|
Sanayici, konut, tarımsal sulama, aydınlatma, kalkınmada öncelikli il, şehit-gazi kullanıcıları ayrımı yapılmaksızın çıplak olarak elektrik fiyatlarına kilovatsaat başına yüzde 26 zam yapıldı. Hükümet, Ocak ayında çıplak fiyata yapılan zammı açıklayarak halkı kandırırken, bu kez de daha düşük olduğu için perakende satış hizmeti, dağıtım ve iletim bedelleri dahil fiyata yapılan zammı açıkladı. Yapılan zam otomatik fiyatlandırma mekanizmasının devreye girmesinden değil, büyük ölçüde dengeleme ve uzlaştırma denilen karaborsa sistemindeki elektrik fiyat artışlarının tarifeye yansıtılmasından kaynaklandı. Otomatik fiyatlandırma mekanizması mevzuat olarak bugünden itibaren yürürlüğe girerken ilk uygulaması 1 Ekim’de faturalara yansıyacak. Elektrik Mühendisleri Odası 41. Dönem Yönetim Kurulu'nun, elektrik zammı, otomatik fiyatlandırma ve dağıtım özelleştirmelerine ilişkin bugün yaptığı basın açıklamasının tamamına yazımızın devamından ulaşabilirsiniz.
ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI BASIN AÇIKLAMASI
Çıplak elektrik fiyatı kilovatsaat başına yüzde 26 zamlandı...
ZAMMIN BÜYÜĞÜ GERİDE Sanayici, konut, tarımsal sulama, aydınlatma, kalkınmada öncelikli il, şehit-gazi kullanıcıları ayrımı yapılmaksızın çıplak olarak elektrik fiyatlarına kilovatsaat başına yüzde 26 zam yapıldı. Hükümet, Ocak ayında çıplak fiyata yapılan zammı açıklayarak halkı kandırırken, bu kez de daha düşük olduğu için perakende satış hizmeti, dağıtım ve iletim bedelleri dahil fiyata yapılan zammı açıkladı. Yapılan zam otomatik fiyatlandırma mekanizmasının devreye girmesinden değil, büyük ölçüde dengeleme ve uzlaştırma denilen karaborsa sistemindeki elektrik fiyat artışlarının tarifeye yansıtılmasından kaynaklandı. Otomatik fiyatlandırma mekanizması mevzuat olarak bugünden itibaren yürürlüğe girerken ilk uygulaması 1 Ekim‘de faturalara yansıyacak.
Konutlarda Elektriğe Zam Yüzde 45‘e Çıktı
Resmi Gazete‘de bugün yayımlanan Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) kararıyla yürürlüğe giren yeni tarifeye göre konutlarda kilovatsaat başına elektrik fiyatı 12.105 Ykr‘den 15.219 Ykr‘ye çıkarıldı. Yapılan yüzde 26‘lık bu zamla birlikte Ocak 2008‘den itibaren çıplak elektrik fiyatına yapılan zam yüzde 49‘a ulaştı. Perakende satış hizmeti, dağıtım ve iletim bedelleri Ocak ayında ayarlanmış olduğu için yeni zamla birlikte artışa gidilmedi. Bu nedenle fonsuz tarife olarak adlandırılan elektrik fiyatına yılın ilk 6 ayında yapılan zam oranı yüzde 45 oldu. Yurttaşlar, fonlar, vergiler ve her türlü bedel dahil olmak üzere 2007 yılında 15.810 Ykr ödeyerek kullanabildikleri 1 kilovatsaat elektrik için artık 22.869 Ykr ödemek zorunda kalacaklar. 4 kişilik bir ailenin asgari yaşam standardı için gerekli olan 230 kilovatsaatlik elektrik tüketimi baz alındığında, aylık elektrik faturası 2007 yılındaki 36.4 YTL‘den Ocak 2008‘de 43.5 YTL‘ye çıkmış, yapılan son zamlarla da 52.6 YTL‘ye ulaşmıştır.
Sanayiciye Bu Kez Ayrım Yapılmadı
Konut kullanıcılarına göre Ocak 2008‘de sanayi kullanıcılarına daha düşük zam yapan Hükümet, bugünden itibaren geçerli olan yeni tarife ile çıplak elektrik fiyatını, aynı düzeyde tutarak yüzde 26 artırdı. Yeni zamla birlikte hizmet bedelleri dahil, fon ve vergiler hariç olmak üzere sanayicinin kullandığı 1 kilovatsaat elektriğin bedeli ise farklı abone türlerine göre yüzde 22-26 oranlarında artmış oldu. Böylece sanayicinin kullandığı 1 kilovatsaat elektriğin fiyatı çıplak olarak yüzde 38-40.4 oranlarında arttı.
Otomatik Değil, Karaborsa Zammı
Seçimlerde elektriğe zam yapmamakla övünen Hükümet, 6 ay içinde elektrik fiyatlarına yüzde 50‘ye yakın zam yapmıştır. Elektriğe zam yapılmasının temel nedeni enerji alanında yaratılan çarpık sistemdir. Maliyet artışlarına ilişkin otomatik fiyatlandırma mekanizması bugünden itibaren yürürlüğe girmekle birlikte Temmuz ayı fiyat artışını düzenlememektedir. Temmuz ayında enerji KİT‘lerin Genel Finansman ve Yatırım Programı‘na göre zam yapması öngörülmüştür. Bu çerçevede dağıtım şebekelerinin kullanıcıya yansıyan tarifesindeki artış, EPDK‘nın dağıtım özelleştirmelerine yönelik olarak çıkardığı "20 Dağıtım Şirketinin İlk Uygulama Dönemine İlişkin Gelir Düzenlemesi Hakkında Tebliğ"de yaptığı değişiklikle sağlanmıştır. Resmi Gazete‘de 6 Haziran 2008 tarihinde yayımlanan EPDK tebliğ değişikliğiyle, ortalama enerji alım fiyatı hesaplamasına, Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi (PMUM) kapsamındaki ikili anlaşmaların maliyeti ile DUY (Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği) denilen karaborsa maliyetleri eklenmiştir. Üstelik yansıyan bölüm, elektrik tüketimi açısından görece iyi sayılabilecek şubat, mart ve nisan aylarındaki DUY sisteminde yaşanan fiyat artışlarını içermektedir. Mayıs, haziran, temmuz aylarına ilişkin DUY maliyetleri Ekim-Aralık döneminde tarifelere yansıtılacaktır.
