· ŞUBE Giriş Sayfası

 İZMİR ŞUBE

 
Şube Kapsamındaki İller:

 AYDIN   İZMİR   MANİSA 
 

EMO İzmir Şubesi
Haber Bülteni
SAYI: 407

Tüm Sayılar

BASIN AÇIKLAMASI

BASIN 2008-8                                                                                   8 Mayıs 2008

05 Mayıs 2008 Pazartesi gecesi Karşıyaka Çocuk Yuvası kampüsü içerisindeki engelli çocukların kaldığı Ayşe Sevinç Solmaz Bakım ve Rehabilitasyon Merkezinde gece saatlerinde yangın çıktı. Binanın giriş bölümündeki elektrik panosunda kablolar ve pano içerisindeki şalterler büyük ölçüde yandı. 47 özürlü çocuk ölüm tehlikesi geçirdi. Yangının tesadüf eseri erken tespit edilmesi sonucu, çalışanlar, komşular, itfaiye ve emniyet görevlileri tarafından 47 özürlü çocuk ciddi bir zarar görmeden kurtarıldı.

Yerinde yaptığımız incelemede ve yetkililerden aldığımız bilgilere göre elektrik tesisatının bakım ve işletme sorumlusunun olmadığı, tesisatın düzenli kontrol ve bakımının yapılmadığı ve oluşan yangını erken algılayacak yangın alarm sisteminin çalışmaz durumda olduğu tespit edilmiştir.

Geçmişte sadece İl‘imizde oluşan olumsuz örneklere baktığımızda; 2001 yılında kafe Nağme yangınında 9 genç vatandaşımız, aynı yıl kafe Şarkevi yangınında 3 genç vatandaşımız yaşamlarını yitirmişti.

8 Şubat 2007 tarihinde yaptığımız basın açıklamasında, kafe yangınlarında, AKM yangınında bu ve benzeri örneklerin yaşanabileceğini, insanların can güvenliği için gerekli önlemlerin alınması ve bu önlemlerin sürekli kılınmasının önemini vurgulamıştık.    

Binalarda yangın önlemlerinin belirlendiği ve uygulandığı "Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik" Ülkemizde ilk olarak 26 Temmuz 2002 tarih ve 24827 sayılı Resmi Gazete‘de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelik yayınlandığı haliyle 4 yıl süre ile uygulandıktan sonra 2006 yılı içerisinde, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yönetmelikte değişiklikler taslağı hazırlandı ve konu ile ilgili Odalardan ve Derneklerden "yönetmeliğin uygulanması aşamasında yaşanan aksaklıkların belirlenmesi, teknolojik gelişmeler, yangınla ilgili güvenlik anlayışındaki değişiklikler ve AB uyum çerçevesinde değişiklik yapılması" amacıyla görüş istendi.

TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası, Yönetmeliği kendi meslek alanı açısından inceledi, ilgili komisyonlarında yönetmelik uygulamaları tartışıldı. Yönetmelik taslağında kamunun can güvenliğini tehlikeye atan maddeler tespit edildi. Tespitler ve öneriler, Odamız görüşü olarak Bayındırlık ve İskan Bakanlığının ilgili birimlerine yazılı ve sözlü olarak sunuldu.

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı‘nın görüşlerimize uygun değişiklikleri yapmaması üzerine, kamunun can güvenliğini tehlikeye atan maddeleri ile ilgili basın açıklamaları yapıldı, basın ve yayın organlarında bu konuda haberler yer aldı ve kamu oyu dikkati bu yönde çekildi. Ancak bütün bu uyarılara ve görüşmelere rağmen, kamunun can güvenliğini tehlikeye atan maddeler ve mesleğimiz ile ilgili olumsuzluklar düzeltilmedi ve "Binaların yangından korunması hakkında yönetmelik" Bayındırlık ve İskân Bakanlığının 1/11/2007 tarihli ve 5098 sayılı yazısı üzerine, 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu‘nun ek 9 uncu maddesine göre, Bakanlar Kurulu‘nca 27/11/2007 tarihinde kararlaştırılmış ve 19 Aralık 2007 tarih 26735 Sayı ile resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Bunun üzerine Odamız uzmanlık komisyonlarının raporları  Hukuk Müşavirlerimize iletildi ve 15 Şubat 2008 tarihinde yönetmeliğin meslek alanımızla ilgili olumsuzluklarını içeren maddelerinin iptali istemiyle Danıştay‘da dava açıldı. Dava dosyasında odamızın bu süreçte yaptığı çalışmaların yanı sıra, yönetmeliğin olumsuzluk içeren maddelerine ilişkin çeşitli üniversitelerde görevli Öğretim Üyelerinden alınmış görüşlere de yer verildi.

