|
Şırnak İli, Silopi İlçesine bağlı Nerwan (Kavallı) Köyü Kavallı Küme Evleri No:167 adresinde ikamet eden baba Kamil ZORLU ve anne Kubar ZORLU`nun solunum cihazına bağlı olarak yaşamını sürdüren 4 yaşındaki çocuğu Ali Zorlu`nun 31 Aralık 2021`de; elektrik kesintisi ile ilişkili olarak ölümüyle ilgili basına yansıyan haberler sonrasında, Elektrik Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi tarafından konunun araştırılmasına yönelik yapılan çalışmalar sonucunda bu rapor hazırlanmıştır.
RAPOR (Ali ZORLU`nun Ölüm Olayı Hakkında) GİRİŞ: Şırnak İli, Silopi İlçesine bağlı Nerwan (Kavallı) Köyü Kavallı Küme Evleri No:167 adresinde ikamet eden baba Kamil ZORLU ve anne Kubar ZORLU`nun solunum cihazına bağlı olarak yaşamını sürdüren 4 yaşındaki çocuğu Ali Zorlu`nun 31 Aralık 2021`de; elektrik kesintisi ile ilişkili olarak ölümüyle ilgili basına yansıyan haberler sonrasında, Elektrik Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi tarafından konunun araştırılmasına yönelik yapılan çalışmalar sonucunda iş bu rapor hazırlanmıştır. ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI DİYARBAKIR ŞUBESİ`NİN ARAŞTIRMA VE İNCELEMELERİ: Elektrik Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi tarafından olayı araştırmak üzere 38887 Oda sicil numaralı EMO Şırnak İl Temsilcisi Goman SARIYILDIZ ve 44096 Oda sicil numaralı Temsilci Yardımcısı Ahmet AÇAR`dan oluşan bir heyet görevlendirilmiştir. Heyet üyelerince 7 Ocak 2022 tarihinde Şırnak İli Silopi İlçesine bağlı Nerwan (Kavallı) Köyü, Kavallı Küme Evleri No:167 adresinde ikamet eden ve 13189162 elektrik tesisat numarasına sahip aile ziyaret edilmiş; konuyla ilgili olarak köy muhtarı, köy sakinleri ve aile ile yapılan görüşmede dile getirilen ifadeler tutanak altına alınmıştır. Tutanak/ İfade ve Beyanlar: Köy muhtarı ve sakinleri; köyde sık sık ve uzun süreli elektrik kesintilerinin meydana geldiğini, kesintiler nedeniyle birçok kez sıkıntı yaşadıklarını ve defalarca (Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş) DEDAŞ`a şikayette bulunduklarını, Hayatını kaybeden Ali Zorlu`nun annesi ve babası; çocuğun kronik akciğer hastası olduğunu ve 3 yıl 3 aydır Bipap solunum cihazına kesintisiz olarak bağlı bir şekilde yaşadığını ve bundan kaynaklı olarak da ailenin kendi imkanları ile bir jeneratör, güneş paneli, jel akü ve oksijen tüplerini tedarik ettiklerini, jeneratörün benzini bittiğinde çocuğun morardığını bu durumlarda solunum cihazı ile birlikte elektriğin olduğu ilçe merkezine gitmek zorunda kaldıklarını, köyde bulunan diğer hasta ve engelli insanların da daha öncesinde birçok kez benzeri sıkıntılar yaşadıklarını, Baba Kamil Zorlu; daha önce DEDAŞ Silopi İlçe İşletme Şefliğine gittiğini, çocuğunun hastalık durumunu ve cihaza bağlı olarak yaşadığını söylediğini ancak görüştüğü DEDAŞ yetkilisinin yapabilecekleri bir şey olmadığını söyleyerek kendisini yanlış yönlendirdiğini ve başka yetkili birine ise yönlendirmediğini belirterek, bu nedenle herhangi bir resmi başvuruda bulunamadığını, İfade etmişlerdir. DEDAŞ İLE İLİŞKİLENME: Diğer taraftan, Elektrik Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi tarafından olayın araştırılması için (DEDAŞ) Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş Şırnak İl Müdürlüğü ‘ne 28.02.2022 tarih ve Diy-KUR03- 153 sayı numaralı; "Elektrik Kesinti, Neden ve Uygulamalarına İlişkin Bilgi Talebi" konulu bir yazı yazılarak gönderilmiştir. Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş Şırnak İl Müdürlüğü ‘ne iletilen bu yazıda; " 1. Silopi ilçe sınırları içerisinde yer alan Nerwan (Kavallı) Köyü başta olmak üzere bu bölgede sıklıkla elektrik kesintileri yaşanıyor mu? Yaşanıyorsa nedenleri nedir? 2. Elektrik kesintilerine ilişkin yazılı veya sözlü olarak tarafınıza başvurular oldu mu? 3. Sağlık sorunu olan kişilerin elektriksiz bırakılmaması için şirketinize başvuruda bulunacağına dair şirketinizce bir bilgilendirme yapılmış mıdır? Yapıldıysa nelerdir? 4. Çocuğun yaşamını yitirdiği 05.12.2021 tarihinde adı geçen köyde elektrik kesintisi yaşandı mı? Yaşandıysa kesinti ne kadar sürmüştür ve kesintinin nedeni nedir? 5. Çocuğunu kaybeden aile tarafından evlerinde cihaza bağlı olarak yaşamını idame eden birinin bulunduğuna ve bu nedenle elektriklerinin kesilmemesine ilişkin (yazılı ve/veya şifahi olarak) talepli başvuruları oldu mu? Varsa hangi tarihte olmuştur? " Şeklinde bir takım sorular yöneltilmiş ve kurumdan konuya ilişkin bilgi talep edilmiştir. Konuya ilişkin Elektrik Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi tarafından gönderilen yazıya ilişkin, Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş (DEDAŞ) Şırnak İl Müdürlüğü tarafından herhangi bir cevap yazılmamış olup yöneltilen sorular yanıtsız bırakılmıştır. MEVZUATLAR: Elektrik Kesintileri Hangi Durumlarda ve Ne Şekilde Yapılabilir? Gerçek ve tüzel kişilerin elektrik iletim veya dağıtım sistemine bağlanmaları ile bu sistemleri ve enterkonneksiyon hatlarını kullanmalarına ilişkin usul ve esasları düzenleyen Elektrik Piyasası Bağlantı Ve Sistem Kullanım Yönetmeliği`nin 27. Maddesine göre; (1) (Değişik:RG-9/5/2021-31479) TEİAŞ ve dağıtım şirketi, aşağıda belirtilen şartların herhangi birinin gerçekleşmesi durumunda, kullanıcının tesis ve teçhizatının bağlantısını veya kullanıcının enerjisini kesebilir: a) Bağlantı, sistem kullanım ve enterkonneksiyon kullanım anlaşmaları ile ilgili mevzuat hükümleri gereğince enerji kesilmesini gerektiren durumlar. b) İletim veya dağıtım sisteminin herhangi bir bölümünün veya enterkonneksiyon hattının TEİAŞ veya dağıtım şirketi tarafından test ve kontrolünün, tadilatının, bakımının, onarımının ya da genişletilmesinin gerektirdiği durumlar. c) Mücbir sebep hallerinden birine bağlı durumlar. ç) Can ve mal emniyetinin sağlanmasının gerektirdiği durumlar. d) İletim veya dağıtım sistemini ya da enerji alınan veya verilen başka bir sistemi etkileyen veya etkileme ihtimali olan kaza, sistem arızası ya da acil durumlar. e) İletim sistemine bağlı üretim şirketleri ve tüketiciler ile dağıtım sistemine bağlı üretim şirketlerinin sistem kullanım ve/veya sistem işletim bedellerine ilişkin ödeme yükümlülüğünü yerine getirmediği durumlar. f) 14/4/2009 tarihli ve 27200 sayılı Resmî Gazete`de