ENERJİMİZİ VERİMSİZ KULLANIYORUZ Her yıl 11-18 Ocak arası düzenlenen Enerji Verimliliği haftası etkinlikleri kapsamında çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Enerji verimliliği, gaz, buhar, ısı, hava ve elektrikteki enerji kayıplarını önlemek, çeşitli atıkların geri kazanımı ve değerlendirilmesi veya ileri teknoloji ile üretimi düşürmeden enerji talebinin azaltılması, daha verimli enerji kaynakları, gelişmiş endüstriyel süreçler, enerji geri kazanımları gibi etkinliği artırıcı önlemlerin bütünüdür. Ülkeler arasında savaş nedeni olan enerji, 1980`li yıllar itibariyle uluslararası finans-kapitalin "Yenidünya düzeni" adı altında dünyayı yeniden biçimlendirmek üzere ortaya koyduğu sosyal devlet anlayışının tasfiyesi uygulamalarının etkisine altına girmiştir. Küreselleşen sermaye Dünya Bankası ve IMF aracılığıyla borç çevrimini sağlamak ve istikrarı oluşturma adı altında, serbestleşmeyi ve özelleştirmeyi olmazsa olmaz şart olarak koşarken, daima emperyalist çıkarları doğrultusunda kullana gelmiştir. Güvenlik, ulaştırma, dış politika, iç politika, eğitim, sanayi, tarım, çevre vb. politikaları ile beraber düşünülmesi gereken enerji bu çok boyutlu yapısı ve sürükleyici özelliği ile bugün toplumsal bir olgu olarak karşımızdadır. Bugün yine bu çerçevede gelişen Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkelerinde yaşanan Arap baharı olayları ve en son Suriye`deki olaylar da bu çerçevede değerlendirilmelidir. Etkisi petrol krizinden bu yana dünya politikasını belirleyecek boyutlara ulaşmış olan enerjinin tüm etkilerini en aza indirmenin en geçerli yöntemi kendi kendine yeten, mevcut enerji kaynaklarını en verimli ve tüm tasarruf imkânlarıyla kullanan bir yapıyı temel alan enerji politikası ile mümkündür. Uygulana gelen yanlış enerji politikaları ve kullanım alışkanlıklarının sonucu olarak ülkemiz enerjide dışa bağımlı, kendi kaynaklarını kullanamayan kayıp kaçakların yüksek oranlarda olduğu bir noktadadır. Dünyadaki duruma baktığımızda ise 2012 yılında halen 1.3 milyar insan elektriksiz, 2.6 milyar insan sağlıklı pişirme yöntemlerinden yoksundur. Yapılan araştırmalar tüm sektörlerde kullanılan enerjinin %25`inin tasarruf edilebileceğini belirtmektedir. Daha etkin ve verimli bir enerji yönetimi için; · Üretim, iletim ve dağıtım aşamasındaki kayıp kaçakların önlenmesi, · Özelleştirme uygulamalarının sonlandırılarak, merkezi ve kamusal bir anlayış ile bu alanın yeniden kurgulanması, · Enerji alanının kâr mekanizmalarına terk edilmemesi, · Yenilenebilir ve yerli enerji kaynaklarına yönelerek dışa bağımlılığın azaltılması için adımların hızla atılması gerekmektedir. Enerji Verimliliği haftası dolayısıyla yapılan tüm etkinliklerin bu gerçekleri göz ardı etmemesi temennisiyle, hükümetin insandan ve doğadan yana bir enerji politikası oluşturmasını halkımızın enerji tasarrufu ve verimliliğini bir hayat tarzı haline getirmesini diliyor, Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şubesi olarak halkımızın çok ufak değişikliklerle bile bu sürece nasıl katkı koyabilecekleri konusunda hatırlatma yapmak istiyoruz. Aşağıda sıraladığımız bazı küçük önlemlerle hem enerjimizi daha verimli kullanabilir hem de enerji tasarrufu yapabiliriz; Öncelikle lüzumsuz enerji tüketimi alışkanlığından vazgeçmeliyiz. Akkor lambaların kompakt fluoresan lamba ile değiştirilmesi sonucunda aydınlatma maliyeti yaklaşık %80 azalır. Gün ışığından mümkün olduğunda çok faydalanılmalı, odalar doğal aydınlıktan daha fazla faydalanılacak şekilde düzenlenmelidir. Lamba üzerinde biriken tozlar ışık miktarını azaltır; tozlanan armatür, ışığın yarısını yayarken diğer yarısını yutar. Lambaların ve armatürlerin bakımları, temizlikleri düzenli olarak yapılmalıdır. Boya