· ŞUBE Giriş Sayfası

 İSTANBUL ŞUBE

 
Şube Kapsamındaki İller:

 EDİRNE   İSTANBUL   KIRKLARELİ   TEKİRDAĞ 
 

EMO İstanbul Şubesi
Haber Bülteni
SAYI: 81

Tüm Sayılar

 
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Yönetim Kurulu,22 Ağustos 2008 günü yaptığı basın toplantısı ile Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından 59, 60, 66 ve 67. maddelerinin bir kez daha görüşülmesi için TBMM'ye gönderilen 5803 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu'nu değerlendirdi. EMO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Tarık Öden'in okuduğu basın toplantısına, EMO Yönetim Kurulu Yazmanı Hüseyin Önder ve EMO Elektronik Mühendisliği Meslek Dalı Ana Komisyonu Başkanı Tuncay Atman da katıldı. Basın açıklamasının tam metnine yazının devamından ulaşabilirsiniz.
 

ELEKTRONİK HABERLEŞME YASASI YENİDEN ELE ALINMALI

İletişim politikaları belirlenirken, bilginin metalaşması, iletişim alanının teknolojik gelişmelere sonuna kadar açılması, bilgiye ait telif hakları ya da söz konusu bilginin toplumsal gelişmelere yaptığı her türlü etkiye kadar pek çok değişkenin birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. Gelişmiş ülkelerde iletişim hak ve özgürlüğü en temel insanlık hakkı olarak tanımlanmış ve anayasal güvence altına alınmıştır. Bu özelliği ile iletişim hakkı özgür, adil, barış içinde yaşamın vazgeçilmez öğelerinden biridir.

Günümüzde küresel bir kontrol aracı haline gelen medya, bilgi akış çeşitliliği ve bağımsızlığını tehlikeye düşürerek, denetlemektedir. Oysa yeni haberleşme kavramı ile ilgili bilgi teknolojilerinin kamu yararı ekseninde sunulması, kamunun bundan özgürce yararlanması temel bir hak olarak tanımlanmalıdır. Toplumsal ve kültürel gelişmenin sağlanması için iletişim hakkının özgürce kullanılması ve halkın bütün kesimlerinin bilgiye kolayca ulaşabilmesi vazgeçilmez kavramlardır.

Hazırlık çalışmaları 2003 yılında başlatılan ancak; 2005 yılından bu yana beklemeye alınan "Elektronik Haberleşme Kanunu" 15 dakikalık süren oylama ile yasalaştırılmıştır. İletişim alanını düzenlemek adına çıkarılan bu yasanın Cumhurbaşkanlığınca farklı nedenlerle de olsa onaylanmamış olması bir fırsat olarak değerlendirilmelidir.

Haberleşme sektöründe uygulanan neo-liberal politikalar sonucu Türk Telekom‘un stratejik bir alan olarak korunması gereği gözardı edilmiş, yerli ve yabancı sermayenin rant alanı haline getirilmiştir.

Faaliyetlerinde STK ve meslek örgütlerinin görüş ve önerilerini dikkate aldığını özenle vurgulayan AKP iktidarı, tasarıyı; yasa tasarısı hazırlık çalışmalarında başta telekom sektörü bileşenleri olmak üzere, lisanslı ya da lisanssız operatörler ve iletişim sektöründe etkin olmaya hazırlanan tüm sermaye kesimleri ile birlikte şekillendirmiştir. Elektronik haberleşme sektörüne yaklaşık 8000 üyesi üzerinden yön veren Elektrik Mühendisleri Odası ve sektördeki sendikaların sürece dahil edilmemesi, aslında AKP‘nin "sermaye sever yönetim" anlayışını yansıtmaktadır.

Ülkemizde işler artık "kurullar eliyle" yürütülmekte yaşama ve hayata dair herşey küresel kapitalizmin kar beklentisinin karşılanmasına odaklı düzenlenmekte, olağanüstü yetkilerle donatılmış, bakanlıklar üstü işleve sahip, idari ve mali özerkliğe sahip "devlet içinde devlet" görünümlü bu yapılar tarafından şekillendirilmektedir. Bu kurulların devlet yapısı içindeki ağırlığı durmaksızın artırılmaktadır. Örgütlenme yapısı ve kadrolaşmanın çok yüksek ücretlerle oluşturulduğu dikkate alınarak devlet olanaklarının sorumsuzca kullanıldığı kamu yararı kavramı yerine, sermayenin çıkarlarına hizmet ederek, kamu hizmet alanlarını piyasa kurallarına göre düzenlenmektedirler. Bu yönüyle yasal ama meşruluğu tartışmalı bu yapılar ve kadrolar dikkatle izlenmelidir.

