|
Başvuru için sayfanın sonundaki formları doldurup eposta adresimize veya faks numaramıza gönderiniz.
EN61558-2-20 STANDARDINA UYGUN HARMONİK FİLTRE REAKTÖRLERİ VE FİLTRELİ KOMPANZASYON UYGULAMALARI Endüstriyel tesislerde uygulanmaya başlanan modern üretim teknikleri ile birlikte tesislerdeki harmonik oranları ve bunlara bağlı olarak enerji kalitesi problemleri de büyük artış göstermiştirler. Özellikle aşağıda belirtilen cihazların yoğun olarak kullanıldıkları tesislerde harmonikler ile ilgili problemler yaşanması olasıdır: ● Motor sürücüleri (hız kontrol cihazları) ● Çok sayıda bilgisayar ve ofis cihazı bulunan tesisler (örneğin call center'lar ve iş merkezleri) ● Büyük güçlü kesintisiz güç kaynakları (UPS'ler) ● Büyük güçlü doğru gerilim sistemleri bulunan tesisler (redresörler) ● Endüksiyon ocakları Bilindiği gibi elektrik şebekesindeki gerilimin dalga şekli idealde sinüs şeklindedir. Çekilen akımların da sinüs şeklinde olması beklenir. Ancak yukarıda belirtilen cihazlar şebekeden sinüs şeklinde olmayan akımlar çekerler. Harmonikler konusunda birçok tesiste yaşanan temel problemler kompanzasyon sisteminin yoğun harmonikli durumlarda düzgün çalışmaması ve tesis geriliminde yaşanan sorunlardır. Tesis gerilimin bozuk olması durumunda sık olarak karşılaşılan problemler aşağıdaki gibidir: ● Kompanzasyon kondansatörlerinin kısa sürede arızalanmaları ● Kompanzasyon panosundaki sigortaların atması ve kompanzasyon şalterinde açmalar ● Tesis gerilim dalga şeklindeki bozulmalar nedeni ile yaşanan problemler: Özellikle hassas bilgisayarlar, otomasyon sistemleri gibi hassas cihazlarda kart arızaları, anlamsız kilitlenmeler, hata mesajları alınması ve benzeri problemleri ● Bazı durumlarda karşılaşılan harmonik rezonans durumu nedeni ile ana şalter açması ve kompanzasyon panosunun zarar görmesine kadar varan problemler Reaktif enrji ceza oranlarının da daralmasının gündemde olduğu bu dönemde endüstriyel tesislerde zaten hep gündemde olan reaktif güç kompanzasyonu çalışmaları yeniden hız kazanacaktır. Yeni yapılacak olan uygulamalarda sistemin filtreli kompanzasyon olarak kurulması faydalı olacaktır. Filtreli kompanzasyon sistemlerindeki tüm komponentlerin, özellikle de harmonik filtre reaktörleri, kondansatör ve kontaktörlerin kalitesi büyük önem taşımaktadır. Standartlara uygun ve kaliteli malzeme kullanılan sistem uzun, sorunsuz ve güvenli bir çalışma sağlar. Kompanzasyon sistemlerinde kullanılan harmonik filtre reaktörleri EN61558-2-1 ve EN61558-2-20 standartlarını sağlamalıdırlar. Bu standartlarda reaktörlerin nasıl test edilmeleri gerektiği detaylı şekilde anlatılmıştır. Standartlara uygun olmayan reaktörler gerekli güvenlik kriterlerini sağlamamaktadırlar. Ayrıca reaktörlerin hangi harmonik akım değerleri için tasarlandığı da büyük önem taşımaktadır. Düşük harmonik oranları için tasarlanmış harmonik filtre reaktörleri ucuz olarak üretilebilirler ancak harmonik oranlarının yüksek oldukları tesislerde aşırı ısınırlar. Harmonik filtre reaktörleri ile ilgili en önemli parametrelerden birisi de linearite akımıdır. Linearite akımı reaktörün endüktans değerinin hangi akım değerine kadar sabit kalacağını gösterir. Linearite akımının düşük olması sistemin rezonans frekansının kaymasına neden olur. Bu durumda da filtreli kompanzasyon sistemi beklenen performansı göstermez. Harmonik filtre reaktörlerinin testleri ancak bu konuda gerekli donanıma sahip bir işletmede yapılabilir. Reaktörlerin doğru tasarlanıp tasarlanmadıklarını, endüktans