|
Şube Yönetim Kurulu Başkanı İlhan METİN, 20.08.2010 tarihinde 92.5 frekansından yayın yapan Box Radyo’da gazeteci yazar Ümit ZİLELİ, Eda YALÇIN, Ali ORHAN ve Nihat TOKLU’nun hazırlayıp sunduğu “Sesli Gazete” programına canlı telefon bağlantısı ile katılarak elektrik dağıtım özelleştirmeleri ile ilgili soruları yanıtladı. METİN’ın elektrik dağıtım özelleştirmelerine ilişkin değerlendirmelerine yazımızın devamından ulaşabilirsiniz.
Enerjiyi Sağlamak Kimin Görevidir? Enerji bir ülkenin can damarını oluşturmaktadır. Enerji sosyal ve ekonomik yaşam üzerindeki belirleyiciliği nedeniyle stratejik bir kamu hizmeti alanıdır. Bu nedenle her devlet kendi ülkesinin enerji ihtiyacının yada enerji güvenliğinin sağlanmasını doğrudan asli görev olarak kabul etmektedir. Hepimizin ortak bir ihtiyacı olan elektrik enerjisinin kamu tarafından en ucuz ve kesintisiz şekilde halkın kullanımına sunulması gerekmektedir. Bu anlamda elektrik ucuz sürekli kaliteli herkesin ulaşabileceği koşullarda ve güvenilir şekilde sağlanması gereken bir kamu hizmetidir. Özelleştirme Nedir? Özelleştirme, verimsiz hantal kamu bütçesi üzerinde yük olarak sunulan kamu kurumlarının özel sektöre satılması olarak tanımlanmıştır. Gelinen noktada ise özelleştirmenin temel amacı devletin ekonomide işletmecilik alandan tümüyle çekilmesinin sağlanması olarak sunulmaktadır. Özelleştirme iddia edildiğinin aksine verimsiz zarardaki kuruluşların satışı değil, karlı kurumların değerinin altında özel sektöre satışının yada zararda olan kuruluşların kar edebilecek bir noktaya getirildikten sonra özel kişilere bırakılması şeklinde gerçekleştirilmektedir. Özelleştirme haklin ödediği vergilerle kamunun yaptığı yatırımlar sonucu oluşmuş devasa kurumların satılması demektir. Yapılan özelleştirme uygulamaları sonucunda bugün Türkiye OECD içinde en pahalı enerjiyi kullanan ülkeler arasındadır. Bu durum ülke sanayisin dış dünyada rekabet edebilmesi önünde de büyük bir engel oluşturmaktadır. Özelleştirme uygulamalarının yarattığı taribat yalnızca milyarlarca dolarlık kamu zararı ve pahalı enerji kullanan ülke durumuna gelmiş olmamız değildir. Ülkenin ekonomik bağımsızlığı giderek daha büyük yaralar almaktadır. Elektrik üretiminin artık neredeyse yarısı ülkemizde bulunmayan dışarıya bağımlı bir kaynak olan doğalgazla sağlanmaktadır. Yerli kaynaklar kenara itilmiş enerji alanında dışa bağımlılık özelleştirme uygulamaları nedeniyle sürekli arttırılmıştır. Ülkemiz hem elindeki potansiyel kaynaklarını değerlendirmemekte hem de var olan yerli kaynakla üretim yapan santrallerini çalıştırmamaktadır. Bunun nedeni alım garantili özelleştirme uygulamalarıdır. Tüm bu veriler göstermektedir ki enerji alanda yapılacak özelleştirmelerde kamunun karlı çıkacağı karlı çıkması bir kenarda zarar üstlenmeyeceği bir yapılanma henüz icat edilmemiştir. Bu nedenle EMO kamunun dolayısıyla geniş halk kitlelerinin daha da yoksullaşmasına neden olan enerjide özelleştirme uygulamalarının bir an önce durdurulmasını gün geçtikçe çığ gibi büyüyen mali yükün altında insanlarımızın ezilmemesi için yeniden kamulaştırma hareketinin başlatılmasını acilen önermektedir. Tüm dünyada enerji alanında yürütülen serbest piyasa uygulamaları sorgulanırken, ne yazık ki enerji arz güvenliği sorunuyla karşı karşıya bulunan ülkemizde, enerji alanında özelleştirmeler bir bir gerçekleşmektedir. Sanayinin ve günlük yaşamımızın vazgeçilmezi olan elektriği evlerimize getiren enerji dağıtım kuruluşlarımızın birer birer ; meslek örgütleri, sendikalar ve demokratik kitle örgütlerinin karşı duruşuna rağmen hızla özelleştirmeleri tamamlanmaktadır. Sıra şimdi AKDENİZ EDAŞ a gelmiştir. Akdeniz EDAŞ için 24.11.2010 tarihinde ön yeterliği alan firmalar teklifte bulunacaklardır. Satış Öncesi Karlılık Oranı Artırılıyor. Dağıtım özelleştirmeleri yapılmadan önce, alıcı şirketlerin karlarını garanti altına alan bir tarife metodolojisi hazırlanarak uygulamaya konulmuştur. Buna göre dağıtım şirketleri, satın aldıkları enerjinin maliyetini, işletme giderlerini, kayıp ve kaçak bedellerini, yatırım için kullandıkları kredileri ve bu kredilerin faizlerini, eğer kendi sermayesini kullanacak olursa da bu sermaye üzerinden getirisini tarifeye yansıtacaklardır. Tüm bunlarla da yetinilmemiş, belediyelerin dağıtım kuruluşlarına ödemedikleri sokak aydınlatma bedellerinin yükü, özelleştirme sonrasında dağıtım şirketlerinin bu tahsilat zorluğuna düşmemeleri için Hazine üzerine yıkılmıştır. 