MERKEZ ADANA ŞUBE ANKARA ŞUBE ANTALYA ŞUBE BURSA ŞUBE DENİZLİ ŞUBE DİYARBAKIR ŞUBE ESKİŞEHİR ŞUBE GAZİANTEP ŞUBE İSTANBUL ŞUBE İZMİR ŞUBE KOCAELİ ŞUBE MERSİN ŞUBE SAMSUN ŞUBE TRABZON ŞUBE

   · ŞUBE Giriş Sayfası

 ANKARA ŞUBE

   · 

ŞUBE TARİHÇESİ

   · 

ŞUBE YÖNETİM KURULU

   · 

ŞUBE DENETÇİLERİ

   · 

ŞUBE ÇALIŞANLARI

   · 

KOMİSYONLAR

   · 

ÇALIŞMA PROGRAMI

   · 

ÇALIŞMA RAPORU

   · 

TEMSİLCİLİKLER

   · 

HABERLER

   · 

DUYURULAR

   · 

GÖRÜŞLER-RAPORLAR

   · 

BASIN AÇIKLAMALARI

   · 

YAZILI BASINDA ŞUBEMİZ

   · 

GÖRSEL BASINDA ŞUBEMİZ

   · 

BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ

   · 

YİTİRDİKLERİMİZ

   · 

EVLİLİK DUYURULARI

   · 

YENİ DOĞAN DUYURULARI

   · 

İŞ YAŞAMI DUYURULARI

   · 

MİSEM EĞİTİMLERİ

   · 

EĞİTİMLER

   · 

İSTATİSTİKLER

 
Şube Kapsamındaki İller:

 AFYONKARAHİSAR   ANKARA   ÇANKIRI   ERZİNCAN   ERZURUM   KASTAMONU   KAYSERİ   KIRŞEHİR   KONYA   NEVŞEHİR   SİVAS   TOKAT   YOZGAT   AKSARAY   KIRIKKALE 
 

 
HUKUKİ DESTEK
 

EMO Ankara Şubesi
Haber Bülteni
SAYI: 2023.4

Tüm Sayılar

· 

GENEL

· 

SMM

· 

ÜYELİK İŞLEMLERİ

· 

MİSEM

· 

EMO E-POSTA

· 

FERDİ KAZA SİG.

· 

İMZA YETKİSİ

· 

ENERJİ VERİMLİLİĞİ

· 

SORUN SÖYLEYELİM

· 

ENERJİ KİMLİK BELG.

· 

ENAZ (ASGARİ) ÜCRETLER

· 

YAPI DENETİM

· 

E-İMZA

· 

MESLEKİ SORUMLULUK SİGORTASI

· 

LPG SORUMLU MÜDÜRLÜK

· 

EMBK

· 

KVKK

ÖZELLER BATIRDI, FATURASI HALKA (BİRGÜN, 12.09.2019)


BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ


 
90`LARIN başında enerjinin üretimi büyük oranda kamuya aitti. AKP`yle birlikte bu durum tersine döndü. Özel şirketler artık enerji pastasının tamamına yakınına sahip. Son 20 yılda özelleştirilen sektör bugün borç batağında. Ülkenin enerji güvenliği risk altında. Santrallar, borcunun faizini dahi ödeyemiyor. Sektörde 12 milyar dolarlık batık riski olan kredi borcunun yapılandırılması için de düğmeye basıldı.
 

6 soruda Elektriği nerede kullanıyoruz?

