb. gerekçeler gösterilerek, gerçeklerin açıklanmadığı, nükleer güvenlik konusunda sicili bozuk bir ülkede yaşanan son olay, çok önemli bir dönüm noktasına gelindiğini göstermektedir. Bu Yaşananlar Nükleer Santraller İçin Çok Önemli Bir Uyarıdır. Tüm bu gelişmeler, Türkiye‘nin Akkuyu‘da ve Sinop‘ta kurmaya çalıştığı nükleer santraller için çok önemli bir uyarı niteliği taşımaktadır. Bugün AKP Hükümeti, çeşitli pazarlıkların da dahil olduğu bir süreçle, ihale dahi yapılmaksızın Rusya‘nın Akkuyu‘da nükleer santral sahibi olmasına yönelik bir devletlerarası anlaşmayı yürürlüğe koymuştur. Sinop‘ta kurulmak istenen nükleer santral için ise Güney Kore anlaşma sağlamayan AKP Hükümeti Japon Toshiba firmasıyla görüşmeler yaptığı biliniyor. Akkuyu‘da kurulmak istenen nükleer santral, Ecemiş Fay Hattı‘na 25-30 kilometre uzaklıkta yer almaktadır. Sinop‘ta deprem tehlikesinin yok olduğu söyleniyorsa da Türkiye‘de en çok deprem olan Kuzey Anadolu Fay hattına sadece 55-95 km uzaklıkta. Merkez üssü Boyabat‘ta bulunan bir depremde en çok zarar Sinop‘ta görünecek. Sinop Bölgesinde bile Kuzey Anadolu Fay Hattına paralel olan bazı fay hatları geçmekte, biri Sinop‘un hemen güneyinde; öbürü ise Erfelek‘te. Bunun dışında bu bölgede birçok sayıda fay sistemi olduğu biliniyor. Deprem kuşağında olan bu bölgeye nükleer santral kurulamayacağına ilişkin bugüne kadar yapılan uyarılar dinlenmemiştir. Ancak Japonya‘da yaşanan 8.9 büyüklüğündeki depremin ardından yaşanmakta olan nükleer felaket, Akkuyu‘da ve Sinop‘ ta kurulmak istenen nükleer santral inadından vazgeçilmesi konusunda bir uyarıdır. Doğal Felaketler Karşısında Güvenlik Kriterleri Yetersiz Kalabilir! Japonya‘da yaşanan bu felaket, nükleer santral savunucularının güvenlik kriterlerine ilişkin bugüne kadar dile getirdikleri savların gerçek bir doğal felaket karşısında geçersiz kaldığını gözler önüne sermektedir. Sağlam bir inşaat ve güvenlik kriterlerine uyulması durumunda nükleer santralların güvenli olduğu iddialarının gerçekleri yansıtmadığı ne yazık ki bu acı olayla bir kez daha gözler önüne serilmiştir. Görüldüğü gibi güvenlik kültürünün gelişmişliği ve çalışma disiplini sorgulaması bile böylesine büyük bir felaket karşısında anlamını yitirmektedir. 26 Nisan 1986 da gerçekleşen Çernobil nükleer santral kazasının Karadeniz‘de yaşayan insanlara etkileri gün yüzüne halen çıkartılmamış, kanser vakalarındaki artış "sigara kullanımına" bağlanmış ve halkın gözüne baka baka yalan söylenmiştir. Hükümetler insanlığı hiçe sayarken bizleri kandıranların yalanlarına hala inanmamız beklenmemelidir. Nükleer santral konusunda 4 sayfalık yasayla yola çıkan AKP Hükümeti, TMMOB‘un açtığı davayı kazanması üzerine tek katılımcılı olan ihalesini iptal etmek zorunda kalmış, ancak bu kez de devletlerarası anlaşma yoluyla hukuk sistemini yok saymıştır. Böyle bir anlayışla hareket eden hükümet, deprem gibi insanların can ve mal güvenliğini ilgilendiren bir kriteri de içeren yer lisansını yenilemeyi düşünmediği gibi inşaat lisansı kapsamında yapılara ilişkin sismik değerlendirmeyi de daha sonraki aşamalara bırakmakta sakınca görmemektedir. AKP Hükümeti Halkın Kaygılarını Ciddiye Almalıdır. Japonya‘da yaşanan kaygı verici gelişmelerin hükümet tarafından da ciddiye alınarak, Akkuyu ve Sinop‘ ta Nükleer Santral macerasından vazgeçmeye çağırıyoruz. Akkuyu‘ da ve Sinop‘ta kurulması öngörülen nükleer santral konusunda Japonya veya başka ülkelerle yürütülen/yürütülecek görüşmelerden de vazgeçilmelidir. Japonya‘daki deprem ve ardından tsunami sonrası İsviçre ve Almanya gibi devletler nükleer programlarını askıya aldıklarını belirterek halklarına soluk aldırmışlardır. AKP Hükümeti yetkilileri ise halen nükleer santral konusunda kararlı olduklarını söyleyerek, halkının kaygılarına kulak tıkamışlardır. Yaşanan Felaketlerden Ders Çıkarılmalıdır. Deprem, tsunami ve nükleer patlama ile yaşanmakta olan felaketler zinciri nedeniyle başta Japonya olmak üzere tüm insanlığa geçmiş olsun diyor, daha büyük felaketler yaşanmaması için gereken derslerin çıkarılacağını umut ediyoruz. Mehmet Özdağ TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Samsun Şubesi Başkanı
|