2009 yılı başından itibaren aydınlatma bedelleri Hazine tarafından dağıtım şirketlerine 2015 yılı sonuna kadar ödenecek, daha sonra da aydınlatma bedelleri faturalara yansıtılarak, Belediye Tüketim Vergisi yanında ikinci kez tüketicilerden tahsil edilecektir. Ayrıca her dağıtım kuruluşu için, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.‘a (TEDAŞ) ait olan mülkiyetin işletme devri yapılarak, Özelleştirme İdaresi tarafından bir işletme hakkı devir bedeli öngörülmüştür. Bu bedel de tarifeye yansıtılmaktadır. Kayıp ve kaçak oranını öngörülen düzeyden daha fazla düşürürse şirket, tüketiciden düşürdüğü düzeyden değil hedeflenen yüksek düzeyden kayıp ve kaçak bedellerini tahsil etmeye devam ederek, bu parayı da kasasına koyacaktır. Öte yandan dağıtım bölgelerindeki şebekelerin iyileştirilmesi için özelleştirme öncesi yapılan çalışmalar da dikkat çekici boyutlara ulaşmıştır. Kamu kaynaklarının yetersizliği gerekçesiyle bölge bölge özelleştirilmeye çalışılan TEDAŞ‘ın satış öncesi kamu finansmanı ile ciddi yatırımlar yapabilmesi, "kaynak yok" iddialarını da çürütmektedir. Kayıp ve kaçak oranlarının düşürüleceği ve verimlik sağlanacağı söylemleri de doğru değildir. Kayıp oranlarını düşürmek için gerekli yatırımların özelleştirme öncesi gerçekleştirilebildiği ortadadır. Örneğin Akdeniz EDAŞ 2010 yılında ilk 8 ayında yaklaşık 24 milyon TL lik yatırım gerçekleştirilmiştir. Akdeniz EDAŞ kayıp ve kaçak oranı açısından oldukça iyi durumda sayılabilecek bir bölgede faaliyet göstermektedir. Akdeniz EDAŞ, 2007 yılında yüzde 9.3 olan kayıp ve kaçak oranını 2009 yılında yüzde 9 ‘a düşürmüştür. Bu da Bölgede ciddi yatırımların yapıldığına işarettir. Bölgeye sunulan enerji miktarı; 2007 yılında 5,56 milyar kilovat saat düzeyindeyken, 2009 yılında 6,526milyar kilovat saate yükselmiştir. Yıllar itibariyle abone sayılarına baktığımızda 2007 yılında 1,395 milyonken, 2009 yılında 1,550 milyon aboneye ulaşmıştır. Böylece 3 yıllık süreçte abone sayısını yüzde 11, sattığı enerji miktarını da yüzde 17,3 artırmıştır. Dağıtım özelleştirmeleri için temel gerekçe olarak sunulan kayıp ve kaçak oranlarının özel sektör tarafından düşürüleceği iddiası, özelleştirme öncesi ortadan kalkmıştır.Görüldüğü gibi özelleştirilmeden de kayıp ve kaçak oranları düşürülebilmektedir. Dağıtım şirketlerinin devri sonrasında iddia edilen bütün özelleştirme söylemlerinin tersine; •· Hizmetin kalitesi düşecek ve sürekliliği tehlikeye girecektir. •· Tüketici faturaları her özelleştirme uygulaması sonrasında olduğu gibi giderek kabaracak ve özel sermayenin kar hırsına terk edilecektir. •· Elektrik enerjisi bir faturanın ödemesinin yapılamadığının ertesi günü kesilen bir tüketim malına indirgenecek; üretimden sağlığa kadar birçok alanda kritik önemde yoksunluklar ortaya çıkacaktır. •· Kurumda çalışan bütün arkadaşlarımızın iş güvencesi ortadan kaldırılacak 4-C ve 4-B gibi uygulamalar gündeme gelecektir. Ülkemiz hem elindeki potansiyel kaynaklarını değerlendirmemekte hem de var olan yerli kaynakla üretim yapan santrallerini çalıştırmamaktadır. Bunun nedeni alım garantili özelleştirme uygulamalarıdır. Tüm bu veriler göstermektedir ki enerji alanda yapılacak özelleştirmelerde kamunun karlı çıkacağı karlı çıkması bir kenarda zarar üstlenmeyeceği bir yapılanma henüz icat edilmemiştir. Bu nedenle EMO kamunun dolayısıyla geniş halk kitlelerinin daha da yoksullaşmasına neden olan enerjide özelleştirme uygulamalarının bir an önce durdurulmasını gün geçtikçe çığ gibi büyüyen mali yükün altında insanlarımızın ezilmemesi için yeniden kamulaştırma hareketinin başlatılmasını acilen önermektedir.
|
Tanıtım
ANTALYA ŞUBE
23 NİSAN ULUSAL EGEMENLİK VE ÇOCUK BAYRAMI ÇELENK SUNMA TÖRENİNE KATILIM SAĞLANDI