SON 14 yılda kredi borçları 74 kat artan enerji sektörü, bankaların en önemli stres kaynaklarından biri haline geldi. Üstelik mevcut borçların ödenemeyecek hale gelmesi hem fınansal piyasaları zorluyor hem de sektörü batırmamak adına enerji fiyatlarına zam üstüne zam yapılıyor. Artık masada ödenemeyen milyarlarca dolarlık borç yapılandırması var. Türkiye Bankalar Birliği‘nden (TBB) yapılan açıklamaya göre "Elektrik üretim ve dağıtım sektörünün mevcut borç stoku 47 milyar dolar, yapılandırma ihtiyacı 12-13 milyar dolardır" denerek batık riski olan borçlar resmi ağızlardan da ifade edilmiş oldu. Peki ne oldu da bu aşamaya gelindi? Elektrikte, özelleştirmelerin rekabeti artırarak enerjiyi ucuzlatacağı düşünülürken nasıl oldu da Türkiye‘de meskenler 2017 sonuna göre yüzde 50 daha pahalı elektrik tüketmeye başladı? Ne oldu da milyar dolarlık teşviklere rağmen elektrik şirketleri borcunun faizini dahi ödeyemez hale geldi? Türkiye enerjiyi ve elektriği nasıl temin ediyor? 1990 yılında Türkiye ihtiyacı olan enerjinin yüzde 51,6‘smı ithal ederken, 2017 yılında bu oran yüzde 75,7‘e kadar yükseldi. Başka bir ifadeyle Türkiye‘de teşvik ve kayırmalarla büyüyen enerji sektörüne rağmen Türkiye, ihtiyacının sadece yüzde 24,3‘ünü yerli kaynaklardan elde ediyor. İthal enerji de ise başat rol Rusya ve İran‘ın. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETBK) verilerine göre Türkiye‘nin tükettiği toplam enerjinin yüzde 27,8‘i Rusya tarafından karşılandı. Yani Türkiye yurtiçinde ürettiği enerjiden daha fazlasını sadece Rusya‘dan satın aldı. Peki daha özelde elektrik enerjisini nasıl temin ediyoruz? Makine Mühendisleri Odası (MMO) Enerji Çalışma Grubu‘nun Türkiye‘nin enerji görünümü raporuna göre 2018 yılı itibariyle Türkiye‘nin elektrik tüketiminin yüzde 48,8‘i yerli, yüzde 51,2‘si ithal kaynaklardan elde edildi. 1980‘li yıllarda yerli üretim yüzde 8o‘ler civarındayken, 90‘lara gelindiğinde yüzde 70‘lere geriledi. 2014‘te ise yerli üretim toplam üretimin yüzde sadece yüzde 37,4‘ünü oluşturuyordu. Elektriği devlet mi üretip dağıtıyor? Geçmişte elektrik üretiminin hemen Elektrik şirketleri borcunun faizini dahi ödeyemez hale geldi. Batık riski bulunan 12 milyar dolarlık kredinin bu yıl yapılandırılması planlanıyor. Yüzde 85‘i özel şirketlerin eline geçen enerji sektöründe plansızlık ve yandaş kayırmacılığı halkın omzuna fatura zamları ve sürekli yaz saati uygulamasını yükledi. Artan vergiler ise cabası hemen tamamı kamu sermaye Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) tarafından üretiliyordu. İSO500 verilerine göre 1993 yılında Türkiye‘nin en büyük ikinci sanayi kuruluşu Türkiye Elektrik Kurumu‘ydu. (TEK) Türkiye‘nin elektrik dağıtımı ve üretimini üstlenen kamu şirketi TEK, 1994‘de üretim ve dağıtım olmak üzere ikiye bölündü. Bu yıldan itibaren Türkiye‘de elektrik üretimini Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) elektrik dağıtımını ise Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ) üstlenmeye başladı. AKP‘nin iktidara geldiği 2002 yılında toplam elektrik üretiminin yüzde 6o‘ı kamu şirketi EÜAŞ tarafından gerçekleşirken, bugün bu oran yüzde 15‘e kadar geriledi. TEDAŞ‘ın dağıtım hizmeti ise 20092011 yılları arasında özelleştirildi. Bugün elektrik dağıtımının tümü, borca batık elektrik dağıtım şirketleri eliyle yürütülüyor. Milyarlık yatırımlar nereye gitti? 2009 yılından itibaren devletin elektrik şirketlerine verdiği olağanüstü teşvikler özellikle inşaat şirketlerinin elektrik üretim ve dağıtım sektöründe üretim yapmasına neden oldu. 2009‘dan itibaren elektrikte kurulu güç artarken elektrik üretimi yerinde saydı. Örneğin MMO‘nun enerji görünüm raporuna göre 2007‘de doğalgaz santrallerinde 14,5 MW olan kurulu güç ile 95 bin GWH üretim yapılırken, 2018‘de 26,1 MVV‘ye çıktı, ancak üretim 90 bin GVVH‘ye kadar düştü. Enerji görünüm raporundan derlenen bilgilere göre elektrik üretiminde kurulu güç kapasitesi kullanılamıyor tüm sektörde kapasite kullanım oranı yüzde 65 seviyesindeyken, hidro elektrik ve doğalgazdan elektrik üreten santrallerde bu oran sırasıyla yüzde 62 ve yüzde 46 olarak gerçekleşti. Mevcut atıl kapasite maliyetleri beraberinde getirirken Türkiye‘nin yaşadığı ekonomik durgunlukla beraber elektrik talebi azaldı. Şu an sektörün mevcut temel sorunu arz fazlası olmuş durumda. Neden borca battılar? 2000‘li yılların sonlarına gelindiğinde elektrik sektörünün hızla ve plansızca özelleştirilmesi bu sektörü yağlı kapı olarak gören inşaat şirketlerinin hızla borçlanarak piyasaya girmesine neden oldu. Öte yandan borçların büyük bölümü ise döviz cinsindendi. Enerji sektöründe 2003-2018 döneminde 95 milyar dolarlık yatırım yapıldığı, yatırımlar için alınan kredilerin büyük kısmının döviz cinsinden olduğu biliniyor. 2005‘te 485 milyon dolar olan sektörün nakdi kredi borcu 2019 Temmuz itibariyle 36,3 milyar dolara çıkarak 74 kat arttı. Dolar kurunun ve faizlerin bu süre içinde fahiş biçimde artacağını hesap edemeyen sektör, 2018 yazında yaşanan kur şokuyla büyük bir krize girdi. BDDK verilerine göre, 2017 sonunda 637 milyon ti olan enerji sektöründeki (elektrik, gaz, su kaynakları üretim ve dağıtım sanayi) takipteki kredi miktarı, 2018 sonunda 6 milyar 322 milyon TL‘ye yükseldi. 2019 Haziran ayına gelindiğinde ise takipteki kredi borcu 8 milyar 532 milyon liradır. Borçlarını neden ödeyemiyorlar? Dövizle borçlanıp lira ile gelir elde eden şirketler için sonun başlangıcı döviz kurunun yükselmesiyle başladı. Bu süreçte faizlerin yükselmesi ise sektöre son darbeyi vurdu. Sektörün çoğu bugün borcunun faizini dahi ödeyemiyor. Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Ebru Dildar Edin enerji sektörünün bankalarda yarattığı strese ilişkin 21 Şubat 2019 tarihinde Anadolu Ajansı‘na önemli açıklamalarda bulunmuştu. Açıklamadan satırbaşları sektörün halinin nedenlerini ortaya koyuyor.