Yasa Cumhurbaşkanı tarafından tekrar görüşülmek üzere geri gönderilmiştir. Yasanın tekrar görüşülmek üzere geri gönderilme gerekçesi, bu kadar basit olmamalıydı. Yasal düzenlemede yer alan kadrolaşma yapısı ve maaşların Cumhurbaşkanı‘nı dahi rahatsız edecek boyutta olması, taslağın hazırlanmasında yer alanların etik ve ahlaki sınırları çoktan aştıklarını göstermektedir. Diğer yandan yasanın tekrar görüşülmek üzere geri gönderilme gerekçesi, bu kadar basit olmamalıydı.

Odamızca yasa içeriğine ilişkin görüş ve önerilerimiz aşağıdadır.

1-Telekomünikasyon Kurumu yasa ile; elektronik haberleşme sektöründe rekabete aykırı davranış ve uygulamaları doğrudan veya şikayet üzerine incelemeye, soruşturmaya ve rekabetin tesisine yönelik gerekli tedbirleri almakla görevlendirilirken kurumlar arası yetki karmaşasına neden olacak yetkilerle donatılmakta, Rekabet Kurulu‘nun görev ve yükümlülükleri by-pas edilerek sektörde karmaşa yaratacak bir süreç inşa edilmektedir.

2-Elektronik haberleşme hizmetlerine ilişkin alt yapının hazırlanması, şebeke ve hizmetlerin tesisi, işletilmesi ve geliştirilmesinin yanında tüketici haklarının korunması için yasal düzenlemelerin yapılmasına duyulan gereksinimi yadsınamaz. Her türlü elektronik haberleşme aygıtları, sistem ve teçhizatların kurularak işletilmesinde kamu yararı kavramı öncelikle esas alınmalıdır.

3-Ülkemiz elektronik haberleşme sektöründe önemli ölçekte dışa bağımlı iken, yasadaki ulusal sanayinin desteklenmesi ve yerli üretimin teşviki ile ilgili hükümler yeterli değildir.

4-Diğer yandan yasada yer alan işletmecilerin elektronik haberleşme hizmeti sunmaları karşılığı alacakları ücretleri serbestçe belirlemelerine ilişkin düzenlemeler tüketici hak ve çıkarlarının korunmasında asli görevi olan devlet aygıtı sorumluluğu ilkesi ile çelişmektedir.

5-Yine işletmecilerin kendi aralarında yapacakları ara bağlantı ve geçiş ücretlerinin de ilgili sektörlerce sınırlamaya tabi tutulmadan serbestçe belirlemesi tüketicilerin aleyhine sonuçlar doğurmaya aday görünmektedir.

6-Kamu kaynaklarının israf edilmemesi amacıyla aynı altyapının ortak kullanımına yönelik olarak, çok sayıda yönetmelik çıkarılmasına rağmen, GSM firmaları bu alanda herhangi bir ilerleme kaydedememişlerdir. Çevresel, görsel ve elektromanyetik kirliliğe neden olan tesislerin kurulması yerine, tesislerin ortak kullanımını zorunlu kılan yasal düzenlemeye ihtiyaç bulunmaktadır.

7-GSM operatörleri rekabet adı altında yürüttükleri reklam kampanyalarıyla bol hediyeli, sözde ucuz ve indirimli tarifeleri halka pazarlamaya çalışmaktadırlar. Aslında yüksek kardan taviz vermeyen, çeşitli sınırlamalar (hafta içi - hafta sonu, günün belirli saatlerini kapsayan tarifeler, operatör içi konuşma indirimleri ile sınırlı kalan, diğer operatörle görüşmelerde ise; asimetrik yüksek ücret tarifelerini faturalara yansıtan v.b. uygulamalar) içeren tarife paketlerine karşı tüketiciyi koruyacak düzenlemelere gereksinim olmasına karşılık, ne yazık ki buna seyirci kalınmaktadır. Bu uygulamalara seyirci kalınması yaklaşımı, küresel sermayeye hizmet etmekte ve tüm yaşam alanlarını piyasalaştırarak ve yurttaşımızı birden fazla cep telefonu ve sim kart kullanmaya yöneltmektedir.