Dava konusu ettiğimiz bu olumsuzları sizlere kısaca aktaracak olursak;

Yönetmeliğin 75. maddesinde "algılama ve uyarı sistemi" önlemlerine yer verilmiştir. Yangınlara, henüz büyümeden ve olabildiğince erken müdahale edilebilmesi için, teknolojik olarak en önemli güvenlik önlemleri arasında, yangın algılama ve uyarı sistemleri gelmektedir.

75. maddenin 3. fıkrasında, "yapı yüksekliği veya toplam kapalı alanı Ek-7‘deki değerleri aşan binalara otomatik yangın algılama cihazları tesis edilmesi mecburidir" hükmü getirilmiştir. 5. fıkrada ise "Ek-7‘de belirtilen binalardaki bütün mahallere, TS EN 54-14‘e göre algılayıcılar yerleştirilir. Yangın anında normal baca niteliği olmayan, içinde yanmaya elverişli madde bulunmayan ve erişilmesi mümkün olmayan boşluklara duman algılayıcı takılması gerekli değildir" denilmektedir.

Bu maddeler ve Ek-7 tablosu birlikte değerlendirildiğinde, yüksekliği 21.5 m‘den alçak veya toplam yapı alanı 5000 m2‘den küçük her türlü eğitim tesisinde otomatik yangın algılama sistemlerinin yapılması zorunluluğu ortadan kaldırılmaktadır. Aynı şekilde, sağlık tesisleri ya da insanların yoğun olarak bulunduğu yeme, içme, eğlence vb. yerler ile endüstriyel tesisler, ticari amaçlı binalarda getirilen sınırlarla, otomatik yangın algılama sistemlerinin yapılması zorunluluğu ortadan kaldırılarak, yangın güvenliği önlemlerinden yoksun bırakılmaktadır.

Konu ile ilgili örnek verilecek olursa;

Okullar: Ülkemizin büyük bölümünün 1. ve 2. derece deprem kuşağında olması sebebiyle Bayındırlık ve İskan Bakanlığı‘nın tip projelerinde okullar 3 katlı tasarlanmaktadır. İlgili tabloda ise 21,50 metreden (7 kat) büyük eğitim tesislerinde otomatik algılama sistemi kullanılması gerektiği belirtilmektedir. Yedi kattan az olan eğitim tesislerinde yangın riskinin olmadığı anlamına gelen bu tanımlama, uluslararası müşavirlik hizmetleri ile tasarlanan ve Avrupa standartlarında inşa edilen ülkemizde yaygın eğitim tesisleri için uygun değildir.

Sağlık tesisleri: Sağlık Bakanlığı tarafından inşa edilen en büyük hastaneler 4 katlıdır. Oysa tabloda yataklı sağlık tesislerinin 6,50 m‘den (2 kat), ayakta tedavi ve diğer sağlık tesislerinin 21,50 m‘den (7 kat) büyük olması halinde önlem alınacak, aksi halde otamatik algılama sistemi tesis edilmesi zorunlu olmayacaktır. Ülkemizde kaç tane 7 kattan büyük sağlık ocağı veya poliklinik vardır? Tek katlı olup ta yüzlerce yaşlı veya bakıma muhtaç hastanın yatarak veya ayakta tedavi gördüğü sağlık tesisi sayısının ne kadar yaygın olduğu ortadadır.

Müze ve sergi alanları: Türkiye‘nin en değerli müzelerinden Topkapı Sarayı‘nın tamamına yakınının tek katlı olduğu düşünüldüğünde, Yönetmelikle getirilen 6,50 m (2 kat) sınırı, bir çok müze ve sergi alanını önlemsiz bırakacaktır. İçerisinde paha biçilemeyen sanat eserlerinin olduğu sergi sarayları veya tarihe ışık tutacak eserlerin olduğu bir mekanların yangına karşı güvence altında tutulabilmesi için 2 (iki) kattan büyük inşa edilmesi gerekecektir.

  Ek-7  Otomatik Algılama Sistemi Gereken Binalar

Örneklerin çoğaltılabileceği bu olumsuz tablo ile yangın algılama ve uyarı sistemleri büyük oranda yapılamaz hale getirilmiştir.

Bakanlık bu tabloyu nereden buldu ve neden böyle bir kısıtlama yapma gereği duydu?

Bayındırlık Bakanlığı yetkilileri bu tabloyla bir çok binada yangın algılama ve uyarma sistemlerini yapılmaz hale getirmektedirler. Gerekçe olarak da bugüne kadar yapılmış olan sistemlerin büyük oranda çalışmaz durumda olduğu ve kaynak israfı yapıldığı ifade edilmektedir. Bu söylem "Tüm okullar kapatılırsa eğitim sisteminin çok iyi idare edileceği!" söyleminin bir başka ifadesidir. Bakanlığın görevi can ve mal güvenliğini yok sayarak hayati önem taşıyan bu sistemleri yapılmaz hale getirmek değil, tasarımından uygulamaya, işletiminden denetlemeye sistemin sağlıklı oluşmasını sağlayacak düzenlemeleri yapmaktır.

