 |
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İzmir Şubesi, Yakın Kitabevi ve Evet Evet Medya işbirliğiyle düzenlenen “Felsefe ve Biz” başlıklı söyleşiye Prof. Dr. Ahmet Arslan konuk oldu. Arslan, felsefe, bilim, din ve kültür arasındaki ilişkiler değerlendirerek, Cumhuriyet’in başarılarına değindi. Bilim ve felsefenin toplumu şekillendirdiğine vurgu yaparak, “Hiç merak etmeyin, su yolunu bulacak. Cumhuriyet tekrar ortaya çıkacak, insanlar aklı keşfedecek ve keşfediyorlar” diye konuştu.
EMO İzmir Şubesi, Yakın Kitabevi ve Evet Evet Medya işbirliğiyle 22 Şubat 2025 tarihinde Prof. Dr. Ahmet Arslan`ın katılımıyla "Felsefe ve Biz" başlıklı söyleşi düzenledi. EMO İzmir Şubesi Hizmet ve Eğitim Merkezi`nde Mücahit Ateş`in moderatörlüğünde gerçekleştirilen söyleşinin açılışında konuşan Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mete Çubukçu, Arslan`ı ağırlamaktan gurur duyduklarını ifade ederek, "Bizler mühendisler olarak bilimle çok iç içeyiz; ama şunu da çok iyi biliyoruz ki, bir mühendisin sadece makinelerle uğraşması yetmiyor, aynı zamanda zihnini de çalıştırması, düşünce dünyasını da aydınlatması gerekiyor" dedi. Etkinliğin Yakın Kitabevi ve Evet Evet Medya işbirliğinde gerçekleştirdiğine vurgu yapan Çubukçu, sözü moderatörlüğü üstlenen Mücahit Ateş ve Prof. Dr. Ahmet Arslan`a bıraktı. Gördüğü ilgi için sözlerine teşekkür ederek başlayan Prof. Dr. Ahmet Arslan, "Ayakta bekleyen arkadaşlara özellikle teşekkür ederim. Tahmin edeceğiniz gibi, beni mutlu eden bir görüntü bu. Hayatımın son döneminde, felsefenin toplum tarafından sevildiğini görmek beni çok mutlu etmektedir" diye konuştu. Bilim, felsefe ve din arasındaki ilişkileri üzerine kafa yorduğuna değinen Arslan, konuşmasını şöyle sürdürdü: "Türkiye‘nin şu anda içinde bulunduğu birikim, kültür, bilgi atmosferi bu konuların uzunca bir süre bizi meşgul edeceğini gösteriyor. Ben Fransa‘da, Paris`te, İngiltere‘de, Londra`da veya herhangi bir İngiliz kasabasında ‘Bilim, felsefe ve din arası ilişkiler konusunda konuşacağım` desem, insanlar çok heyecan duymazlar haklı olarak. Neticede, orada uzunca bir süreden beri bu meseleler çözülmüş durumda. Dinin nasıl bir şey olduğu, felsefenin nasıl bir şey olduğu, bilimin nasıl bir şey olduğu aşağı yukarı biliniyor. Ama biz de durum bu değil maalesef." Felsefe ve bilim arasındaki ikilemin bir benzerinin doğu ve batı kavramları etrafında yaşandığını ifade eden Arslan, "Romanlarımız, filmlerimiz, edebiyatımız, felsefemiz Doğu-Batı ikilemi üzerinde cereyan ediyor. Doğu mu, Batı mı? Doğu`dan vazgeçemiyoruz, ama Batı`dan da sarfınazar edemiyoruz. Ikisini birleştirmek istiyoruz, birleşmiyor. Doğu`dan Batı`yı çıkarmak istiyoruz, çıkmıyor. Batı`dan vazgeçmeye çalışıyoruz, o da olmuyor" diye konuştu. Batıda herhangi bir felsefe bölümünde verilen giriş derslerinin benzer içerikte olduğunu belirten Prof. Dr. Ahmet Arslan, insanın biyolojik değil, kültürel bir varlık olduğunu vurguladı. Konuşmasında, insanın aklını kullanarak kendi hatalarından ders alıp geliştiğini ve kültürün evrimsel süreçte nasıl bir rol oynadığını belirtti. Yunan felsefesinin neden Yunanistan‘da doğduğuna dair açıklamalar yapan Arslan, felsefenin ortaya çıkmasında kültürel dinamiklerin etkili olduğunu ifade etti. Arslan, Batı tarihindeki aydınlanma kavramına da değinerek, Kant‘ın tanımını hatırlattı ve aydınlanmanın insanın kendi aklını kullanarak hatalarından ders alması anlamına geldiğini söyledi. Ortaçağ‘ın bir "düşüş" dönemi olduğunu belirterek, Batı`daki kültürel gelişimin bu dönemin aşılmasıyla hızlandığını anlattı. Yunan kültürünün çok yönlü yapısına dikkat çeken Arslan, Yunan şehir devletlerinin birbirleriyle etkileşim içinde olduğunu, bu etkileşimin ticaret ve kültürel çeşitlilik oluşturduğunu belirtti. Ayrıca, Yunan‘da erken dönemlerde