EMO - BİNALARINDAN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİĞE İLİŞKİN BASIN TOPLANTISI YAPILDI

Şubemiz tarafından, can ve mal güvenliğini sağlamak amacıyla hazırlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’in yeni haliyle bir çok binayı yangına karşı korumasız bırakacağına ilişkin görüş ve önerilerini kamuoyuna aktarmak için 8 Şubat 2007 tarihinde basın toplantısı düzenlendi. Yönetim Kurulu Sayman üyesi Özcan UĞURLU ve Yazman üye Mehmet GÜZEL'in sunduğu açıklama metnini yazımızın devamında bulabilirsiniz.

"Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik" 7126 Sayılı Sivil Savunma Kanunu‘nun Ek 9‘uncu maddesine göre İçişleri Bakanlığı ve Bayındırlık Bakanlığı‘nca müştereken hazırlanarak, Bakanlar Kurulu tarafından 12.06.2002 tarihinde onaylanmış ve 26 Temmuz 2002 tarih ve 24827 sayılı Resmi Gazete‘de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Yönetmelik yayınlandığı haliyle 4 yıl süre ile uygulandıktan sonra, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yönetmelikte değişiklikler taslağı hazırlanmış ve konu ile ilgili Odalardan ve Derneklerden "yönetmeliğin uygulanması aşamasında yaşanan aksaklıkların belirlenmesi, teknolojik gelişmeler, yangınla ilgili güvenlik anlayışındaki değişiklikler ve AB uyum çerçevesinde değişiklik yapılması" amacıyla görüş istenmiştir.

TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası, Yönetmeliği kendi meslek alanı açısından incelemiş, ilgili komisyonlarında yönetmelik uygulamaları tartışılmış ve Odamız görüşü Bayındırlık ve İskan Bakanlığının ilgili birimlerine yazılı ve sözlü olarak sunulmuştur.

Yönetmelik taslağında yer alan Tablo 3 (Madde 75) ile yüksekliği 21,5 m‘den alçak veya toplam yapı alanı 5000 m²‘den küçük her türlü eğitim tesisinde otomatik yangın algılama sistemlerinin yapılması zorunluluğu ortadan kaldırılacaktır. Benzer şekilde sağlık tesisleri ya da insanların yoğun olarak bulunduğu yeme içme, eğlence v.b. yerler ile endüstriyel tesisler, ticari amaçlı binalarda getirilen sınırlarla otomatik yangın algılama sistemlerinin yapılması zorunluluğu ortadan kaldırılarak yangın güvenliği önlemlerinden yoksun duruma getirilecektir.

Okullar: Yurdumuzun büyük bölümünün 1. ve 2. derece deprem kuşağında olması sebebiyle Bayındırlık Bakanlığı‘nın tip projelerinde 3 katlı okullar tasarlanırken ilgili tabloda "7 (yedi) kattan veya 21,50 metreden büyük eğitim tesislerinde kullanılması gereklidir" anlamına gelen tanımlamalar kullanılmıştır. Yedi kattan az olan eğitim tesislerinde yangın riskinin olmadığı anlamına gelen bu gibi tanımlamaların, uluslararası müşavirlik hizmetleri ile tasarlanan ve Avrupa standartlarında inşa edilen eğitim tesisleri için uygun değildir. Örneğin; anaokullarında çocuklar gözetimsiz bir odada öğlen uykusuna yatırıldığında, herhangi bir sebepten yangın çıkarsa oluşan dumandan çocukların zehirlenmemesi için 7 kattan büyük bir anaokuluna gönderilmesi mi gereklidir? Kaç tane anaokulu 7 kattan veya 21.50 metreden büyüktür?

Sağlık tesisleri: Sağlık Bakanlığı tarafından inşa edilen en büyük hastanelerin 4 katlı olduğu ortada iken, "yataklı sağlık tesisleri 2 (iki) kat, ayakta tedavi ve diğer sağlık tesislerinin 7 (yedi) kattan veya 21,50 metreden büyük olması gereklidir" anlamına gelen tanımlamalar kullanılmıştır. Ülkemizde kaç tane 7 kattan büyük sağlık ocağı veya poliklinik vardır? Tek katlı olup ta yüzlerce yaşlı veya bakıma muhtaç hastanın yatarak veya ayakta tedavi gördüğü sağlık tesisi sayısının ne kadar fazla olduğu ortadadır.

Müze ve sergi alanları: Türkiye‘nin göz bebeği gibi baktığı Topkapı Sarayı‘nın tamamına yakınının tek katlı olduğu düşünüldüğünde "2 (iki) kattan veya 6,50 metreden büyük müze ve sergi alanlarında kullanılması gereklidir" cümlesi nasıl bir anlam ifade etmektedir? İçerisinde paha biçilemeyen sanat eserlerinin olduğu sergi sarayları veya tarihe ışık tutacak eserlerin olduğu bir mekanı yangına karşı güvence altında tutabilmek için 2 (iki) kattan büyük bir yapı altında tutmamız mı gereklidir?

Örneklerin çoğaltılabileceği bu olumsuz tablo ile Bayındırlık Bakanlığı can ve mal güvenliği açısından ne boyutta bir sorumluluğun altına girmiş olduğunun farkında mıdır?

