27 Eylül 2019 tarihinde Konya’da üniversite öğrencisi genç bir kadın, tartıştığı araştırma görevlisi bir erkek tarafından uğradığı şiddet sonucu asansör boşluğuna düşüp ağır yaralandı. Bir yandan erkek şiddeti bir kadının daha canına kast ederken bir yandan da teknik olarak uygunluğu tartışmalı asansör kapısı felaketi derinleştirdi. Üniversite öğrencisi kadın uğradığı şiddet sonrası asansör kapısına çarpıp bu tür darbelere dayanıklı olması gereken kapının alt kızaktan çıkması sonucu asansör boşluğuna düşerek ağır yaralandı.
Kadına yönelik şiddet "suçun caydırıcılığı" ilkesi gereği ağır yaptırımlarla cezalandırılmalıdır. Kadına yönelik şiddet toplumun her kesiminde günden güne artmakta, 6284 sayılı kanun ve İstanbul Sözleşmesi`nin etkin şekilde uygulanmaması, kadınların kazanımlarını gasp eden yasalar, iyi hal indirimleri vb. hukuki yaptırımlarla da failler korunmaktadır. Konya`da yaşanan asansör faciasına benzer irili ufaklı onlarca kaza yaşanmış ve bu tür kapılar maalesef hepimizin farkında olmadan hayatında bulunmaktadır. Asansör denetimi ülkemizde ne yazık ki sadece asansörlerin periyodik kontrolü olarak algılanmakta, periyodik kontrol ticari firmaların insafına terk edilmiş durumdadır. Hatta çoğu periyodik kontrol firmasında Elektrik, Elektronik Mühendisi olmadan denetim yapılmaktadır. Asansör malzeme üretiminde ise denetimin ihmali daha büyük boyutlara taşınmakta, yönetmelikler uygulanmayarak sadece kâğıt üzerinde kalmaktadır. Belge verilen ürünlerle piyasaya sürülen ürünler arasında –üretim maliyetlerini düşürmek için– fark olduğu yönünde ciddi endişeler mevcuttur. Aynı şekilde fason üretim olan ve sahte etiket ve belgelerle piyasaya sürülen ürünler olduğu bilinmektedir. Asansörlerin periyodik kontrolleri sırasında asansör kapılarının dayanımıyla ilgili test yapmak mümkün değildir. Asansörlerde denetim sadece periyodik denetim olarak algılanmamalı, imalat malzemelerinin denetlenmesi de ilgili Bakanlık tarafından yapılmalıdır. Asansörlerin, piyasa gözetimi ve denetimi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı`nın sorumluluğundadır. İlgili Bakanlık tarafından piyasadaki asansör malzemelerinin zaman zaman örneklemelerle, saha denetimleriyle kontrol edilmesi benzer kazaların yaşanmaması için acil olarak hayata geçirilmelidir. Kazanın yaşandığı asansördeki periyodik denetim 21 Haziran 2019 tarihinde yapılmış ve çeşitli eksiklikler tespit edilerek "Sarı Etiket" yapıştırılmıştır. Sarı etiket, asansörün kabul edilebilir risk seviyesinde olduğunu belirtir ve belirlenen aksaklıkların 120 gün içerisinde giderilmesini gerektirmektedir. Kaza sonrası olay yerine giden heyetimiz olay yeri incelemesinde asansör kapısının değiştirilmemiş olduğunu, kızaktan çıkan kapıya uygulanan küçük bir güç ile hâlâ esnediğini tespit etmiştir. Bu tür olayların bir daha yaşanmaması, kaza risklerinin azaltılması için asansör teknik dosyasının incelenerek kazanın gerçekleştiği kapının teknik dosyaya konulan şartlara uygun olup olmadığının denetlenmesi gerekmektedir. Bu olayda ürün imalatçısı, asansör monte eden ve yetkili teknik servisin kusurları ayrı ayrı belirlenmelidir. Teknik kusurların yanı sıra yaşanan bu acı olay kadına şiddet davası olarak da ele alınmalıdır. Odamızın her zaman ve her yerde belirttiği gibi, insan hayatının riske atılmaması, insanların rahat, konforlu ve güvenli bir ortamda asansör kullanması için asansör imalatı, montajı, kullanımı konularında kamusal denetim etkin olarak yapılmalıdır. 04.10.2019 TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şubesi 24. Dönem Yönetim Kurulu
|