"Elektrik üretim sektörüne2002‘den bu yana 85 milyar dolarlık yatırım yapıldı, bu yatırımın 25 milyar dolarının öz sermayeden karşılandı. Yatırımın kalan 60 milyar dolarlık kısmı ise kredilerle gerçekleştirildi. Bu 60 milyar dolarlık kısmın 20 milyar dolan ödendi, 40 milyar dolarlık mevcut risk söz konusu" "

Bu santrallardan bazıları şu an faiz Elektriği nerede kullanıyoruz? TEDAŞ verilerine göre 2017 yılı itibariyle Türkiye‘nin toplam elektrik tüketimi 249 milyar kWh oldu. Bu elektriğin, ■ Yüzde 46,8‘i sanayide ■ Yüzde 26,9‘u ticarethane ve kamuda ■ Yüzde 21,8‘i meskenlerde geri kalanı ise tarımsal sulama, aydınlatma ve diğer faaliyetler için kullanıldı. ödemelerini yapabilecek kadar bile para kazanamıyorlar, o yüzden bu santralleri piyasa toparlayana kadar3-4 yıl bir platforma taşıyıp yaşamlarını sürdürmelerini sağlamak gerekiyor. Bankalar bir fon kurarak bu varlıkları değerli hale getirebilir. Enerji sektöründe bu şekilde bankaların devralabileceği bazı gaz santralleri mevcut" Bu sürecin halka bedeli ne oldu? a- Vergi b- Fatura zamları c- Sürekli yaz saati uygulaması d- Enflasyon Elektrik şirketlerini ayakta tutabilmek için son 10 yılda 30 milyar dolardan fazla teşvik verildiği tahmin ediliyor. Bu teşvikler halkın vergilerinden finanse edildiği gibi, elektrik fatura bedellerine de sürekli zam geldi. Bugün 2017 aralığına göre yüzde 50 daha pahalı faturalar ödüyoruz. Üstelik ticarethane ve sanayide bu zam oranı çok daha yüksek. Üretim maliyetlerinde de artışa sebep olan bu kriz aynı zamanda enflasyonu da yukarı yönlü tetikliyor. Enerji sektöründe borçluluğun bir krize dönüşmeye başladığı 2016 eylül ayında yaz saati uygulaması sürekli hale getirildi. Dönemin enerji bakanı Berat Albayrak uygulamanın enerji tasarrufu sağlayacağı için getirildiğini iddia etse temel amaç arz fazlası olan sektörde tüketimi artmaktı. Arzulanan gerçekleşti, ilkokul çocukları karanlıkta okula gittiler ama uygulamadan sonra Resmi verilere göre elektrik tüketiminde 7.1 milyar kilovat saatlik artış yaşandı.



“SANAL ÇALIŞANLAR GELİYOR” RPA: ROBOTİK SÜREÇ OTOMASYONU BAŞLIKLI WEBINAR DÜZENLENDİ

21.07.2023
 


Çok Okunanlar


ENERJİ VE MÜHENDİSLİK ÇALIŞTAYI DÜZENLENECEK

HOŞ GELDİN ON BİR AYIN SULTANI ŞEHR-İ RAMAZAN

8 MART DÜNYA KADINLAR GÜNÜ KUTLU OLSUN

İSTİKLAL MARŞININ KABULÜNÜN 103. YILI KUTLU OLSUN

18 MART ÇANAKKALE ZAFERİ KUTLU OLSUN!

8 MART DÜNYA KADINLAR GÜNÜ KUTLU OLSUN

Okunma Sayısı: 113


Tüm Basından Seçtiklerimiz

Sayfayı Yazdır



 
Oda aidatlarınızı kredi kartınızla güvenli bir ortamda ödeyebilirsiniz.
ÜYE HAKLARI VE GÜVENLİ AİDAT ÖDEME
 

COPYRIGHT © 2005-2024 TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI GENEL MERKEZİ
IHLAMUR SOKAK NO:10 KIZILAY/ANKARA
TEL: +90 (312) 425 32 72 (PBX) - FAKS: +90 (312) 417 38 18

KEP ADRESİ : emo.merkez@hs01.kep.tr

 
 
Key Yazılım Çözümleri A.Ş.