rengi seçilirken açık renkli boyalar tercih edilmelidir. Elektrikli aletlerimizin bakımlarını sürekli yaptırılmalıdır. Buzdolaplarının verimli kullanılması için düzenli bakımları yapılmalı, buzdolaplarının arkasında duvar ile en az 10 cm mesafe bırakılmalı, buzdolabının etrafı toz ve hava sirkülasyonunu etkileyici diğer maddelerden uzak, fırın ve diğer ısı kaynaklarından gelen sıcak havadan uzak tutulmalıdır. Buzdolapları güneş alacak yere, soba ve radyatör yanına yerleştirilmemelidir. Buzdolabına koymadan önce, gıdaların fazla olan paketleri çıkarılmalı, boşluk kadar enerji tasarruf edeceğinden ince plastik filmlerin kullanılması tercih edilmelidir. Çamaşır makineleri kullanırken yüksek sıcaklıkta yıkamak yerine ılık veya soğuk suyla yıkamalı, durulama ise soğuk su ile yapılmalı, yıkama programları tam kapasite çalıştırılmalı, eğer mümkünse çamaşırlar dışarıda güneş ve rüzgârdan yararlanarak kurutulmalıdır. Çamaşırların nemli olarak ütülenmesi, buharlı ve termostatlı ütülerin tercih edilmesi önemli faktörlerdir. Elektrikli süpürgenin torbası sık sık boşaltılmalı, motor bölümü belirli dönemlerde tozlardan temizlenmelidir. Bu işlemler, süpürgenin emme gücünü yükselteceğinden daha verimli ve daha çabuk temizlemeyi sağlayacaktır. Saç kurutma işlemi mümkün olduğu kadar havlu ile makine kullanmadan yapılmalıdır. Bilgisayarların kullandığı enerjinin çoğu, bilgisayar kullanılmadığı esnada açık olmasından dolayı boşa harcanmaktadır. Kullanmadığımız anlarda bilgisayarlar enerji modunda beklemeye alınmalı veya kapatılmalıdır. Gereksiz yere ani olarak fren ve gaza basmak benzin tüketimini % 5 arttırır. Lastiklerin hava basınçları düşük olduğu zaman yakıt tüketimi artar. Camları açık olarak saatte 100 Km`lik bir hızla otomobilinizi sürmeniz % 4 aşırı yakıt tüketimine neden olur. Özel araçların gerekmediği zamanlarda kullanılmaması, toplu taşıma araçlarının tercih edilmesi gerekir. Pencere ve kapıların hava sızdırmazlığı kontrol edilmeli, hava sızıntısı olabilecek yerleri hava sızdırmak şeritlerle kapatılmalı, kapı altlarının yalıtımı iyi yapılmalıdır. Enerji tüketimimizin %82 `si ısıtma için kullanılmaktadır. Isı yalıtım önlemlerinin alınması ile bu kayıplar azaltılabilir. Binaların yalıtımı ile %25`ten %50`ye varan yakıt tasarrufu sağlanması mümkündür. Kış aylarında pencerelerin perdelerinin kapalı tutulması, gündüzleri güneş ışığını doğrudan alan pencerelerin açık tutulması önerilir. Radyatörlerin ısı akışına engel olan uzun perdeler kullanılmamalıdır. Radyatörlerden kaynaklı ısı kaybını önlemek için alüminyum folyo kaplı ısı yalıtım levhaları yerleştirilmelidir. Çift cam veya ısıcam olan pencerelerde ısı kaybı yarı yarıya azalmaktadır. Pencere ve kapıların kenarlarından olan hava sızıntılarını önlemek için pencere bandı ve süngerler kullanılmalıdır. Kare taban plânlı olan binalar dikdörtgene göre daha enerji verimli olduğu unutulmamalı. Radyatörlerden taşınım ve ışınım yoluyla çıkan ısı radyatörün arkasındaki duvarı ısıtır. Dışarıya olan ısı kaybını önlemek için alüminyum folyo kaplı ısı yalıtım levhaları yerleştirilebilir. Apartman giriş kapılarının çift veya otomatik kapanacak şekilde olması merdiven boşluklarının, dolayısıyla evlerimizin daha sıcak olmasını sağlayacaktır. Yukarıda saydığımız önlemlerin geleceğimizin karanlık ve kirli olmamasına katkıları büyük olacaktır. Basit uygulamalar ve bazı alışkanlıkların değiştirilmesi ile aile bütçenize, ülke ekonomisine, ülkenin enerji bağımlılığının azaltılmasına, çevre ve hava kirliliğinin önlenmesine, dünya fosil yakıtlarının korunmasına, küresel ısınmanın denetlenmesine katkıda bulunabilirsiniz. TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şubesi 21. Dönem Yönetim Kurulu
|