gelişen özel mülkiyet anlayışının birey kavramını oluşturduğunu ve Osmanlı‘da ise devletin toprakları kontrol etmesinin kolektivizmi pekiştirdiğini söyledi. Ticaretin, burjuvazinin ve ticaret ahlakının Yunan kültüründe önemli rol oynadığını ifade eden Arslan, bu unsurların toplumsal değerleri şekillendirdiğini vurguladı. Yunan kültüründeki dinamiklerin, toplumun kültürel ve ekonomik yapısını nasıl dönüştürdüğüne dair detaylar verdi. Ayrıca, Yunan‘da özel mülkiyetin 7. yüzyıldan itibaren yerleştiğini, bu durumun bireycilik ve kolektivizm arasındaki farkları oluşturduğunu dile getirdi. Osmanlı‘da ise toprakların devletin elinde olduğunu ve bunun kolektivizmi pekiştirdiğini söyledi. Arslan, devletin Ortadoğu‘daki güçlü otoritesine de değinerek, bu bölgedeki devletin toplumdan çok daha güçlü bir konumda olduğunu belirtti. Bu yapının tarihsel olarak ortaya çıkmasındaki etkileri ve kültürel yansılarını ele aldı. Son olarak, insanın akıl ve deneyim arasındaki ilişkisini açıklayan Arslan, insanın dünyayı anlamada hem duyusal hem de akıl yoluyla tecrübe kazandığını belirterek, felsefi bir bakış açısıyla bu ikisi arasındaki dengeyi sorguladı.
Batı-Doğu Farklılıkları Prof. Dr. Ahmet Arslan, yaptığı konuşmada Yunan dünyasının bilim ve felsefe anlayışını, Batı ve Doğu toplumları arasındaki önemli farklarla birlikte değerlendirdi. Arslan, Yunanlıların dış dünyayla kurdukları dinamik ilişki sayesinde bilimsel ve felsefi düşünceyi geliştirdiklerini vurguladı. Yunan felsefesinde gözlem ve deneyle elde edilen bilginin, akıl yoluyla işlenerek büyük bir kültürel miras oluşturduğunu belirtti. Yunan dünyasında devlet anlayışının farklı işlediğine dikkat çeken Arslan, Atina ve Sparta gibi topluluklarda devletin bir toplum organizasyonu olarak işlediğini, ancak Batı`daki devlet yapısının daha katı ve merkezi olduğunu ifade etti. Bu bağlamda, Ortadoğu`daki devlet anlayışını eleştirerek, devletin toplumu şekillendiren bir güç olduğunu savundu. Ahlak anlayışının da toplumlara göre farklılık gösterdiğini belirten Arslan, Yunan dünyasında farklı ahlaki yaklaşımların var olduğunu, ancak Ortadoğu`da ahlakın daha çok dini temellere dayandığını söyledi. Ticaretin önemli bir ekonomik faaliyet olarak, belirli ahlaki kurallara dayandığını ifade eden Arslan, yerel ekonomilerdeki dengesizlikleri örneklerle ele aldı. Prof. Dr. Ahmet Arslan, Yunan dünyası ile Doğu kültürleri arasındaki yapısal farkların, bilim, felsefe, ahlak ve devlet anlayışını nasıl şekillendirdiğini anlatarak, kültürler arası farkların toplumsal gelişimi nasıl etkilediğini vurguladı.
Devletin Rolü ve Cumhuriyetin Başarısı Prof. Dr. Ahmet Arslan, Ortadoğu‘da bireysellik, kamusallık ve farklılıkların değer olarak kabul edilmediğini, bunun yerine herkesin aynı görüşleri paylaşarak onaylamasının değer gördüğünü belirtti. Bu durumu, Batı`daki gözlem ve deney ile şekillenen akıl ve bilimin aksine, Ortadoğu`da din ve devletin egemenliğine bağladı. Devletin, bireysel ve toplumsal farklılıkları engellediğini, mülkiyet, ticaret ve burjuvazi gibi unsurların da gelişmesine mani olduğunu ifade etti. Arslan, devletin bu yapıyı nasıl kontrol ettiğini sorgulamadan, Ortadoğu`nun kültürel yapısının aklın ve deneyimlerin gelişmesini engellediğini söyledi. Türkiye`de ise Cumhuriyet`in, devleti kullanarak bu durumu değiştirmeye çalıştığını belirtti. Atatürk`ün, Batı tarzı bir devlet kurma hedefiyle cumhuriyeti inşa ettiğini ve devletin toplumsal ihtiyaçlara duyarlı bir şekilde işlevsel hale gelmesini sağlamak için bilim ve teknolojiyi bir araç olarak kullandığını ifade etti. Arslan, Cumhuriyet`in inanılmaz bir başarı olduğunu ve Türkiye`nin, çevresindeki benzer toplumlardan çok daha farklı bir başarıya imza attığını savundu. Türkiye`nin geldiği noktada oldukça ümit verici bir başarıya ulaştığını