 |
Yüksek reel faizlerle, kamu açıklarının yüksek seyrini dikkate almadan 1989 yılından itibaren kısa vadeli sermaye hareketlerinin serbest bırakılmasıyla tanışan Türkiye o günden beri paradan para kazanılan bir cennete dönüştü. Şirketler ticari faliyetlerinden çok paradan para kazanıyor. Türkiye için, reel faiz sanki “yenilemez makus talih” gibi...
2005 yılında yüzde 7’lere kadar gerileyen reel faizler bu yıl yeniden yükselmeye başlayarak nisanda yüzde 8’e çıkarken mayısta yüzde 10’a yaklaştığı tahmin ediliyor. Hazine Müsteşarlığı’nın, mevcut iç borç stokunun cari faiz oranları ile enflasyon ve kurla ilgili beklentileri dikkate alarak hesapladığı iç borç stokunun reel faizi mart ayı itibariyle yüzde 8.1 olarak hesaplandı. 2003 yılı sonunda yüzde 11.91 olan iç borç stokunun reel faizi 2004 yılı sonunda yüzde 9.49’a kadar gerilemişti. Stokun reel faizi ilk kez geçen yıl aralıkta yüzde 9’un altına, eylülde de yüzde 8’in altına inmişti. 2005 yılını yüzde 7.96’yla tamamlayan stokun reel faizi bu yıl ocakta yeniden yüzde 8’e yükseldikten sonra şubatta yüzde 7.95’e geriledi, martta ise yeniden yüzde 8.1’e çıktı. Hazine iç borç stokunun reel faizini Nisan 2003’ten bu yana hesaplayarak açıklıyor. Bu dönemde en düşük noktaya yüzde 7.35’le Kasım 2005’te inen reel faiz, yüzde 6’lı oranlara inmekte ise önemli bir direnç gösteriyor. Kasım 2005’ten sonra reel faizin yeniden yükselmeye başlamasında özellikle döviz ve dövize endeksli borçlar önemli bir rol oynuyor. YTL’deki değerlenme süreci yüzünden döviz ve dövize endeksli borçların uzun bir süredir negatif seyreden reel faizi döviz kurunda yaşanan nispi dalgalanmalarda pozitife dönüşebiliyor. Bu nedenle de iç borç stokunda önemli bir ağırlığı bulunan döviz ve dövize endeksli borçların reel maliyeti piyasalarda yaşanan gelişmelere oldukça duyarlı bulunuyor. Aynı nedenle iç borç stokunun ortalama reel faiz maliyetinin son haftalarda yaşanan gelişmeler yüzünden mayısta yüzde 10’lu oranlara yeniden çıktığı tahmin ediliyor. YTL için yüksek faiz Mart sonu itibariyle 246 milyar 360 milyon YTL olan iç borç stokunun kamuya olan 74 milyar 760 milyon YTL’Lik bölümünün ortalama reel faizi yüzde 6.79 düzeyinde bulunuyor. Piyasalara olan 171 milylar 600 milyon YTL’lik borcun ortalama reel faizi ise yüzde 8.67 olarak hesaplandı. Kamuya olan borçların nispeten düşük olan reel faizi stokun ortalama reel faizini de aşağı çekiyor. Hazine borç türüne göre en yüksek reel faizi ise YTL cinsinden borçlar için ödüyor. Son yıllarda yarısından fazla azalmasına rağmen hâlâ yüzde 10’lu oranlarda bulunan söz konusu borçların yıllık reel faizi 2003 yılı sonunda yüzde 22.35 olarak hesaplanmıştı. 2004 sonunda yüzde 14.55’e gerileyen YTL reel faizi geçen yıl sonunda da yüzde 10.55 oldu. Bu yıl mart ayı sonunda ise yüzde 10.29’a indi. Piyasaya olan döviz ve dövize endeksli borçların önceki aylarda negatif olan reel faizi martta pozitife dönüşerek yüzde 1.25 oldu. Kamu kuruluşlarına olan YTL cinsinden borçların mart sonu itibariyle reel faiz yüzde 7.16, döviz ve dövize endekslilerin faizi de yüzde 2.49 olarak hesaplandı.
|
|
|
Tanıtım
ANKARA ŞUBE
BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ
TEMEL BİNA AKUSTİK UZMANLIĞI EĞİTİMİ FİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI TARAFINDAN DÜZENLENİYOR