yayımlanan Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği hükümleri gereğince, Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. tarafından yapılan bildirim doğrultusunda enerji kesilmesini gerektiren durumlar. g) Kullanıcının bağlantı ve/veya sistem kullanım anlaşmasının herhangi bir sebeple feshedilmiş olması. ğ) Son kaynak tedariki kapsamında görevli tedarik şirketine olan elektrik enerjisi tüketimine ilişkin ödeme yükümlülüğünü yerine getirmeyen iletim sistemine bağlı tüketicilerin görevli tedarik şirketleri tarafından yapılan ikinci bildirim sonrasında enerjilerinin kesilmesini gerektiren durumlar. (2) (Değişik:RG-9/5/2021-31479) Birinci fıkranın (a) bendi kapsamında yapılacak kesintilerde, TEİAŞ ve dağıtım şirketi kullanıcıya en az beş işgünü önceden; birinci fıkranın (b) bendi kapsamında yapılacak kesintilerde TEİAŞ kullanıcıya en az beş işgünü önceden, dağıtım şirketi ise dağıtım sistemine bağlı olarak üretim faaliyeti gösteren tüzel kişiye en az beş işgünü önceden, dağıtım sistemine alçak ve orta gerilim seviyesinden bağlanan tüketicilere de en az iki gün önceden, birinci fıkranın (e) ve (g) bentleri kapsamında yapılacak kesintilerde TEİAŞ ve dağıtım şirketi kullanıcıya en az yedi gün önceden, birinci fıkranın (f) bendi kapsamında yapılacak kesintilerde TEİAŞ ve dağıtım şirketi iki gün önceden bildirimde bulunur. Birinci fıkranın (ğ) bendi kapsamında yapılacak kesintilerde, görevli tedarik şirketinin TEİAŞ`a bildirim tarihinden sonra en geç 5 iş günü içerisinde TEİAŞ tarafından kesme bildirimi düzenlenmek suretiyle kesinti yapılır. Diğer bentler kapsamında enerji kesintisinin gerekmesi durumunda ise mümkün olması halinde kullanıcının kesinti yapılmadan önce bilgilendirilmesi zorunludur. Enerji kalitesi, Sürekliliği, Elektrik Kesintilerinin Kullanıcılara Bildirimi ve Duyurusu: Elektrik Dağıtımı Ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği 3. maddesi gereği, yapılacak elektrik kesintinin; dağıtım şirketinin internet sitesinde yayımlanması ayrıca yazılı, işitsel veya görsel kitle iletişim araçları yoluyla duyurulması ve isteyen kullanıcılara kısa mesaj ve/veya elektronik posta gönderilmesi suretiyle kesintinin tarih, başlangıç ve sona erme zamanının, kesintinin başlama zamanından en az 48 (kırk sekiz) saat önce nihai tüketicilere bildirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, ilgili yönetmelikte; kullanıcılara sunduğu hizmetin kalitesinden ve görevli tedarik şirketi perakende satış faaliyetine ilişkin ticari kaliteden sorumlu olduğu, tedarik sürekliliği göstergeleri, aylık olarak ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar, yıllık olarak her yılın 31 Mart tarihine kadar dağıtım şirketi tarafından hem görev alanına giren iller hem de dağıtım bölgesi bazında düzenlenerek EPDK`ya bildirilmesi gerektiği, kalite göstergelerini dağıtım bölgesi, il ve ilçe bazında aylık olarak internet sitesinde yayımlamak ile yükümlü olduğu hükmü yer almaktadır. Kesinti için Belirlenmiş Yasal Süreler, Kesinti Süre ve Sayı aşımlarında Tazminat Ödeme Yükümlülüğü: Bildirimsiz kesintilerde; ● Aynı imar alanı içinde bulunan (kent merkezleri); Alçak Gerilim kullanıcıları için aylık 48 saat ve 56 kez, Orta Gerilim kullanıcıları için 24 saat ve 56 kez, ● İmar alanı dışında bulunan (kırsal yerleşim yerleri) Alçak Gerilim kullanıcıları için aylık 72 saat, 72 kez, Bildirimli kesintilerde; ● Aynı imar alanı içinde bulunan (kent merkezleri) Alçak Gerilim kullanıcıları için aylık 24 saat ve 6 kez, Orta Gerilim kullanıcıları için 16 saat ve 4 kez, ● İmar alanı dışında içinde bulunan (kırsal yerleşim yerleri) Alçak Gerilim kullanıcıları için aylık 32 saat ve 8 kez, Orta Gerilim kullanıcıları için 24 saat ve 6 kez aşıldığında dağıtım şirketi kullanıcıya başvurusuna gerek duyulmaksızın tazminat ödemek zorundadır. Ayrıca, yıllık tazminat uygulamasına ilave olarak, bildirimli veya bildirimsiz günlük 12 saati aşan kesintiler için; kesintiden etkilenen her bir kullanıcıya dağıtım şirketi tarafından uzun süreli kesinti tazminatı ödenmek zorundadır. Tüketicilerin korunması: 30 Mayıs 2018 Tarihli ve 30436 sayılı Resmi Gazete`de yayımlanmış olan Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği`nin (Tüketicilerin Korunması ve Desteklenmesi Başlıklı Tüketicilerin korunması başlıklı bölümü) 52. Maddesine göre; " (1) Dağıtım şirketleri elektrikle çalışan diyaliz destek ünitesi, solunum cihazı ve benzeri mahiyette yaşam destek cihazlarına bağımlı olan ve destekleyici belgelere sahip tüketicilerin yazılı başvurusu halinde bu tüketicilerin yaşadığı kullanım yerlerine ait perakende satış sözleşmeleri ve ikili anlaşmaları kayıt altına alır. (2) Geçerli sağlık raporunu dağıtım şirketine ibraz eden söz konusu tüketicilerin usulüne uygun elektrik tüketimi nedeniyle oluşabilecek borçlarından dolayı elektrikleri kesilmez ve borcun ödenmesine ilişkin taksitlendirme talep edilmesi halinde taksitlendirme tedarikçiler tarafından yapılır. Taksitlendirme süresi azami dört aydır." denilmektedir. Yönetmeliğin belirtilen maddesi gereğince; elektrikle çalışan diyaliz destek ünitesi, solunum cihazı ve benzeri mahiyette yaşam destek cihazlarına bağımlı olan ve destekleyici belgelere sahip tüketicilerin elektrik tüketimi nedeniyle oluşabilecek borçlarından dolayı elektriklerinin ilgili dağıtım şirketince kesilmemesi gerekmektedir. SONUCA İLİŞKİN KANAAT/DÜŞÜNCELER: Gerek olayın yaşandığı köyde gerek bölge illerinde sıklıkla elektrik kesintilerinin yaşandığı, yapılan/yapılacak kesintiler hakkında DEDAŞ tarafından kullanıcılara gerekli bilgilendirmelerin yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bütün bu veriler doğrultusunda; elektrik ihtiyacının hayati nitelikte önem taşıyan hasta, engelli ve tıbbi cihazlara bağlı durumda bulunan vatandaşlara karşı DEDAŞ Şırnak İl Müdürlüğü tarafından gereken özenin gösterilmediği, asli görevi olan halka kesintisiz ve kaliteli enerji sağlama sorumluluk ve gerekliliklerini yerine getirmediği/getiremediği cevaplanması için sorduğumuz soruların cevapsız bırakılmasından da anlaşılmaktadır. 29/05/2022 TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI DİYARBAKIR ŞUBESİ
|
Tanıtım
DİYARBAKIR ŞUBE
GÖRÜŞ / RAPOR
YG TESİSLERİNDE İŞLETME SORUMLULUĞU EĞİTİMİ DÜZENLENDİ.