ifade eden Arslan, Atatürk`ün bu süreçte halkı eğiterek cumhuriyeti oluşturduğunu ve bunun büyük bir başarı olduğunu vurguladı. Atatürk`ün düşüncesinin, mevcut araçları kullanarak toplumu dönüştürmek olduğuna dikkat çeken Arslan, Cumhuriyet`in, Türkiye`yi önemli bir başarıya taşıdığını söyledi. Arslan, Cumhuriyet`in kurduğu üniversitelerin 1930`lardan itibaren büyük bir değişim sağladığını, bilim ve eğitim alanında kaydedilen ilerlemeyi şöyle anlattı: "1930`lardan itibaren kurmaya çalıştığı üniversite çok kısa süre içerisinde mucize gerçekleştiriyor. Avrupa‘ya gönderdiği öğrenciler, orada okuttuğu bilim dalları, arkeoloji, bilim tarihi, ziraat, hekimlik, bunlar bir 40-50 sene içerisinde başarıya ulaştı. Bunu şahsen biliyorum. Dil Tarih Coğrafya Fakültesi, Almanların da çok büyük yardımıyla üniversiteye benziyor. Benim de içinde olduğum Ege Üniversitesi üniversiteye benzemiyor. Şaka etmiyorum. Oradan yetişen hocalar, Ekrem Akurgallar, Sedat Alpler, Halil İnancıklar, Aydın Sayılılar... Bunlardan sık sık bahsederim, çünkü tanıyorum onları. Herhangi bir Batı üniversitesinde kendi dallarında ünlü ve değerli olan hocalar neyse, aynı değerde insanlardı onlar. Yani üniversite üniversiteydi. Başardı bunu, Cumhuriyet bunu başardı."
"Bilim Toplumu Dönüştürüyor" Bu sürecin Cumhuriyet`in mucizesi olarak tanımlandığını belirten Arslan, Türkiye`nin çevresindeki ülkelerden çok farklı bir başarıya imza attığını söyledi. Cumhuriyetin tarihsel ve kültürel bağlamda güçlü bir temele dayandığını ifade etti. Türkiye‘nin eğitimde ve bilimde ilerlemeyi sürdürdüğüne inandığını belirten Arslan, bilimsel gelişmelerin toplumu dönüştürmeye devam ettiğini söyledi. Önümüzdeki yıllar için toplumsal gelişim umudu koruduğunu ifade eden Arslan, konuşmasını şöyle sürdürdü: "Hiç merak etmeyin, su yolunu bulacak. Cumhuriyet tekrar ortaya çıkacak, insanlar aklı keşfedecekler ve keşfediyorlar, keşfettiler. Belli bir dönem sosyal/tarihsel olaylarda bu tür şeyler olur. Yaşanması zorunlu olan bir şey bence. Ben de hiçbir zaman bu kadar umutlu olmadım. Şaka falan etmiyorum. Ben de hiçbir zaman bu kadar umutlu olmadım. Ekonomi bozulur, düzelir, bunların hiçbir önemi yok; esas önemli olan şey, daha temel göstergelerde meydana gelen büyük değişiklik. Daha temel göstergeler ne; kadın-erkek ilişkileri, eğitim, değerler..." Prof. Dr. Ahmet Arslan, demokrasinin en az kötü yönetim biçimi olduğunu belirterek, liyakat, anayasa ve toplumda adaletin sağlanması gibi unsurların da önemli olduğunu ifade etti. Arslan, iyi işleyen bir demokrasinin sadece halkın özgür iradesiyle değil, aynı zamanda güçlü bir hukukun ve toplumsal düzenin de varlığıyla anlam bulduğunu belirtti. Etkinliğin soru-cevap kısmında katılımcılara kısa yanıtlar veren Arslan, felsefenin insanın iç dünyası üzerindeki etkilerini de tartıştı. Felsefenin bireysel düşünme yetisini geliştirdiğini ve insanların değerler, özgürlük gibi konuları derinlemesine düşünmelerine katkı sağladığını söyledi. İnsanların tinsel ve maddi varlıklar olarak var olduklarını belirten Arslan, bireyin bu varlıkların dengesini anlaması gerektiğini ifade etti. Özellikle, özgürlük ve bireysellik gibi tinsel yönlerin, insanın anlam arayışında ve toplumsal yaşantısındaki önemi üzerinde durdu. Prof. Dr. Ahmet Arslan, felsefeyi sadece akademik bir alan olarak değil, aynı zamanda günlük yaşamın ve toplumsal düzenin de şekillendirilmesinde etkin bir araç olarak gördüğünü belirtti. Katılımcılara, düşünsel derinlik kazandırmanın ve özgürce düşünmenin önemine vurgu yaparak konuşmasını tamamladı. Soru cevap bölümünün de tamamlanmasının ardından EMO İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Gülhan Gürler tarafından Prof. Dr. Ahmet Arslan`a plaket takdim edildi.
|
|
|
Tanıtım
İZMİR ŞUBE
HABER
GENCO ERKAL`I ANLAMA ETKİNLİĞİ