değerlerinin, linearite akımlarının ve ısı artışlarının doğru olup olmadıkları ancak yapılacak testler ile anlaşılabilir. Bu neden ile harmonik filtre reaktörleri ancak güvenilir bir kuruluştan alınmalıdır. Filtreli kompanzasyon sistemlerinde dikkat edilmesi gereken, ancak genelde gözden kaçan bir nokta ise harmonik filtre reaktörlerinin kullanılacak kondansatörlere uyumlu olarak seçilmiş olmalarıdır. Kondansatörün kapasite değeri ve reaktörün endüktans değeri sistemin rezonans frekansını belirlerler. Bu da sisten akacak olan akım ve harmonik içeriği üzerinde etkilidir. Birbilerine uygun olmayan kondansatör ve reaktörlerin kullanılmaları sistemin doğru olarak çalışmamasına neden olacaktır. Hatta sistemde ciddi problemlerin oluşması bile olasıdır. Dikkat edilmesi gerek bir başka nokta ise rezonans frekansının doğru olarak seçilmesidir. Rezonans frekansı seçimi yapılırken sistem içerisindeki baskın harmoniklerin hangi harmonikler oldukları bilinmelidir. Bu durum dikkate alınmadan yapılan uygulamalarda filtreli kompanzasyon sistemlerinin en temel özelliklerinden olan harmonik rezonans riskini ortadan kalkmaz. Harmoniklerin yoğun oldukları tesislerde veya kuruluş aşamasında olan ve harmonik oranlarının yüksek olcağı bilinen tesislerde harmoniklerin zararlı etkilerine karşı filtreli kompanzasyon sistemleri tesis edilebilir. İşletmede olan tesisler: İşletmede olan tesislerde yapılacak harmonik ölçümleri ile mevcut duurm gözlemlenip en uygun çözüm üretilebilir. En sık merak edilen konu mevcut kompanzasyon sisteminin harmonik filtre reaktörleri eklenerek filtreli duruma getirilip getirilemeyeceğidir. Deneyimlerimiz filtresiz olarak tasarlanmış bir kompanzasyon sistemini filtreli duruma getirmenin genel olarak mantıklı olmadığını göstermiştir. Bunun nedenleri: ● Filtresiz olarak tasarlanmış olan panoda harmonik filtre reaktörlerinin yerleştirilmesi için yer bulunmamaktadır. ● Harmonik filtre reaktörleri pano içi sıcaklığın artmasına neden olacaktır. Mevcut panolar bu sıcaklığı dışarı atacak tasarımda değildirler. ● Panoda kullanılan kondansatörlerin gerilim değerleri filtre uygulamasına uygun değildir. Genel olarak tüm kondansatörlerin değişmesi gerekmektedir. Mavcut panoda uygulama yapmaya çalışmak yerine filtreli kompanzasyona uygun yeni bir pano tesis edilmesi her zaman daha mantıklı olmaktadır. Yeni kurulan tesisler: Yeni kurulan ve kendisine ait bir dağıtım transformatörü üzerinden beslenen tesislerde kurulacak olan reaktif güç kompanzasyon panolarının filtreli olması büyük yarar sağlayacaktır. Tesisteki harmonik oranları tesis kurulma aşamasında düşük bile olsalar ilerleyen zamanlarda tesise eklenecek yeni makineler ve cihazlar ile harmonik oranlarında artış olabilir. Filtresiz bir kompanzasyon panosunun ortaya çıkan harmonik problemleri ile birlikte filtreli duruma getirilmesi yukarıda belirtilen nedenlerden ötürü oldukçu zordur. Filtreli kompanzasyon çalışmalarında aşağıdaki adımlar takip edilmelidir. Filtreli kompanzasyon sistemi uygulamalarında izlenecek adımlar: ● Sistemdeki baskın harmoniklerin ve diğer parametrelerin belirlenmesi ● Uygun rezonans frekansının seçimi ● Sistemin performansının bilgisayar ortamında yapılacak simülasyon çalışmaları ile sınanması ● Yük ve yük karakteristiklerine göre kompanzasyon kademelerinin belirlenmesi ● Uygun kondansatör, reaktörler ve şalt malzemeleri kullanılarak sistemin ve gerekli panoların tasarlanması
|
Tanıtım
İSTANBUL ŞUBE
19. İLTEK GÜNLERİ`NDE ŞUBEMİZ STANDI AÇILACAK