8-Defalarca yargıya taşınan sabit ücret konusu, bu yasa içinde de tanımlanarak, bu konudaki hak arayışlarının önü kesilmeye çalışılmaktadır. Hizmetin karşılığını vermeden sabit ücret almayı operatörler için hak haline getirmeye çalışan bu anlayış, halkın sıkıntılarını gidermek yerine sermayenin kar beklentisini yerine getirmeye çalışmaktadır. Telefon faturalarına uygulanan % 18 KDV, %25 özel iletişim vergisi ve telsiz kullanma ücreti (0,89 YTL) ile birlikte görüşme bedelinin yarısı, vergi adı altında yasal kılıflara uydurulmuş kesintilerden oluşmaktadır. Uygulanan bu politikalarla tüketiciye yolunacak kaz gözü ile bakılmaktadır.

9-Türkiye‘de ekonomiye ve siyasete sermaye güçleri yön vermektedir. Bu yapı ile oluşan siyasal iktidarlar her alanda olduğu gibi insan faktörünü gözardı ederek kamu maliyesini ve gelirlerini piyasa koşullarına göre düzenlemektedirler. İletişim sektörü; kesintisiz, yüksek hızlı, kaliteli, ekonomik, kamu yararını gözeten, yüksek kar hırsı taşımayan proje ve tesislerle alt yapı problemlerini çözmüş ve dışa bağımlılığı azaltan bir hizmet anlayışına göre tesis edilmelidir.

10-Kamu sağlığını ilgilendiren konularda alınacak tedbirlere ilişkin açıklayıcı bilgiler ile bu konuda izlenecek yöntemlerin ayrıntılı olarak kamuoyu ile paylaşılması gerekmektedir. İthal cep telefonlarının SAR değeri ve insan sağlığına olası etkileri konusunda kamuoyu aydınlatılmalıdır. Tüketiciye sunulan GSM telefonlarının etiketlerinin üzerinde SAR değerinin yer alması sağlanmalıdır. Ayrıca SAR değeri yüksek telefonların ülkeye girişi yasaklanmalıdır. Yasada bu düzenlemeler yer almalıdır.

11-Çağdaş hukuk düzenlemelerinde temel yaklaşım, sosyal düzenin korunması ile bireyin temel hak ve özgürlüklerine saygı arasında bir denge kurulması suretiyle, gerçeği ortaya çıkarmak ve adil yargılama ilkesine uyarak adil yaptırımları uygulamaktır. Ancak; yakın tarihimizde tüm yurttaşların, sivil toplum kurumlarının, özel ve tüzel kişilerin haberleşmesinin tespit ve kayıt altına almasına ilişkin kararı ile Türkiye‘de temel hak ve özgürlükler yerle bir edilmiştir. Yasa bu konuda çağdaş normlara uygun düzenlemeleri içerecek şekilde düzenlenmelidir.

12-Elektronik Haberleşme Kanunu‘na ilişkin yönetmelikler oluşturulurken, bu konudaki hak ihlallerinin önüne geçilmesine ve güvenlik açıklarını giderecek düzenlemelerin hayata geçirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Yasa bu beklentiyi karşılamaktan uzaktır.

Milyonlarca yurttaşın haberleşme hakkının ve özel yaşamının ihlalinden hiçbir sıkıntı duymayan ve adeta korku imparatorluğu yaratan siyasi iktidar, özel yaşama ve haberleşmeye saygıyı düzenleyen Anayasa‘nın 13. ve 22. maddelerine, Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi‘nin 17. maddesine, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi‘nin 8. maddesine ve Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu‘nun 135. madde genel gerekçesine aykırı hareket ederek elektronik haberleşme alanında keyfi uygulamalar ortaya koymuştur.

Aynı zamanda, uluslararası boyutu olan bu tip telekulak skandallarıyla ülkenin tamamının dinlemeye takılması gibi; sözde yasal izinlerle gerçekleştirilen ancak insan hakları temel hak ve hürriyetlerini ihlal eden bu tip uygulamaların engellenmesine ilişkin herhangi bir düzenlemenin bulunmaması; demokratik hukuk devleti olduğumuz iddiası ile çelişmektedir.

Kamunun özgürce kullanabileceği güvenli haberleşme hakkı; yasal güvence altına alınmalıdır. Bu yönüyle düzenleme "yasa içeriği ile ilgili bilgiye sahip tüm toplumsal kesimlerin katkı ve taleplerini dikkate alarak" hazırlanmalıdır.

ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI
41. DÖNEM YÖNETİM KURULU
22.08.2008