Elektrik Mühendisleri Odası‘nın İzmir Şubesi, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı‘na 75. maddenin 3. ve 5. fıkralarındaki düzenleme ve Ek-7‘de yer alan değerlerin hangi kaynaklardan alındığını yazılı olarak sormuştur. Bakanlık cevabında, "Avrupanın EN, ABD‘nin NFPA, İngiltere‘nin BS ile Singapur standartlarından yararlanılarak" hazırlandığını ifade etmiştir.

Odamız uzmanlık komisyonları tarafından yapılan araştırmalarda, Ek-7‘de düzenlenen tablonun, hiçbir standarda uymadığı belirlenmiştir.

"Yönetmeliğin 75. maddesinin 3. ve 5. fıkralarıyla, bu fıkralarda atıfta bulunulan Ek-7‘deki tablo, herhangi bir bilimsel veriye ve kabul edilebilir standarda dayanmamaktadır. Bu haliyle, mevcut uygulamadan daha geri bir düzenlemedir ve pek çok kamuya açık binayı, yangına karşı korumasız bırakacaktır" sonucuna varıldı.

Bilime ve tekniğe uygun olmayan, kamu güvenliği ve sağlığı açısından oluşacak tehlikeleri önlemekten yoksun bulunan düzenleme, aynı zamanda 7126 sayılı Yasa ve dava konusu Yönetmeliğin amaç maddesine de aykırılık taşımaktadır.

EMO her zaman olduğu gibi bu konuda da, kamunun can güvenliğini ve mesleğin çıkarlarını koruma görevini üstlenmiştir. Yapılan yanlışların kamuoyuna duyurulması ve doğru yöntemlerin açıklanması ve uygulatılmaya çalışılması EMO‘nun görevidir.

Sonuç olarak;

Binalarda Elektrik kaynaklı yangınların en aza indirgenmesi için elektrik tesislerinde bakım, işletme ve denetim sorumluluğunun uygulanması ve tesislerin düzenli bakım ve testlerinin yapılması gereklidir.

Yangın algılama ve uyarma sistemlerinin binaların yüksekliği yada yüzölçümlerine bakılmaksızın özellikle kamuya açık, toplu yaşanan yerlerde yapılmasının zorunlu olması gerekmektedir.

Ayrıca tesis edilen ve edilecek yangın algılama ve uyarma sistemlerinin amacına hizmet edebilmesi ve sürekli işler halde olabilmesi için aşağıda yer alan aşamalara gereksinim duyulmaktadır.

• Tesislerin uzman elektrik veya elektronik mühendisleri tarafından projelendirmesi,

• Standartlara uygun malzeme seçimi,

•Tesisatların uzman elektrik veya elektronik mühendisleri tarafından doğru yapılması,

•İlgili Kurum ve Kuruluşlarca denetim yapılması,

•Kullanıcının eğitilmesi, uzman elektrik veya elektronik mühendisi işletme sorumlusu denetiminin sağlanması ve kullanıcının sistemi işletmesi

•Sistemlerin uzman elektrik veya elektronik mühendisleri tarafından test ve bakımlarının yapılması gerekmektedir.

Binalarda tesis edilen yangın algılama ve uyarma sistemlerinin çalışmaz durumda olması durumunu kaynak israfı olarak nitelendirmek ve can ve mal güvenliği açısından çok önemli olan bu sistemleri yapılmaz hale getirerek (can ve mal güvenliğini hiçe sayarak) israf önlenemez. Bu sistemlerin amacına uygun çalışması, ancak Elektrik Mühendisleri Odası denetiminde uzman elektrik veya elektronik mühendisleri tarafından doğru projelendirilen, doğru malzeme seçilerek doğru tesis edilen ve sonrasında bakımı sürekli yapılarak işletilen sistemlerle mümkündür.

Binaların yangından korunması amacıyla tesis edilecek tüm elektriksel sistemlerin; tasarım, projelendirme aşamasından başlayarak tesis, bakım-işletme aşamasına kadar aşamalarına kadar geçecek süreçle ilgili detaylı teknik bilgi birikimi Elektrik Mühendisleri Odası‘nda vardır. Bu birikimi paylaşarak ulusal yönetmelik ve standartların geliştirilmesi için Bayındırlık ve İskan bakanlığı dahil tüm kurum ve kuruluşlara açık çağrı yaptığımızı hatırlatırız. 

ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI
İZMİR ŞUBESİ YÖNETİM KURULU