Otomatik Zamlar 1 Ekim‘de
Enerji KİT‘lerinin otomatik fiyat ayarlamaları da 1 Ekim‘de tarifelere doğrudan aktarılacaktır. DUY sistemindeki fiyatlar yaz aylarıyla birlikte tırmanışa geçecek ve 1 Ekim‘de fiyatlara mayıs, haziran, temmuz aylarındaki karaborsa fiyatları da yansıtılacaktır. Yani bundan sonra zamlar süreklilik kazanacaktır.
Bugüne kadar yapılan özelleştirme uygulamaları ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Yasası ile getirilen serbest piyasanın ülkemize maliyeti ağır olmuştur. Rekabet ortamında enerjinin ucuz ve kesintisiz sağlanacağı iddiaları çökmüş, tam tersine ülkemiz, yatırımsızlığa, karanlığa ve pahalılığa mahkum edilmiştir. Acilen DUY denilen karaborsa sistemine son verilmesi, 4628 sayılı yasanın feshedilmesi, kamunun yatırımlara başlaması gerekmektedir. Enerji alanındaki özelleştirme ve serbest piyasa ısrarı, bir kamu hizmeti olan elektrik enerjisi alanında tüketimin yüzde 10 gibi küçük bir bölümünü sağlayan sayılı elektrik şirketlerine bağımlılık yaratmış, hükümet "ülkeyi elektriksiz bıraktığı" gerçeğini örtmek için şirketlerin her türlü talebini kabul eder duruma gelmiştir. Elektriğe yapılan zamlar, otomatik fiyatlandırma mekanizması da bu çarpık sistemin ve dağıtım bölgelerini özelleştirme ısrarının sonucudur. Nitekim Özelleştirme İdaresi, başlangıç zamlarının ve otomatik fiyatlandırma mekanizmasının yürürlüğe sokulduğu gün Başkent Elektrik Dağıtım ve Sakarya Elektrik dağıtım bölgelerinin satışını yapmaktadır. Dağıtım bölgeleri daha özel sektöre bırakılmadan vatandaşa fatura kesilmeye başlamıştır. Özelleştirmenin pahalılık olduğu üretim sistemlerindeki özel sektör uygulamalarıyla açıkça ortada dururken, dağıtım sisteminin özelleştirilmesinin de yaratacağı sonuç yine baştan belli olmuştur.
Yoksunluğun Adını Tasarruf Koydular
Hükümet, yönetim anlayışını da bu zamlarla birlikte ortaya koymuştur. Enerjide yarattığı arz güvenliği sorunu için Dünya Bankası‘nın da önerisiyle "zorunlu tasarruf dayatması" çözümünü bulmuştur. Hazine‘den sorumlu Devlet Bakanı Mehmet Şimşek‘in açıklamasına göre fiyatlar artırılarak tasarruf sağlanacaktır. Hiçbir demokratik ülkede böyle bir anlayış kabul edilemez. Elbette enerjinin verimli kullanılması, gereksiz elektrik tüketiminin önlenmesi için tasarruf yapılması zorunludur. Ancak insanları yoksunluğa mahkum ederek "sözde tasarruf" sağlamak Türkiye‘nin hedeflerinin hangi düzeye indirildiğini açıkça göstermektedir.
Elektrik Mühendisleri Odası olarak, tüm bu çarpık uygulamalara karşı kamu yararını gözeten düzenlemeler ve planlamalar yapılmasını, özelleştirme ve serbest piyasa inadından vazgeçilmesini talep ediyoruz. Bu çerçevede kamuoyuna, yeniden hareketlendirilen Özelleştirme Karşıtı Platform‘a destek çağrısında bulunuyoruz. ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI 41. DÖNEM YÖNETİM KURULU 01.07.2008 ASGARİ YAŞAM STANDARDINA GÖRE BİR AİLENİN AYLIK ELEKTRİK TÜKETİMİ | | Kilovatsaat | 2007-YTL | Ocak 2008-YTL | Temmuz 2008-YTL | Aydınlatma | 66 | 10,42 | 12,45 | 15,07 | Buzdolabı | 70 | 11,05 | 13,21 | 15,98 | Fırın | 24 | 3,79 | 4,53 | 5,48 | Televizyon | 22,5 | 3,55 | 4,25 | 5,14 | Çamaşır Makinası | 15 | 2,37 | 2,83 | 3,42 | Bulaşık Makinası | 13 | 2,05 | 2,45 | 2,97 | Ütü | 10 | 1,58 | 1,89 | 2,28 | Süpürge | 5,5 | 0,87 | 1,04 | 1,26 | Saç Kurutma Makinası | 4,4 | 0,69 | 0,83 | 1,00 | TOPLAM | 230,4 | 36,36 | 43,47 | 52,60 |
|
|
|