Otomatik algılama sistemlerine ilişkin TS CEN/TS 54-14 (Yangın algılama sistemlerinin planlanması, dizayn, montaj ve bakım standartları) Aralık 2004 tarihinde yayınlanmış ve şu an yürürlüktedir. Bu yönetmeliğin yürürlükteki standartları esas alması ve söz konusu standartlara uygun düzenlenmesi gerekmektedir.

Bayındırlık Bakanlığı yetkilileri bu tabloyla özellikle kamu binalarında yangın algılama ve uyarma sistemlerini yapılmaz hale getirmektedirler. Gerekçe olarak da bugüne kadar yapılmış olan sistemlerin büyük oranda çalışmaz durumda olduğu ve kaynak israfı yapıldığı ifade edilmektedir. Bu söylem "Tüm okullar kapatılırsa eğitim sisteminin çok iyi idare edileceği!" söyleminin bir başka ifadesidir. Bakanlığın görevi can ve mal güvenliğini yok sayarak hayati önem taşıyan bu sistemleri yapılmaz hale getirmek değil, tasarımından uygulamaya, işletiminden denetlemeye sistemin sağlıklı oluşmasını sağlayacak düzenlemeleri yapmaktır.

Yangın algılama ve uyarma sistemlerinin amacına hizmet edebilmesi ve sürekli işler halde olabilmesi için aşağıda yer alan aşamalara gereksinim duyulmaktadır.

•Tesislerin uzman elektrik veya elektronik mühendisleri tarafından projelendirmesi,

•Tesisatların uzman elektrik veya elektronik mühendisleri tarafından doğru yapılması,

•Kullanıcının eğitilmesi ve uzman elektrik veya elektronik mühendisi işletme sorumlusu denetiminde kullanıcının sistemi işletmesi

•Sistemlerin uzman elektrik veya elektronik mühendisleri tarafından test ve bakımlarının yapılması

Bu aşamaların doğru bir şekilde gerçekleştirilmesi için Elektrik Mühendisleri Odası uzun süredir, bu konuda uzman elektronik mühendislerinden oluşan komisyonları ile çalışmalar yürütmektedir. Komisyon, uluslararası standartların gözden geçirilmesi sonucunda "Yangın Algılama ve Uyarma Sistemleri Projelendirme, Uygulama ve İşletme Esasları" kitapçığını ve bu konuda yapılması gereken denetimlerin yasal boyutunun oluşması için yönetmelik taslağını hazırlanmıştır. TS CEN/TS 54-14 (Yangın algılama sistemlerinin planlanması, dizayn, montaj ve bakım standartları) Türkçe çevirisi yapılmış. Ayrıca EMO Meslek İçi Sürekli Eğitim Merkezi (MİSEM), programına bağlı eğitimler düzenleyerek konu ile ilgili EMO üyesi uzman mühendislerin yetiştirilmesini sağlamaktadır.

EMO her zaman olduğu gibi bu konuda da, kamunun can ve mal güvenliğini ve mesleğin çıkarlarını koruma görevini üstlenmektedir. Yapılan yanlışların kamuoyuna duyurulması ve doğru yöntemlerin açıklanması ve uygulatılmaya çalışılması EMO‘nun görevidir. Yönetmeliğin taslak haliyle yayınlanması durumunda EMO kamunun can ve mal güvenliğini korumak adına her türlü yasal girişimde bulunmaya hazırdır.

Binalarda tesis edilen yangın algılama ve uyarma sistemlerinin çalışmaz durumda olması durumunu kaynak israfı olarak nitelendirmek ve can ve mal güvenliği açısından çok önemli olan bu sistemleri yapılmaz hale getirerek (can ve mal güvenliğini hiçe sayarak) israf önlenemez. Bu sistemlerin amacına uygun çalışması, ancak Elektrik Mühendisleri Odası denetiminde uzman elektrik veya elektronik mühendisleri tarafından doğru projelendirilen, doğru malzeme seçilerek doğru tesis edilen ve sonrasında işletilen sistemlerle mümkündür.

b) Otomatik algılama cihazları: Yapı yüksekliği veya toplam kapalı alanı Tablo 3‘deki değerleri aşan binalara otomatik yangın algılama cihazları tesis edilecektir.

			*Yapı Yüksekliği* *(m)*	*Bir bina toplam kapalı alanı (m²)*
*Konutlar*			*>51,50*	-
Konaklama Amaçlı Binalar			>6,50	>1000
*Kurumsal Binalar*	*Eğitim Tesisleri*		*>21,50*	*>5000*
	Yataklı Sağlık Tesisleri		*>6,50*	*>1000*
	*Ayakta tedavi ve diğer sağlık tesisleri*		*>21,50*	*>2000*
*Büro Binaları*			*>30,50*	*>5000*
*Ticaret Amaçlı Binalar (sebze ve meyve halleri, balık halleri, et borsaları, metal yedek parça vb yangın riski olmayan yerler hariç)*			*> 12,50*	*>2000*
*Endüstriyel Yapılar (metal işleme ve montaj vb yangın riski olmayan yerler hariç)*			*>21,50*	*>5000*
*Toplanma Amaçlı Binalar*		*Yeme içme*	*>12,50*	*>2000*
		*Eğlence*	*>12,50*	*>2000*
		*Müze ve sergi alanları*	*>6,50*	*>5000*
		*Terminaller*	*> 6,50*	*>5000*
*Depolar*			*>6,50*	*>5000*
*Yüksek Tehlikeli Yerler*			*>6,50*	*>1000*